«وارسی یک خطا»، تلاشی است برای روشن کردن «واقعیات» (facts) از جعلیات، مهملات، توهمات و دروغ‌سازی‌ها و نه اتهام‌زنی، رسواسازی یا مچ‌گیری. ازاین‌جهت، به آرا و عقاید و نیات و پیشگویی‌ها کاری نخواهیم داشت بلکه تمرکز خواهیم کرد بر خبرسازی، نظرسازی و آمارسازی. در این مجموعه عین سخنان مقامات عالی‌رتبه نظام و مراجع شیعه نقل و با آمار یا اطلاعات منبع یا منابع قابل‌اعتماد یا بدیل مورد چالش قرار می‌گیرند. در وارسی خطاها علاوه بر اطلاعات نادرست روز، به گذشته نیز سر خواهیم زد.
***
حسن روحانی در یک مصاحبه تلویزیونی در ۱۵مرداد۱۳۹۷ گفت: «دنیا این‌همه فشار روانی می‌آورد و تبلیغ می‌کند، همه رسانه‌ها جمع می‌شوند، در فضای مجازی و حقیقی مردم به اغتشاش و اعتراض فراخوانده می‌شوند و یک روزی را اعلام می‌کنند که مردم در خیابان‌ها بیایید.» (به نقل از سایت مرکز ارتباطات مردمی دفتر ریاست جمهوری)
این ادعا خلاف واقع است. نه رسانه‌های غیرفارسی‌زبان و نه رسانه‌های پربیننده و شنونده فارسی‌زبان خارج کشور (تلویزیون، رادیو و سایت اینترنتی) کسی را برای اعتراض در یک روز خاص دعوت نکرده‌اند. رسانه‌های غیرفارسی‌زبان در این زمینه هرگز اقدامی نکرده‌اند. رسانه‌هایی که تحت کنترل دولت‌ها هستند بنا به وظایف و ماموریت‌های حرفه‌ای خود چنین اقدامی نکرده و نمی‌کنند. رسانه‌های بخش خصوصی نیز اصولا خود را در این مقام نمی‌بینند و چنین نمی‌کنند.
در جریان اعتراضات در ایران بسیاری از رسانه‌های غربی اصولا رویدادها را پوشش نمی‌دهند یا بسیار دیر به این کار اقدام می‌کنند چون اکثر آن‌ها در ایران خبرنگار مقیم ندارند. پس از چند روز از ماجرا هم بسیاری از آن‌ها گزارش‌های رسمی را منتشر می‌کنند. به‌عنوان‌مثال، بخش انگلیسی تلویزیون «دویچه‌وله» در ۱۸نوامبر۲۰۱۹ تعداد کشته‌شدگان را سه نفر اعلام کرد که حتی از گزارش‌های سایت‌های خبری دولتی و شبه‌دولتی پایین‌تر بود. (ارقام غیررسمی در این روز حداقل چهل کشته بود و گزارشگر این شبکه حتی به ارقام غیررسمی اشاره‌ای هم نکرد) این گزارش‌ها اکثرا غیردقیق هستند. به‌عنوان نمونه شبکه «ان‌پی‌آر» در بخش‌های خبری ۱۷ نوامبر خود میزان افزایش قیمت بنزین را تنها ۵۰ درصد اعلام کرد که افزایش قیمت سهمیه‌بندی است و نه قیمت آزاد. این‌گونه گزارش‌دهی نمی‌تواند مبتنی بر تبلیغات و فراخوانی و تحریک مخاطب باشد. حتی اگر باشد برنامه‌های خبری به زبان‌های غیرفارسی چگونه می‌تواند مردم ایران را تحریک و تشویق به اغتشاش کند؟
در داخل کشور نیز اصولا سایت‌ها و روزنامه‌ها در مقامی نیستند که چنین کنند چون اکثر آن‌ها دولتی یا شبه‌دولتی هستند و در دوران تظاهرات معمولا به پرونده‌سازی برای معترضان اشتغال دارند تا دعوت به اعتراض. اگر نشریه یا سایتی هم چنین کند یا حتی بسیار کمتر از آن، خبررسانی کند به‌سرعت بسته می‌شود.
منظور از «دنیا» در این سخن روحانی چیست؟ اگر منظور غیر از رسانه‌ها، نهادهایی مثل دولت‌ها، نهادهای مدنی و احزاب سیاسی و اعضای پارلمان و فعالان سیاسی هستند در این مورد نیز چنین اقدامی دیده نشده است. پس از وقوع اعتراضات ممکن است برخی از دولت‌ها یا احزاب یا نهادهای مدنی و اعضای پارلمان‌ها از حقوق معترضان حمایت یا اقدامات دولت جمهوری اسلامی را محکوم کنند اما چنین دعوتی برای روزی خاص هرگز صورت نگرفته است.
ممکن است در یک مورد خاص یک یا چند کانال تلگرامی یا سایت اینترنتی یا یک فرد یا گروه خاص سیاسی (فارسی‌زبان) چنین درخواستی ارائه داده باشند اما آن‌ها را نمی‌توان با «دنیا» یا همه رسانه‌ها و شبکه‌های مجازی و حقیقی مساوی انگاشت. مقامات جمهوری اسلامی در ارزیابی قدرت و تعداد مخالفان معمولا آن‌ها را چند صد یا چند هزار نفر و بسیار محدود معرفی می‌کنند اما در ارزیابی نفوذ رسانه‌ای، آن‌ها را با دنیا مساوی می‌گیرند.
مطالب مرتبط:
تناقض‌گویی مسوولان درباره تورم ناشی از گرانی بنزین
فاصله با روحانیت و ارتکاب به جرم چه رابطه‌ای دارند؟
اندیشمندان جهان چه زبان و ملیتی دارند؟
وارسی یک خطا؛ سوتغذیه در ایران
کاهش نرخ بی‌کاری در شرایط تحریم‌ها
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
ثبت نظر