نمی‌توانستم آن کسی باشم که همه انتظار دارند: گفت‌وگو با هانا تاران

تماشا در یوتیوب

شایا گلدوست

من، «شایا گلدوست»، زن ترنس و کنش‌گر جامعه رنگین‌کمانی، هر هفته دوشنبه در اینستاگرام «ایران‌وایر» با یکی از کنش‌گران و اعضای جامعه رنگین‌‌کمانی درباره مسایل و مشکلات مربوط به این قشر گفت‌وگو می‌کنم. میهمان این هفته برنامه، «هانا تاران»، زن ترنس، مدل، نویسنده و فعال در زمینه حقوق پناه‌جویان و پناهندگان در ترکیه است. او درباره زندگی شخصی و تبعیض‌هایی که به واسطه گرایش جنسی و هویت جنسیتی خود تجربه کرده است، صحبت می‌کند. علاوه بر این، از فعالیت‌ها و خدمات سازمانی که در آن مشغول به فعالیت است، می‌گوید؛ سازمانی که در ترکیه برای بهتر شدن شرایط پناه‌جویان و پناهندگان تلاش می‌کند.

***

با توجه به این‌ که ۲۰ نوامبر روز یادبود همه ترنس‌هایی که بود به‌ خاطر هویت جنسیتی خود مورد خشونت و ظلم قرار گرفته و حتی جان خود را از دست داده‌اند، کمی از تجربیات شخصی خودت به عنوان یک زن ترنس برای‌ ما بگو.

- من سال‌های دور‌ در ایران تفاوت‌های زیادی در هویت جنسی و جنسیتی خودم با افراد دیگر و با آن‌چه در جامعه هنجار شناخته می‌شد یا توسط خانواده به ما آموزش داده شده بود، احساس می‌کردم اما می‌دانستم نمی‌توانم آن‌ کسی باشم که همه از من انتظار دارند. مطالعه و تحقیق کردم و از روان‌شناس نیز کمک گرفتم اما انگشت شمار‌ بودند روان‌شناسانی که دانش و اطلاعات کافی داشتند. فکر می‌کنم در این زمینه باید سپاس‌گزار شبکه‌های اجتماعی باشیم که اطلاعات درست را در اختیار ما قرار می‌دهند. البته من معتقد هستم که هر شخصی بهتر و بیشتر از دیگران، خود و گرایش‌ و خواسته‌هایش را می‌شناسد. بسیار تلاش کردم به اطرافیان بفهمانم که شما با چیزی که درباره من فکر‌می‌کنید و از من انتظار دارید، فرق دارم. 

در این مسیر افراد زیادی به من کمک کرده‌ و در‌ مقابل، افراد زیادی نیز بوده‌اند که از زندگی‌‌ من حذف شده‌اند. در ایران، در صداوسیما مشغول به کار بودم و بعد از آشکارسازی، برخوردهای بسیار خوبی را در محیط کار و از همکارانم دریافت کردم. چون آن‌ها هم همان حسی را از من دریافت می‌کردند که من درون خود احساس می‌کردم. اما چالش‌های زندگی به عنوان یک‌ ترنس و‌ مهم‌تر‌ از آن، یک زن در جامعه‌ای مانند ایران باعث شد تا تصمیم به مهاجرت بگیرم و ایران را ترک کنم. در حال حاضر چندین سال است که در ترکیه مانند هزاران پناهنده دیگر در انتظار هستم.

زمانی که در ایران بودی، در زمینه حقوق ترنس‌ها فعالیت می‌کرد. با توجه به تجربیاتی که در این حوزه داری، شرایط ترنس‌ها را در ایران به چه شکلی می‌بینی؟

- اگر شرایط ترنس‌ها در ایران مناسب بود و آن‌طور که گفته می‌شود، بهشت ترنس‌ها بود، چرا تعداد بسیار زیادی از افراد ترنس و رنگین‌کمانی از ایران خارج می‌شوند؟ در ایران انجمنی به نام «انجمن حمایت از ترنس» هست و من در این انجمن به عنوان بازرس رسمی وزارت کشور در حوزه ترنس‌ها فعالیت می‌کردم. شرایط بسیار متفاوت بود؛ یعنی با وجودی که قانون اجازه انجام ترنزیشن و جراحی را به ترنس‌ها می‌دهد اما عملا شرایط مساعدی که می‌بایست، وجود ندارد. به این دلیل که بخش بزرگی از مساله به فرهنگ جامعه مربوط می‌شود که متاسفانه فرهنگ‌سازی لازم انجام نشده است و خانواده و جامعه پذیرای افراد ترنس نیستند. افراد زیادی برای دریافت کمک به انجمن مراجعه می‌کردند و گرایش جنسی فردی اگر چیزی غیر از دگرجنس‌گرایی بود، کمک‌ها شامل حال او نمی‌شدند و این‌ مساله بسیار ناراحت‌ کننده بود. متاسفانه چیزی که از بیرون دیده می‌شود، واقعیت جامعه را نشان نمی‌دهد و شرایط ترنس‌ها در ایران بسیار بد است.

تو به عنوان زن ترنسی که خود را دوجنس‌گرا هویت‌یابی می‌کند، علاوه بر هویت جنسیتی، به دلیل گرایش جنسی خود با چه برخوردهایی از سوی جامعه و حتی اعضای جامعه رنگین‌کمانی مواجه بوده‌ای؟

- ترنس‌ها نیز مانند همه انسان‌ها می‌توانند گرایش‌های جنسی مختلفی داشته باشند. هویت جنسیتی و گرایش جنسی دو مقوله جدا از یک‌دیگرند. یک فرد ترنس لزوما یک فرد دگرجنس‌گرا نیست، به دلیل این‌که بدن و اندام جنسی خود‌ را با جراحی تغییر داده و یا این که هویت جنسیتی خود را با جنسیتی که بر اساس ظاهر اندام جنسی به او نسبت داده شده است، متفاوت می‌داند. من به عنوان یک زن ترنس دوجنس‌گرا می‌توانم بگویم که آشکارسازی گرایش جنسی‌ام یکی از پرتلاطم‌ترین دوره‌های زندگی‌ام بوده است. نه تنها خشونت و تبعیض را از سوی افراد غیر رنگین‌کمانی تجربه کرده‌ام بلکه در بین اعضای این جامعه نیز مورد خشونت و ظلم قرار گرفته‌ام. به این دلیل که همه تصور می‌کنند اگر من بدن منتسب به مردانه‌ام را دوست نداشتم و بدن و اندام جنسی‌ خود را به جسم و اندام جنسی منتسب به زنانه تغییر داده‌ام، حتما می‌بایست به مردان گرایش جنسی و یا عاطفی داشته باشم؛ یعنی اگر قرار بود به زنان گرایش جنسی و عاطفی داشته باشم، چرا جنسیت خود را زنانه تعریف می‌کردم و چرا دست به جراحی زدم؟ درک این موضوع برای افراد بسیار دشوار است که من گرایش عاطفی و‌ جنسی به زنان را با بدن و جنسیت دل‌خواه خود می‌خواهم، نه به عنوان یک مرد و با جسم و اندام جنسی منتسب به مردانه. ترنس‌ها می‌توانند دگرجنس‌گرا، هم‌جنس‌گرا، دوجنس‌گرا، هیچ‌جنس‌گرا، همه‌جنس‌گرا و... باشند.

درباره ترکیه و شرایط سختی که چندین سال است در آن گرفتار هستی، حرف زدی. شرایط پناه‌جویان و‌ پناهندگان در ترکیه شرایط خوبی نیست و این افراد در موارد بسیاری نیاز به کمک دارند. تو در حال حاضر با یکی از پروژه‌هایی که برای کمک‌رسانی به پناهنده‌ها و‌در جهت دفاع از حقوق آن‌ها فعالیت می‌کند، مشغول به کار هستی. لطفا درباره این سازمان و خدماتی که برای پناهنده‌ها انجام می‌دهید، بیشتر برای ما توضیح بده.  

- پروژه‌ای که در حال حاضر با آن کار‌ می‌کنم، پروژه «پوزیتیو یاشام» یا «حیات مثبت» است. این پروژه هفت دفتر در شهرهای مختلف ترکیه دارد؛ دو دفتر در استانبول، یک دفتر در شهر آنکارا، دنیزلی، اسکی‌شهیر، یالوا و مرسین. اما در شهرهای دیگری که دفتری وجود ندارد، خدمات‌دهی به صورت تلفنی و از طریق این دفاتر انجام می‌شود. این پروژه گروه‌های هدف مختلفی دارد که یکی از این گروه‌ها، جامعه رنگین‌کمانی است. به این گروه‌های هدف، خدماتی مانند حقوقی، روان‌شناسی، اجتماعی و‌ ترجمه ارایه می‌شودو هدفش این است که زندگی را برای پناه‌جویان و پناهندگان آسان‌تر‌ کند.

اگر‌فردی تسلط کافی به زبان ترکی ندارد، می‌تواند از مترجمین این پروژه برای مراجعه به ادارات دولتی، بیمارستان‌ها، پزشکان و هر مکانی که نیاز به ترجمه دارد، استفاده کند. خدمات اجتماعی شامل همه کمک‌هایی است که یک فرد پناهنده به واسطه زندگی در ترکیه ممکن است به آن‌ها نیاز داشته باشد؛ مانند کمک‌های مالی که توسط برخی سازمان‌ها انجام می‌شود و خدماتی چون نوبت گرفتن از پزشکان متخصص برای افرادی که نیازهای خاص دارن و همه هماهنگی‌های لازم با ارگان‌های مربوط انجام می‌شود. 

یکی از گروه‌های هدف این پروژه، افرادی است که با «اچ‌آی‌وی» (HIV) زندگی‌ می‌کنند. این خدمات شامل اطلاع‌رسانی کامل درباره این بیماری و همه خدماتی است که فرد در مسیر پزشکی به آن نیاز دارد.

خدمات روان‌شناسی و مشاوره به افرادی داده می‌شود که نیاز به این خدمات دارند. افراد ترنسی که تمایل دارند در ترکیه پروسه ترنزیشن و جراحی را انجام دهند، می‌توانند از خدمات مشاوره مشاورانی که در سازمان و دفاتر‌مستقر هستند، استفاده کنند و با ارجاع به مشاوران حقوقی و‌ وکلا، مراحل قانونی این پروسه را در ترکیه انجام دهند. حتی افراد ترنس می‌توانند پیش از جراحی نیز با اقدام قانونی، نام خود را در مدارک شناسایی تغییر دهند و برای انجام این کار، ما کمک‌رسان آن‌ها هستیم. علاوه بر این، بسیاری از افراد ممکن است با مسایل حقوقی و قانونی در ترکیه مواجه شوند که نیاز به مشاوره حقوقی داشته باشند. وکلای ما این امکان را در اختیار آن‌ها می‌گذارند و‌ در صورت نیاز، آن‌ها را با کانون‌های وکلایی که در شهرهای مختلف ترکیه وجود دارند، مرتبت می‌کنند. برای دسترسی به تمامی این خدمات، پناه‌جویان و پناهندگان ترکیه می‌توانند همه روزهای هفته و به صورت ۲۴ ساعته با شماره تماسی که در وب‌سایت و‌ شبکه‌های اجتماعی ما وجود دارد، تماس بگیرند.