ترانه علیدوستی؛ سناریوی تکراری انتساب یک اکانت برانداز به هنرمند محبوس

 

پس از بازداشت «ترانه علیدوستی»، هنرپیشه نام‌دار سینمای ایران، برخی از اکانت‌های توییتری و رسانه‌های نزدیک به حاکمیت موج انتساب یک حساب کاربری ویژه به او را آغاز کردند. 

این اولین بار نیست که پس از بازداشت یک هنرمند، چنین ادعایی مطرح و فرد بازداشت شده به عنوان صاحب یک اکانت برانداز و مروج خشونت توییتری معرفی می‌شود.

سناریوسازی نهادهای امنیتی برای معترضان بازداشت شده موضوع جدیدی نیست. آن‌ها تلاش هم نمی‌کنند داستان جدیدی بسازند و قصه‌های فیک و قدیمی را برای آدم‌های جدید تکرار می‌کنند.

سناریوی انتساب یک اکانت توییتری برانداز به یک هنرمند بازداشت شده قبلا درباره «نوشین جعفری»، عکاس سینما نیز اتفاق افتاده بود.

***

در دو روز گذشته، موج انتساب یک اکانت توییتری برانداز به ترانه علیدوستی، بازیگر نام‌دار سینمای ایران که از ۲۶ آذر ۱۴۰۱ در زندان به سر می‌برد، آغاز شده است. این موج ابتدا از کاربران توییتری «ارزشی» که به کاربران حامی حکومت اطلاق می‌شود، آغاز شد و به رسانه‌های نزدیک به حکومت رسید.

اولین بار حساب کاربری بدون اسم و عکس مشخص بود که این ادعا را مطرح کرد؛ حساب کاربری «فیلمساز انقلابی».

او ۲۹ آذر ۱۴۰۱ نوشت: «بذارید قبل از اینکه خبر رسمی بشه در قالب سوال مطرحش کنم:

-به نظرتون کدوم یک از اکانت‌های معروفِ برانداز میتونه اکانت فیک #ترانه_علیدوستی باشه؟

خدا به فریادت برسه دختر.»

پس از آن بود که موج حساب‌های کاربری «آتش به اختیاران» در فضای مجازی «اکانت معروف برانداز» را معرفی کردند؛ کاربری با مشخصه «پامکین» که از زمان آغاز اعتراضات سراسری در قالب «براندازی» اخبار فیک منتشر می‌کرد.

بهانه اصلی آتش به اختیاران برای انتساب اکانت پامکین به ترانه علیدوستی٬ سکوت این حساب کاربری پس از بازداشت علیدوستی است.

این در حالی‌ است که ترانه علیدوستی ۲۶ آذر ۱۴۰۱ بازداشت شد اما آخرین توییت حساب کاربری پامکین در ۲۲ آذر ۱۴۰۱ منتشر شده است.

آتش به اختیاران پیش از این نیز با روایتی مشابه، برای یک هنرمند دیگر پاپوش امنیتی دوخته بودند.

 

از یار دبستانی تا پامکین

نوشین جعفری٬ عکاس سینما و تئاتر روز ۱۲ مرداد ۱۳۹۸ بازداشت شد. «امیر رئیسیان»، وکیل خانواده جعفری همان روز اعلام کرد از جمله اتهاماتی که توسط برخی منابع به جعفری نسبت داده شده بودند، «توهین به مقدسات» و «تبلیغ علیه نظام» هستند.

پیش از تایید رسمی خبر بازداشت نوشین جعفری اما کاربران نزدیک به حاکمیت در توییتر ادعا کردند که جعفری گرداننده یک حساب کاربری توییتری به نام «یار دبستانی» بوده‌ است. این در حالی بود که این حساب کاربری پس از بازداشت جعفری هم‌چنان فعال بود و هرگونه ارتباط با او را رد کرد.

سه هفته پس از بازداشت این عکاس جوان، یک فایل صوتی از او منتشر شد که می‌گفت تحت فشار است برای افشای پسورد یک حساب کاربری خاص در توییتر.

در نهایت اما به رغم تکذیب مکررش به داشتن حساب کاربری یار دبستانی و حتی فعالیت این حساب پس از بازداشت نوشین جعفری٬ او به زندان محکوم شد.

 

حساب‌های کاربری ترانه علیدوستی

پس از آغاز اعتراضات سراسری در ایران و بازداشت گسترده معترضان، شبکه‌های اجتماعی توییتر و اینستاگرام این امکان را فراهم کردند که حساب کاربری بازداشت شدگان به سرعت بسته شود.

این امکان خاص شبکه‌های اجتماعی پرطرف‌دار در ایران، محدود به چهره‌های خاص نبود. با این حال، بسته شدن حساب کاربری ترانه علیدوستی به مذاق رسانه‌های امنیتی خوش نیامد.

علی‌دوستی را که از ۱۸ آبان۱۴۰۱، با انتشار عکسی بدون حجاب اجباری به اعتراضات سراسری پیوسته بود، ۲۶ آذر، پس از تفتیش منزل شخصی‌ او بازداشت کردند. ساعتی پس از انتشار این خبر، حساب کاربری ترانه علیدوستی در شبکه اجتماعی اینستاگرام بسته شد.

اکانت توییتری روزنامه «ایران» اولین ارگان رسانه‌ای رسمی جمهوری اسلامی بود که به بسته شدن حساب کاربری ترانه علیدوستی واکنش نشان داد. هرچند این توییت پس از مدتی پاک شد.

 

پس از آن اما وب‌سایت‌های خبری نزدیک به حکومت مثل «صراط‌نیوز» و «مشرق‌نیوز» هم با این ادعا که اینستاگرام صفحه علیدوستی را از دسترس خارج کرد تا دایرکت‌ها و ارتباطات او مشخص نشوند، خبر بسته شدن حساب کاربری این هنرمند در اینستاگرام را منتشر کردند.

 

این پاپوش قواره تن بازیگر نیست

پاپوش امنیتی ارتباط اکانت توییتری پامکین با ترانه علیدوستی خیلی زود از توییتر ارزشی به رسانه‌های نزدیک به حکومت رسید.

وب‌سایت صراط‌نیوز٬ ارگان رسانه‌ای «جبهه پایداری» از جمله رسانه‌هایی بود که با این فرض که «اکانت پامکین از زمان بازداشت ترانه علیدوستی دیگر فعالیتی نداشته»، ادعای ارتباط این دو را مطرح کرد. این رسانه هم‌چنین علیدوستی را تهدید به مجازات سخت کرد.

 

این ادعا در حالی مطرح شد که اکانت پامکین پیش از این در اسپیس‌های شبکه اجتماعی توییتر (فضایی برای صحبت کردن) شرکت کرده و مشخص شده بود که این کاربر، مرد است؛ مردی با لهجه یکی از اقوام ایرانی که مدتی ادعا کرده بود ساکن قم و بعد از آن گفته بود ساکن یکی از کشورهای اروپایی است.

اگرچه نهادهای امنیتی ثابت کرده‌اند نیازی به اقناع سازی در رابطه با سناریوهای بی‌سروته امنیتی‌ خود ندارند.

آن‌چه برای نهادهای امنیتی مهم است، صدور کیفر‌خواست برای چهره‌هایی‌ است که خطرساز ارزیابی می‌شوند. این موضوع در مورد ترانه علیدوستی، هنرمندی در سطح جهانی که بازداشتش واکنش‌های گسترده‌ای در پی داشته است، اهمیتی دو چندان پیدا می‌کند.

پیش از این نیز «سمیه میرشمسی»، دستیار کارگردان،‌ فعال صنفی و عضو هیات پنج نفره «رسیدگی به خشونت علیه زنان در سینمای ایران» در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی توییتر از تهدید هنرمندان حامی ترانه علیدوستی خبر داده بود. 

میرشمسی نوشته بود که تماس‌های تهدیدآمیز با هنرمندان از ۲۹ آذر ماه آغاز شده‌اند و روز صبح چهارشنبه ۳۰آذرکه هنرمندان برای چهارمین روز متوالی مقابل «اوین» پی‌گیر وضعیت ترانه علیدوستی شدند، از سوی نیروهای امنیتی تهدید شده بودند که با خشونت بازداشت خواهند شد. 

انتساب یک اکانت «برانداز» و «خشونت طلب» به ترانه علیدوستی، اولین راهکاری‌ است که به ذهن امنیتی‌های جمهوری اسلامی می‌رسد برای خاموش کردن موج برخاسته در حمایت این هنرمند ایرانی.