شایا گلدوست
این روزها در تداوم خیزش ملی ایرانیان علیه جمهوری اسلامی، صحبت از شرایط جامعه رنگین‌کمانی و حقوق انسانی این قشر در ایران آزاد فردا، نه تنها برای اعضای این جامعه بلکه برای بسیاری از فعالان حقوق بشر، از اهمیت بسیاری برخوردار است. هر یک از افراد و گروه‌ها در عرصه مبارزه به شکلی وظیفه خود را انجام می‌دهند. برخی از هنرمندان با خلق آثار هنری مرتبط توجه جامعه جهانی و رسانه‌های بین‌المللی را به اعتراضات مردم ایران جلب می‌کنند و در این میان کم نیستند هنرمندان جامعه رنگین‌کمانی که هنر خود را به عرصه‌ای برای رساندن صدای جامعه خود تبدیل کرده‌اند. صدایی که در دهه‌های گذشته، به دلایل مختلف قانونی، فرهنگی و مذهبی هرگز شنیده نشده و تجربه آن‌ها در فضای جامعه ایران تنها خشونت و ترس بوده است؛ ترس از سرکوب و حذفی که به واسطه هویت جنسی و جنسیتی خود متحمل شده‌اند.
حالا زمان آن فرا رسیده تا با روایت آن‌چه تجربه زیسته این جامعه است، برای فردای پیش رو و نسلی که در ایران آزاد زیست خواهد کرد، تلاش کنند.
«أوین آزاد»، هنرمند و کنش‌گر کوییر ساکن تورنتو کانادا هفته‌ها است که در تجمعات مختلف ایرانیان سعی دارد با استفاده از هنر و طراحی لباس‌های مختلفی که به تن می‌کند، صدای انسان‌هایی باشد که در ایران برای آزادی مبارزه می‌کنند.
او در گفت‌وگو با «ایران‌وایر»، از چگونگی شروع این پروژه می‌گوید: «هم‌زمان با روزهای اول اعتراضات در ایران، به این فکر کردم که چه‌طور می‌توانم با صدای بلندتر و رساتر کاری برای جامعه ایرانی، به‌ویژه جامعه الجیبیتیکیوپلاس ایرانی، چه در داخل و چه در خارج از کشور انجام دهم. یکی از موضوعاتی که ذهنم را به خود مشغول کرد، میزان بالای خشم در جامعه ما بود. تصمیم گرفتم از هنر و توانایی خودم برای به تصویر کشیدن آن‌چه که در ایران و جامعه تحت سلطه جمهوری اسلامی در حال وقوع است، استفاده کنم و آن را به نمایش بگذارم. تصمیم گرفتم با توجه به فعالیت‌هایی که در گذشته نیز داشته‌ام، این درد را آن‌گونه به تصویر بکشم که برای افراد قابلیت درک و فهم بیشتری داشته باشد.»
او سراغ نقد کلیشه‌های جنسی و جنسیتی می‌رود: «با توجه به دیدگاه جامعه ما نسبت به کلیشه‌های جنسی و جنسیتی، فکر کردم بهتر است تا در تجمع‌های اعتراضی تورنتو با لباسی که منتسب به زنانه است، حضور پیدا کنم؛ مردی که لباس منتسب به زنانه می‌پوشد، چیزی که در فرهنگ و جامعه ما بسیار کم دیده و مورد پذیرش واقع شده است؛ جامعه‌ای که نیاز دارد تا بیشتر ببیند و فکر کند تا از دوگانگی‌های مرسوم رها شود. رفته رفته در تجمعات هفته‌های بعد به این حرکت مفهوم بیشتری دادم و به شکل پرفورمنس به نمایش گذاشتم. با لباس و آرایش‌هایی نمادین که هر کدام مفهومی از آن‌چه در جامعه در حال وقوع است را بازگو می‌کند.»
هنر اعتراضی، اثری خلاقانه است که توسط کنش‌گران و جنبش‌های اجتماعی تولید می‌شود و به مکتب، سبک یا تفکری که آن را بر حق نمی‌داند یا به رسمیت نمی‌شناسد، اعتراض می‌کند. این اعتراض می‌تواند جنبهٔ انتقاد داشته باشد و در برخی موارد به شعارهایی تبدیل شود. هنر معترض احساسات مخاطبان خود را برمی‌انگیزد و ممکن است شرایط تنش را افزایش داده و فرصت‌های جدیدی برای اختلاف نظر ایجاد کند.
أوین آزاد در اولین حرکت نمادین خود به نام «تاریکی در حال کشتن ما است، یک نور باش، صدا باش»، تلاش کرده است تا به‌وسیله هنر نشان دهد جامعه ایران به واسطه حکومت اسلامی غرق تاریکی شده است و این مردم و جوانان ایران هستند که با مبارزات خود در کوچه و خیابان و با دست خالی و پرتاب سنگ به سوی تاریکی که نماد حکومت است، در تلاش برای نجات خود و جامعه‌اند.
به گفته او، دست‌بند‌های پلاستیکی که در این کار استفاده شده‌اند نیز نمادی از دستگیری گسترده معترضان در ایران هستند. او در ادامه می‌گوید: «به نظر من، جامعه الجیبیتیکیوپلاس ایرانی، جامعه تحت ظلم و خشونت مضاعف است. افراد این جامعه در ایران جان خود را به واسطه گرایش جنسی، هویت و بیان جنسیتی از دست می‌دهند. به همین دلیل در یکی از پرفورمنس‌هایی که انجام دادم، لباس قرمز به تن کردم. رنگ قرمزی که بر روی لباسم اسپری شده، نمادی از خون‌هایی است که در ایران ریخته می‌شود. یک گوی شیشه‌ای به دست گرفتم که برایم نماد صلح، خلوص و آزادی جامعه الجیبیتیکیوپلاس است و بال فرشته‌ای که به پشتم وصل است، با هزاران دست‌بند پلاستیکی گره خورده به نشانه این که بال پرواز اعضای این جامعه از آن‌ها گرفته شده است.»
این هنرمند در پاسخ به این پرسش که چرا در بیشتر کارها صورت خود را به طور کامل پوشانده است؟ می‌گوید: «با این حرکت قصد دارم تا به نداشتن حق اعتراض با هویت آشکار علیه حکومت در ایران اعتراض کنم، چون شناسایی و مجازات می‌شویم. از سویی دیگر دوست دارم این مفهوم را منتقل کنم که شخص من و این‌که من که هستم، اهمیت ندارد، موضوع مهم این است که صدای افراد این جامعه و ظلمی که به آن‌ها روا می‌شود را بشنویم و ببینیم.»
آزاد از اهمیت حضور و دیده شدن پرچم رنگین‌کمانی در اکثر تجمعات اعتراضی ایرانیان در خارج از کشور می‌گوید: «برای من نگه داشتن پرچم رنگین‌کمانی در تمامی تجمعات اعتراضی موضوع بسیار با اهمیتی است. به عنوان شخصی که ۳۵ سال به عنوان یک ال‌جی‌بی‌تی ایرانی زندگی کرده‌ام، ۲۵ سال از آن را در ایران سرکوب شده‌ام و ۱۰ سال نیز به واسطه حضور جمهوری اسلامی در خارج از ایران به صورت غیرمستقیم سرکوب و تحت فشار بوده‌ام. حالا خواستار دیدن و شنیدن دردهای این جامعه با صدایی بلندتر هستم. لازم است جامعه ما خود را برای فردای آزادی ایران آماده کند و بداند که ایران آزاد متعلق به همه ما ایرانیان است.»
او در برخی از کارهای خود از لباس سیاه که نمادی از تاریکی و خفقان موجود در جامعه ایران است و هم‌چنین با تورهای فلزی به دور سر خود احصار درست می‌کند؛ حصاری که معتقد است به واسطه دهه‌ها حاکمیت جمهوری اسلامی، به دور افکار ایرانیان کشیده شده است.
آزاد هم‌چنین با افزایش کشتار معترضان در ایران و پس از اعدام برخی از معترضان با حرکت‌هایی اعتراضی، خشم خود از آن‌چه جمهوری اسلامی به نام دین بر سر مردم ایران می‌آورد را نشان داده است: «در ششمین کاری که اخیرا انجام دادم، سعی کردم نمای واضح‌تری از اعدام‌ها و کشت و کشتار و دستگیری‌ها در ایران را به تصویر بکشم. در این حرکت کفن پوشیدم که به معنای این است که ما آماده‌ایم تا جان خود را در راه آزادی بدهیم. با بستن دهان، اعتراض خود را به نقض آزادی بیان معترضان نشان دادم و طناب‌های داری که به خود آویختم، نشان‌دهنده اعدام‌های در حال وقوع هستند؛ جوانانی که به دار آویخته می‌شوند و حکم‌هایی که تنها به جرم آزادی و حق‌خواهی جان آن‌ها را می‌گیرد.»
او قصد دارد تا آزادی ایران، اعتراض از راه هنر را ادامه دهد و امیدوار است روز ی آزادی را همراه آزادی‌خواهان در میدان «آزادی» تهران جشن بگیرد: «قصد این را دارم این کار را ادامه دهم و تا آزادی ایران، به عنوان فردی از جامعه الجیبیتیکیوپلاس ایرانی در تمامی تجمعات با حرکتی متفاوت و فریادی بلندتر صدای جامعه ایران باشم. به قصد جبران ۳۵ سال سرکوبی که در زندگی خود تجربه کرده‌ام، امیدوارم بتوانم در رساندن صدای حق‌خواهی و فریاد آزادی ملت ایران قدم کوچکی بردارم. به امید روزی که با هم آزادی را در میدان آزادی در تهران جشن بگیریم.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
ثبت نظر