مریم واحدی دهکردی
تنها پنج روز از بازگشت روح الله خمینی به ایران گذشته بود؛ یک روز پس از تشکیل دولت موقت به ریاست «مهدی بازرگان»، روزنامه های سراسر کشور خبر از رایزنی و مذاکرات پشت پرده در ارتباط با سرنوشت شاه ایران دادند. محمدرضا شاه به همراه فرح پهلوی 26 دی ماه از کشور خارج شده بود و حالا با تشکیل دولت موقت باید تکلیفش تعیین می شد.
روزنامه کیهان از« مذاکرات پشت پرده درباره سرنوشت شاه» و«مذاکرات سری بازرگان با مقامات» خبر داد و از قول شاه ایران نوشت: «به من انتقاد وارد است.»
شاپور بختیار، آخرين نخست وزير رژيم محمدرضا پهلوی اما سرسختانه بر مواضع خود ایستاده بود. روزنامه «آیندگان» به نقل از بختیار تیتر زد:«در برابر قانون شکنی ها می ایستم».
از آن سو، آیت الله خمینی در سخنرانی ها و بیانیه های خود هم چنان مردم را به ادامه حمایت و تداوم حرکت های انقلابی تشویق می کرد. در کیهان 18 بهمن 1357 چند عبارت به چشم می خورد که نشان از این اتفاق دارد. یکی از تیترهای صفحه قبل از قول آیت الله خمینی این بود:«ادامه نهضت یک تکلیف است».
در ادامه آن هم آمده بود:«همه باید در یک صف بدون هیچ امتیازی شرکت کنیم.»
خیابان ها هنوز متشنج بودند و مردم هم‌چنان به طرف‌داری از دولت بختیار راهپیمایی می کردند. روزنامه کیهان در این تاریخ گزارش کرده است:«میلیون ها نفر فردا به طرف‌داری از دولت بازرگان راهپیمایی می کنند.»
علاوه بر این خبر، تیتر «آماده باش به پادگان لویزان» در صفحه اول روزنامه آیندگان مورخ 18 بهمن 57 به چشم می خورد.
یکی از مهم ترین عناوین مطرح شده در روزنامه های 18 بهمن 1357، خبر خروج ژنرال «هایزر» از ایران بود. ژنرال هایزر در 14 دی ماه 1357 و پیش از خروج محمدرضا شاه پهلوی از کشور به ایران آمد و یک بار با شاه ایران ملاقات کرد. ماموریت ویژه ی او، اطلاع دولت امریکا از اوضاع ایران و کمک به امریکا برای تصمیم گیری های بعدی در خصوص وضعیت شاه ایران اعلام شده بود.
باوجود طراحی محرمانه این سفر، دو روز بعد، در 16 دی ماه خبر حضور او در ایران علنی شد و روز 18 بهمن همه روزنامه ها خبر خروج او از ایران را پوشش دادند.
در این میان، خبر برکناری «ارتشبد زاهدی»، آخرین سفیر ایران در امریکا در روزنامه آیندگان درج شد. این برکناری توسط وزیر امور خارجه دولت موقت به کشور امریکا اطلاع داده شده بود.
روزنامه کیهان 18 بهمن از قول آیت الله «محمود طالقانی» نوشته بود:«مردم را تهدید به قتل و آتش سوزی نکنید.»
گویا عده ای از مردم با دریافت نامه های تهدید آمیز، به منزل آیت الله طالقانی مراجعه کرده بودند. او هم در این باره چندین بیاینه صادر کرده و به تهدید برخی اقشار از جمله کارگران، مسوولان گورستان بهشت زهرا و... اعتراض کرده بود.
در صفحات داخلی روزنامه ها به جز مقالات و شرح خبرهای صفحه اول، دو نوع خبر دیگر به وفور منتشر می شدند؛ یکی پیام های تبریک که حالا به جای این که آیت الله خمینی را مخاطب قرار دهند، خطاب به «مهدی بازرگان»، رییس دولت موقت بودند و دوم، اخباری که نشان از تلفات جانی در تظاهرات مردم در شهرستان ها می دادند. این تظاهرات و راهپیمایی ها عموما در حمایت از دولت موقت برگزار می شدند و طی آن افرادی به دست مخالفان کشته می شدند.
روزنامه کیهان در این روز خبر از «ترور یک سرهنگ ارتش در رضاییه» و « به خون کشیده شدن تظاهرات حمایتی از دولت موقت در زاهدان» می دهد؛ تظاهراتی که در آن دو تا سه نفر کشته و 55 نفر مجروح شدند.
---------------------
در این بلاگ قصد داریم روزهای پیش و پس از انقلاب ایران را از نگاه روزنامه‌های آن روزگار دنبال کنیم.
این بلاگ با کمک دانشگاه منچستر بروز می‌شود
برای دانلود نسخه پی دی اف روزنامه‌ها روی عکس هر روزنامه کلیک کنید.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
ثبت نظر