هواداران ایرانی در جریان بازی دوستانه یک تیم باشگاهی روسیه با تیم سپاهان، پرچم اوکراین را با خود به ورزشگاه بردند. کشوری که جمهوری اسلامی پهپادهای خود را برای ادامه تجاوز نظامی به آن، به روسیه فروخته است. ماجرای پرچم اوکراین در دست شهروندان ایرانی حاضر در ورزشگاه چیست؟
***
تیم فوتبال «سپاهان» در اصفهان، مقابل تیم «زنیت» روسیه در دیداری دوستانه، جمعه ۲۸بهمن۱۴۰۱ به پیروزی ۲ بر صفر رسید.
برگزاری این دیدار، منتقدین بسیار و موافقان انگشتشماری داشت. مخالفان از احتمال حساسیتهای فزاینده فدراسیون جهانی فوتبال و کمیته بینالمللی المپیک روی موضوع سیاستزدگی فوتبال ایران تاکید داشتند و موافقان نیز معتقد بودند مقطع زمانی کنونی، بهترین فرصت برای نزدیک شدن به فوتبال و ورزش روسیه است.
ورزشکاران و تیمهای ورزشی روسیه از زمان حمله نظامی روسیه به اوکراین، توسط کمیته بینالمللی المپیک و فدراسیونهای جهانی محروم و تعلیق شدهاند، و هیچ باشگاه یا تیم ملی حاضر به دیدار با ورزشکاران یا تیمهای ورزشی روسیه نیست.
مهمترین اتفاق در این «مسابقه فوتبال سیاسی» اما، روی سکوهای ورزشگاه رخ داد؛ جایی که تماشاگران سپاهان با پرچم اوکراین از تیم زنیت استقبال کردند.
آیا همراه داشتن پرچم اوکراین در ورزشگاه، حرکت سیاسی بود؟
اگر همراه داشتن پرچم اوکراین به نشانه حمایت از مردان، زنان و کودکانی که در حمله نظامی روسیه به این کشور در حال کشته شدن هستند را رفتاری سیاستزده بدانیم، میتوان سالها نقش بستن پرچمهای فلسطین و لبنان در ورزشگاههای ایران را غرق شدن فوتبال ایران در سیاست تلقی کرد.
جمهوری اسلامی با این ادعا که نشستن پرچم کشورهای فلسطین یا لبنان در ورزشگاههای ایران، تصمیم خود باشگاهها و خواست بازیکنان و مربیان بوده، از زیر بار مسوولیتهای احتمالی حمایت ورزش ایران در قبال ورود سیاست به ورزش، فرار کرده است.
ورود یک پرچم اوکراین به ورزشگاه نقش جهان، میتواند مانند وارد کردن پرچمهایی باشد که هواداران فوتبال آلمان در سالهای اخیر در ورزشگاههای این کشور افراشتهاند. بنرها یا پرچمهایی در حمایت از «سحر خدایاری» ملقب به «دختر آبی» که در راه تلاش برای ورود به ورزشگاه خودسوزی کرد و جانش را از دست داد، یا همراه داشتن نام «علی دایی» و «علی کریمی» برای حمایت از آنها مقابل نظام جمهوری اسلامی.
همراه داشتن پرچم اوکراین بهعنوان یک کشور مستقل که مورد حمله نظامی روسیه قرار گرفته، رفتاری حقوقبشری محسوب میشود.
در نقطه مقابل به نظر میرسد رفتار سیاسی، تدارک دیدن بازی دوستانه و امضای تفاهمنامههای همکاری ورزشی با کشوری است که از یک سال قبل مورد تحریم تمامی کشورها قرار گرفت.
آیا نشان دادن پرچم اوکراین مخالف قوانین فیفا است؟
اساسنامه فدراسیون جهانی فوتبال، به جدایی سیاست از ورزش تاکید میکند. اما نشان دادن پرچم اوکراین در مقطع زمانی کنونی، نه تنها خلاف مقررات فیفا نیست، که حتی طی یک سال گذشته با حمایت و تشویق فدراسیون جهانی و فدراسیونهای زیرمجموعهاش نیز همراه شده است.
مارچ سال ۲۰۲۲ روزنامه «گاردین» خبر داد هواداران تیمهای فوتبال انگلیسی برای نشان دادن حمایت و همراهی خود با مردم اوکراین که مورد تجاوز نظامی روسیه قرار گرفتهاند، دست به ابتکاراتی جدید زدهاند.
تشویق کردن بازیکنان اوکراینی شاغل در لیگ این کشور، در دست داشتن پرچم اوکراین، ساختن گرافیتیها یا طرحهای موزاییکی روی سکوها از شعارهای روحیهبخش یا به شکل و طرح پرچم این کشور، بخشی از رفتارهای حمایتی هواداران بود.
این کنشهای هواداری روی سکوهای ورزشگاههای لیگ برتر انگلیس نه تنها با حمایت اتحادیه فوتبال اروپا همراه شد، که حتی فدراسیون جهانی فوتبال این موضوع را نشانهای از اتحاد قاره اروپا با کشور و مردم اوکراین دانست.
فیفا البته در جریان جامجهانی قطر، در مقطعی که موفق شد بدترین تصویر حقوقبشری از خود را به نمایش بگذارد، یک بار در جریان دیدار تیمهای اسپانیا و آلمان، یکی از پرچمهای اوکراین که توسط هواداران اسپانیایی وارد ورزشگاه شده بود را ضبط کرد.
وبسایت «اتلتیک» این رفتار را نشانهای از «متاثر بودن فیفا از تبلیغات و ثروت روسیه» خواند. اما فدراسیون جهانی فوتبال چندی بعد در بیانیهای ادعا کرد ممنوعیت ورود پرچم اوکراین به ورزشگاههای قطر، تصمیم میزبان بوده، نه فیفا.
ورزشگاهها به محلی برای نشان دادن اعتراضات تبدیل شده است؟
فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی، همزمان با آغاز اعتراضات سراسری و از هفته هفتم لیگ برتر، درهای ورزشگاهها را به روی تماشاگران بست. پس از گذشت قریب به ۱۰ هفته از این مسابقات، نهادهای امنیتی با باز شدن درهای ورزشگاههای ایران به روی فقط ۳۰ درصد از گنجایش هر ورزشگاه موافقت کردند.
در ورزشگاه آزادی اما کمتر از ۳هزار بلیت برای هر مسابقه به فروش رفته و در ورزشگاههای شهرستانها، این تعداد هرگز به بیش از ۱۵۰۰ بلیت نرسیده است.
با این حال در هفتههای اخیر، شاهد رفتارهای متفاوتی روی سکوهای ورزشی ایران بودیم.
تشویق شدن «علی کریمی» ستاره و کاپیتان پیشین پرسپولیس از روی سکوهای هواداری استقلال، به حدی غریب و غیرقابل باور بود که بازتابی حتی فراتر از رسانههای فارسیزبان داشت. تاکنون سابقه نداشته که بازیکنان پرسپولیس یا استقلال بدون حضور در تیم رقیب، از سوی هواداران همدیگر مورد ستایش قرار بگیرند.
همچنین هواداران پرسپولیس نیز در تمامی مسابقات خود، «وریا غفوری» کاپیتان پیشین استقلال را تشویق کردند.
ورود پرچم اوکراین به ورزشگاه نقش جهان، آخرین نمونه از اعتراضات روی سکوهایی است که بهشدت توسط نیروهای امنیتی و لباس شخصیهایی که بین تماشاگران حضور دارند، کنترل میشود.
ثبت نظر