من، «شایا گلدوست»، زن ترنس و کنشگر جامعه رنگینکمانی، هر هفته دوشنبه در اینستاگرام «ایرانوایر»، با یکی از کنشگران و اعضای جامعه رنگینکمانی درباره مسایل و مشکلات مربوط به این قشر گفتوگو میکنم. مهمان این برنامه، «پیشکو زندی»، کوییرفمینیست کُرد است و درباره جامعه رنگینکمانی کردستان در جنبش «زن، زندگی، آزادی» صحبت میکنیم.
اعضای جامعه رنگینکمانی بهدلیل تفاوت در گرایش جنسی و هویت جنسیتی خود، با آنچه در جامعه قانون و هنجار شناخته میشود، تبعیضها و خشونتهای بسیاری را متحمل میشوند. این تبعیضها میتوانند از سوی خانوادهها، عموم جامعه و حتی مراجع قانونی و قانونگذاران باشند.
علاوهبر این، اگر این افراد عضو گروههای به حاشیه رانده شده دیگری مانند دینی و مذهبی، سیاسی، قومی، افراد دارای معلولیت و با توانایی متفاوت و… باشند، هویتهای مختلف آنها در تقاطع با یکدیگر قرار میگیرد و ممکن است امتیازاتی را به دست آورده و یا اینکه دچار تبعیضهای چندگانه و مضاعف شوند.
جامعه رنگینکمانی کردستان، یکی از این گروههای به حاشیه رانده شده و تحت تبعیض مضاعف است. هرچند در سالهای اخیر بهدلیل فعالیت بسیاری از افراد این جامعه و تولید محتوا به زبان کُردی و بسته به نیاز جامعهای که در آن زندگی میکنند، اخبار و اطلاعات بیشتری در شبکههای اجتماعی و رسانهها وجود دارد.
در ماههای اخیر و در جنبش «زن، زندگی، آزادی»، شاهد حضور پررنگ جامعه کردستان بوده و هستیم. طبیعتا بسیاری از این افراد از جامعه رنگینکمانی هستند، افرادی که با نمادهای رنگینکمانی، با دیوار نوشتهها و شعارهایی که در جامعه دستبهدست میکنند، آشکارا خود را به جامعه شناسانده و به حضور و زیست خود رسمیت میبخشند.
تعداد زیادی از اعضای جامعه رنگینکمانی در اعتراضات اخیر دستگیر شده و برخی همچنان در بازداشت بهسر میبرند و خبری از آنها در دسترس نیست.
اکثر این افراد در شهرهای قروه، سنندج، سقز و مریوان بودهاند؛ شهرهایی که در ماههای اخیر، همزمان با شروع اعتراضات به کشته شدن «مهسا (ژینا) امینی»، دختر جوان کُرد ایرانی به دست نیروهای «گشت ارشاد»، صحنه مبارزه مردم با نیروهای سرکوبگر بوده و بیشترین آمار بازداشتیها و جانباختگان را نیز داشته است.
افراد رنگینکمانی دستگیر شده که عموما زنان همجنسگرا و زنان ترنس هستند، مورد تهدید و فشارهای شدید امنیتی قرار دارند. از برخی از این افراد هنوز اطلاعاتی در دسترس نیست و حتی خانوادههایشان نیز از آنها بیخبر هستند.
اما برخی از افراد آزاد شده از فشارهای شدیدی که در بازداشت متحمل شدهاند میگویند، و از آزار و اذیتها و تهدیدهایی که نیروهای امنیتی برای مجبور کردن آنها به همکاری بهکار میگیرند. متاسفانه بهدلیل شرایط امنیتی، امکان اطلاعرسانی درباره بسیاری از افراد بازداشت شده وجود ندارد، چون اشاره به هویت جنسی و یا جنسیتیشان، آنها را در معرض اتهام و خطرهای بیشتری قرار میدهد.
هرچند خود این افراد تمایلی به همکاری با نیروهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی ندارند، اما تهدید به دستگیری و آشکار کردن هویت جنسی و جنسیتیشان برای خانواده، فشار روانی زیادی را به آنها تحمیل میکند؛ خانوادههایی که خود یکی از مشکلات بزرگ اعضای جامعه رنگینکمانی هستند.
نیروهای امنیتی به این افراد پیشنهاد میدهند که در صورت همکاری و افشای نام و اطلاعات لیدرها و شرکتکنندگان در اعتراضات، میتوانند از آسیب مصون باشند و آزادانه و با بیان جنسیتی دلخواه خود تردد کنند. از این افراد خواسته شده است که در حسابهای کاربری خود در شبکههای اجتماعی فعالیت کرده و هر چیز بهغیر از اخبار اعتراضات را منتشر کنند و اوضاع را آرام و عادی جلوه دهند.
معمولا در حکومتهایی که سیاستهای مرکزگرا را دنبال میکنند، مناطقی که دور از مرکز قرار دارند، امکان کمتری در دسترسی به آموزش، رفاه، بهداشتی و غیره دارند. از سوی دیگر، شرایط زندگی برای اقلیتهایی چون جامعه رنگینکمانی بهدلیل نبود اطلاعات کافی و یا فرهنگی آمیخته با سنت و یا مذهب، بسیار دشوارتر است.
این موضوع غیرقابلانکار است که حکومتهای مرکزگرا، دسترسی کمتری به امکانات در مناطق به حاشیه رانده شده ایجاد کرده و طبیعتا آن جامعه را تحت تاثیر قرار میدهند. البته که مساحت شهر یا منطقهای که در مورد آن صحبت میکنیم نیز، بسیار اهمیت دارد.
هرچه فضا کوچکتر باشد، حساسیت، مخصوصا در موضوعات جنسی و جنسیتی افزایش مییابد. در مورد کردستان، این موضوع شهربهشهر میتواند کمی متفاوت باشد. مذهب در کردستان بسیار تاثیرگذار است، به این دلیل که متولیان دین اسلام و مخصوصا مذهب اهل سنت در مقابل جامعه رنگینکمانی انعطاف کمتری حتی نسبت به مذهب شیعه داشته، و ترنسها نیز از دیدگاه اهل سنت پذیرفته شده نیستند.
مطلب مرتبط:
ثبت نظر