خامنه‌ای نوروزها در مشهد و در باغ ملک‌آباد چه می‌کند؟

«علی خامنه ای» رهبر ۸۴ ساله جمهوری اسلامی هر ساله نوروز در مشهد است. او در کاخ باغ ملک آباد که به طور اختصاصی برای او در نظر گرفته شده اقامت می کند. اعضای خانواده خامنه ای که هنوز با او قطع ارتباط نکرده‌اند، در کاخ باغ ملک آباد به دیدارش می‌روند. 

 

سفرهای «علی خامنه‌ای» به مشهد در نوروز و تابستان به مشهد و سفرهای «اکبر هاشمی رفسنجانی» در نوروز به کیش و تابستان به مشهد از جمله روال‌های معمول در جمهوری اسلامی بوده است. در این سفرها خامنه‌ای علاوه بر استراحت با اعضای خانواده خود و مقامات استانی و روحانیون شاخص مشهد دیدار می‌کند و گاهی مقامات کشوری نیز درباره موضوعات مهم برای دیدار به مشهد می‌روند. از جمله محمد محمدی ری شهری سال ۱۳۷۶ برای اعلام نامزدی خود به خامنه‌ای و جلب موافقت او به مشهد رفته بود.

خامنه‌ای در دوره ریاست جمهوری در مجموعه‌های اقامتی استانداری و آستان قدس رضوی اقامت می کرد اما در دوره رهبری باغ ملک آباد به صورت اختصاصی برای اقامت او اختصاص داده شد و دلیل آن موضوع حفاظت از او ذکر شده بود. اعضای خانواده رهبر جمهوری اسلامی با او در کاخ این باغ به صورت مشترک دیدار می‌کنند و با یکدیگر ناهار می‌خورند اما برخی از دیگر دیدارها در مکان‌های دیگر انجام می‌شود.

سفرهای خامنه‌ای به مشهد در دوره ریاست‌جمهوری 

خامنه‌ای در دوره ریاست‌جمهوری هم در ایام نوروز به مشهد سفر می‌کرد. او در این سفرها به دیدار پدر و مادر خود می رفت و در اقامتگاه های استانداری یا آستان قدس رضوی اقامت می‌کرد. 

او همچنین در تابستان نیز به مشهد سفر می کرد.

 «اکبر هاشمی رفسنجانی» در خاطرات خود به این سفرها اشاره کرده است. از جمله در خاطرات چهارم شهریور ۶۴ نوشته است:«در منزل بودم. به آقای خامنه‌ای كه عازم مشهدند، گفتم بچه های ما را با خودشان ببرند.»

او همچنین در خاطرات سال ۶۶ خود نوشته که به خامنه‌ای توصیه کرده «در شرایط جنگ شهرها(موشک باران شهرها توسط صدام)، به مشهد» نرود.

موضوع عزل یا حذف آیت‌الله «حسینعلی منتظری» از سمت قائم مقامی رهبری نیز در زمانی رخ داده که خامنه‌ای در مشهد بوده است. اکبر هاشمی رفسنجانی در خاطرات نوروز ۱۳۶۸ خود با اشاره به تصمیم آیت الله «روح‌الله خمینی» برای حذف منتظری و بحرانی شدن شرایط کشور با بدحال شدن خمینی، از خامنه‌ای خواسته که سفر خود را کوتاه کند و به مشهد بازگردد.

 با این همه خامنه‌ای به سفر خود ادامه می‌دهد و پس از چند روز از مشهد به تهران برمی گردد و از فرودگاه به صورت مستقیم به دفتر اکبر هاشمی رفسنجانی می‌رود. این آخرین سفر او به مشهد پیش از آغاز دوره حکمرانی اش است.

تغییر مکان اقامت به باغ ملک آباد در دوره رهبری 

در دوره رهبری خامنه‌ای سفرهای او به مشهد نیز شکل دیگری پیدا کرد و به دلیل موضوعات حفاظتی محل اقامت او به صورت ثابت باغ ملک آباد شد. در این باغ یکی از قصرهای شاه احداث شده بود و پس از انقلاب ۵۷ گروه‌های مختلف مردم را به آن جا می بردند تا به تعبیر انقلابیون زندگی تجملاتی خاندان پهلوی را ببینند.

 این باغ پیش از انقلاب نیز در تملک آستان قدس بوده است. در خاطرات چهره‌های انقلابی از روزهای منتهی به انقلاب ۵۷ ذکر شده که استاندار خراسان «در دستگاه باغ ملک آباد حضور داشت ... و جرات نمى‌کرد» که در استانداری حاضر شود.

در روایت‌های رسمی اعلام شده که این باغ پس از تصرف روستای ملک آباد از حاج «تقی ملک التجار» در زمان استانداری پاکروان ایجاد شده و سپس کاخی در ضلع جنوبی باغ با زیر بنای ۱۳۸۷ متر مربع احداث شد. 

بر اساس این روایت طرح دکوراسیون و مبلمان داخلی‌ای این کاخ را شرکت دوانسن فرانسوی انجام داد و ظروف مورد استفاده در آن از آلمان و تابلو‌های نقاشی از ایتالیا خریداری و به این مکان انتقال یافت.

در دوره رهبری خامنه‌ای بخش هایی در این باغ که محل اقامت یا فعالیت‌های خدمه و کارکنان باغ بود بازسازی شد و برای اقامت او اختصاص یافت.

دیدار با اقوام و ناهار دسته‌جمعی

یکی از برنامه‌های خامنه‌ای در سفر به مشهد دیدار با اقوام و ناهار دسته جمعی در باغ ملک است. این برنامه در ۳۰ سال گذشته در جریان بوده اما از حدود ۲۰ سال گذشته اقوام درجه یک منتقد او از جمله «حسین میردامادی»، دایی خامنه‌ای یا برادرش «هادی خامنه‌ای» دیگر در این میهمانی به صورت کمرنگ شرکت کرده و یا کلا حضور پیدا نمی‌کنند.

«محمد حسن خامنه‌ای»، برادر خامنه‌ای، سال گذشته در مصاحبه‌ای گفته بود که این نشست ها ادامه دارد  و او در سفر مشهد فامیل مادری یا پدری یا خانواده‌شان را در باغ ملک‌آباد می‌بیند و با هم ناهار می‌خورند: «خانم‌ها هم می‌روند، البته خانم‌های محرمشان، مثلا خواهرزاده‌ها، خاله‌ها یا مثلا فرض کنید نوه‌های برادر، برادر زن‌ها، بچه‌های برادر زن، با همه اینها همان انسی که قدیم داشتند را دارند.»

دیدار با مقامات سیاسی و روحانیون 

سفرهای نوروزی خامنه‌ای به مشهد تا پایان ایام نوروز طول می‌کشد و سفرهای تابستانی نیز حدود ۲۰ روز تا یا یک ماه است. در این سفرها برخی از مقامات جمهوری اسلامی اجبارا با سفر به مشهد، با او در این شهر دیدار می‌کنند.

برخی از مقامات جمهوری اسلامی در سخنان خود به دیدار با خامنه‌ای در مشهد اشاره کرده‌اند. از جمله اینکه «محمد محمدی ری شهری» تصمیم خود برای نامزدی در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۳۷۶ را در مشهد با خامنه‌ای مطرح کرده و به تعبیری از او اجازه گرفته بود.

«حسن روحانی» نیز گفته بود که برای تعیین فهرست کابینه خود در سال ۱۳۹۶ با خامنه‌ای در مشهد مذاکره کرده که احتمالا در تابستان همان سال بوده است.

خامنه‌ای در مشهد همچنین با خانواده‌های کشته‌شدگان جنگ ایران و عراق یا مقامات شاخص ترور شده از جمله «محمود کاوه»، «محمدرضا کامیاب» و «ولی الله چراغچی» دیدار کرده است. این ملاقات‌ها اما معمولا در باغ ملک آباد انجام نمی‌شود و در ساختمان‌های مخصوص دیگری از جمله ساختمان‌های بلوار موسوی قوچانی انجام می‌شود.

در این مدت قاعدتا مقامات استانی و امامان جمعه با خامنه‌ای دیدار می‌کنند. به جز این خامنه‌ای با برخی از روحانیون دیدار می‌کند. از جمله در سایت رهبر جمهوری اسلامی به دیدار او با آیت‌الله «حسنعلی مروارید» اشاره کرده است. این دیدار در خانه پدری آیت الله خامنه‌ای انجام شده که در دوره رهبری او تبدیل به حسینیه شده است.

بر اساس این گزارش این دیدارهای خصوصی اغلب در کاخ باغ ملک آباد و گاهی در حرم رضوی یا منزل «مرحوم میرزا» نامی که به حسنعلی مروارید داده می شود، برگزار می‌شد و «اغلب اوقات به ذکر خاطرات و حکایات و گاه مباحثات علمی می‌گذشت.»

تعدادی از مراجع تقلید و روحانیون شاخص نیز در تابستان به مشهد سفر می کنند و در این شهر دفتر دارند. برخی از آنان نیز در این ایام با دیدار خامنه‌ای در کاخ باغ ملک آباد می‌روند. 

حفاظت از خامنه‌ای و سامانه پدافند هوایی 

در مشهد نیز مانند تهران «سپاه ولی امر» حفاظت از خامنه‌ای را بر عهده دارد و بر اساس روال معمول نیروهای این نهاد از مدتی قبل به مشهد سفر می کنند تا مقدمات حفاظتی سفر را آماده کنند. همچنین نیروهایی نیز به صورت دائم از محل های اقامت او حفاظت می کنند.

در سال های گذشته نیز گزارش‌هایی درباره افزایش حفاظت هوایی از مشهد به دلیل سفرهای خامنه‌ای منتشر شده است.

از جمله سایت سوئیسی اویتسر ویژه مسائل نظامی، گزارش داده بود که ایران در سه مناسبت اقدام به نصب سامانه پیشرفته روسی دفاع موشکی اس-۳۰۰ میان سال‌های ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ کرده که هر سه آن‌ها با سفر علی خامنه‌ای رهبر ایران هم‌زمان بود.

به نوشته این سایت سوئیسی، قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا وابسته به سپاه پاسداران، اقدام به ساخت پایگاه موشکی جدید در شمال فرودگاه مشهد کرده است. همچنین اعلام شد که تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد که دو سکو و تعدادی از رادارهای این سامانه در مشهد نصب شده است.

بر اساس این گزارش، در تمام مناسبت‌ها، سامانه موشکی از پایگاهش در فرودگاه مهرآباد در غرب تهران از راه اتوبان به مشهد منقل شد.

علاوه بر تهران، در مناطقی دیگر از جمله بوشهر و اصفهان هم سامانه دفاع موشکی اس-۳۰۰ نصب شده است.

مشهد از گذشته نیز پدافند هوایی قوی داشته است. پدافند هوایی شمال شرق در این منطقه فعال است و پایگاه شکاری «شهید حبیبی» نیز پیش از این حفاظت از آسمان خراسان رضوی خراسان شمالی و بخشی از استان سمنان را بر عهده داشته است.