جمهوری آذربایجان از بازداشت دستکم ۹ شهروند این کشور بهاتهام همکاری با سازمانهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی، و برنامهریزی برای کودتا و ترور مقامات سرشناس، و ایجاد دولت «کریمه» خبر داده است.
وزارت کشور، سرویس امنیتی و دادستانی کل جمهوری آذربایجان، در بیانیهای مشترک اعلام کردند که «افراد بازداشت شده، برای نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی کار میکردند.»
بهنوشته رسانههای جمهوری آذربایجان: «این عملیات بهمنظور جلوگیری از اقدامات مجرمانه گروهی از شهروندان آذربایجانی صورت گرفته که از طرف سازمانهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی، با تبلیغات اسلامی و تامین مادی، در صدد برهم زدن ثبات در خاک جمهوری آذربایجان بودند.»
***
در بیانیه وزارت کشور، سرویس امنیتی و دادستانی کل جمهوری آذربایجان آمده است: «مشخص شد که "روحالله آخوندزاده" و پسرش "المرسل آخوندزاده"، با همکاری سرویسهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی ایران، جهت تغییر قهرآمیز ساختار قانون اساسی جمهوری آذربایجان و سازماندهی شورشهای مسلحانه در خاک کشور، قصد داشتند دولت "کریمه" را تاسیس کنند.»
در این بیانیه آمده است: «این افراد برای ترور مقامات ارشد دولتی، برنامه ویژهای را برای سازماندهی نیروهای خود تهیه کردهاند. در بخشی از این طرح، روحالله آخوندزاده گروههای مخفی را در برنامههای پیامرسان ایجاد کرده و بههمراه پسرش المرسل آخوندزاده، فهرستی از مقامات و شخصیتهای دولتی، آدرس محل سکونت و محل کار آنها را برای سازماندهی ترور به اعضای گروه دادهاند.»
بهنوشته رسانههای آذربایجان، «آخوندزاده همچنین قصد داشت اعضای این باند را برای آموزش نظامی و بهنام آموزش دینی، به ایران ببرد.»
این بازداشتها پس از آن صورت میگیرد که ماه گذشته برخی از خبرگزاریهای داخلی و خبرگزاریهای جمهوری آذربایجان، از بازداشت رهبران گروه «حسینیون» در قم خبر دادند.
رهبران گروه حسینیون، بهدنبال خرابکاری در جمهوری آذربایجان و ایجاد دولت کریمه در این کشور هستند و تحت پیگرد آذربایجان قرار دارند.
حسینیون، از گروههایی است که با حمایت جمهوری اسلامی ایجاد شده است. رهبر این گروه، «توحید ابراهیم بیگلی» است. او در اواخر سال ۲۰۱۵ با همراهی ۱۴ نفر از طلبههای اهل جمهوری آذربایجان که همگی در قم و مشهد در حال تحصیل بودند، «تیپ حسینیون» (حسینچیلر) را که متشکل از طلبههای اهل جمهوری آذربایجان برای مبارزه با «داعش» در سوریه بود، راهاندازی کرد. ابراهیم بیگلی از همان موقع در دمشق اعلام کرد که قصد آنها نهتنها مبارزه با داعش نیست، بلکه آمادگی برای درگیری مسلحانه در جمهوری آذربایجان است.
روحالله آخوند زاده کیست و ارتباطش با جمهوری اسلامی چیست؟
روحالله آخوندزاده، معاون «حزب اسلامی آذربایجان» است که سال ۲۰۱۱ به ۱۱ سال حبس محکوم شد. او پس از آزادی، در سال ۲۰۲۰ به ایران رفت و در سازماندهی نیروهای افراطی مذهبی نزدیک به جمهوری اسلامی فعالیت دارد.
سرویس امنیت دولتی آذربایجان در روز دهم آبان ۱۴۰۱ نیز در بیانیهای، از انجام عملیاتی علیه یک گروه مسلح غیرقانونی که زیرنظر نیروهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی بودند خبر داد، که در این عملیات، نیروهای اطلاعاتی جمهوری آذربایجان، اسنادی از ارتباط و وظایفی که به اعضای گروه افراطی مذهبی و مسلح روحالله آخوندزاده محول شده بود را نیز کشف کردند.
در یک سال اخیر، این دومین بار است که آخوندزاده با کمک نیروهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی، در پی سازماندهی گروه مسلح جهت خرابکاری و ترور در خاک جمهوری آذربایجان است.
بهنوشته روزنامه «مساوات»، نهادهای اطلاعاتی جمهوریاسلامی بهطور مخفیانه از طریق ترویج افکار افراطی مذهبی، اتباع این کشور را در رزمایشهای نظامی خارج از کشور شرکت داده و تامین مالی فعالیتهایشان را برعهده داشتهاند تا آنها را تحت تاثیر قرار دهند.
چرا در سه سال اخیر روابط دو کشور پرتنش بوده است؟
بعد از جنگ دوم قرهباغ، روابط جمهوری آذربایجان و جمهوری اسلامی پرتنش بوده است. پیشتر «الهام علیاف»، با انتقاد از جمهوری اسلامی، با اشاره به روابط نزدیک ایران و ارمنستان گفته بود: «باز کردن آغوش کشور مدعی اسلامگری به کشوری که مساجد را نابود کرده است، چیزی جز ریاکاری و خیانت نیست.»
بهنوشته «باکو پست»، نیروهای اطلاعاتی جمهوریاسلامی در جریان جنگ قرهباغ، درصدد استفاده از این شهروندان آذربایجانی علیه آذربایجان و بهنفع ارمنستان بودهاند، ولی با بروز اختلافنظر بین نیروهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی و آنها، عوامل اطلاعاتی جمهوری اسلامی با ارائه تصاویر ویدیویی از شهروندانی که در رزمایشهای نظامی سوریه شرکت داشته، باجگیری کرده و آنها را ساکت نگه داشتهاند.
کارشناسان میگویند: «نفوذ جمهوری اسلامی بر جمعیت شیعه آذربایجان بهدلیل نگرشی که در جنگ دوم قرهباغ اتخاذ کرد، ضعیف شده است. جمهوری اسلامی در جنگ قرهباغ نه تنها کنار کشور مسلمان نبود، بلکه کنار ارمنستان و روبهرو جمهوری آذربایجان ایستاد.»
برگزاری سه مانور توسط جمهوری اسلامی در مرز جمهوری آذربایجان از سایر مواردی بود که واکنش تند مقامات آذربایجانی را در پی داشت.
حمله به سفارت جمهوری آذربایجان در تهران، دستگیری جاسوسهای مرتبط با دستگاههای اطلاعاتی جمهوری اسلامی توسط آذربایجان، ترور نماینده مجلس ملی آذربایجان و منتقد سیاستهای ایران توسط افراد نزدیک به جمهوری اسلامی، اخراج چهار دیپلمات از هر دو طرف با عنوان «عنصر نامطلوب»، روابط دوستانه جمهوری آذربایجان با اسراییل و افتتاح سفارت آذربایجان در اسراییل، از دیگر مواردی است که روزبهروز به تنش بین دو کشور افزوده است.
کارشناسان چه میگویند؟
«ناظم جعفر سوی»، استاد دانشگاه و تحلیلگر سیاسی، در گفتوگو با «ایرانوایر»، درباره اقدامات جمهوری اسلامی در آذربایجان میگوید: «در سی سال اخیر، ایران بهصورت پیوسته در پی مداخله در امور داخلی آذربایجان بوده است. این، هم از طریق فرستادن آخوند به آذربایجان و بردن جوانان این کشور برای یادگیری دروس دینی در ایران، و هم از طریق جاسوسی و سواستفاده از احساسات دینی مردم آذربایجان بوده است. ولی بعد از جنگ دوم قرهباغ، میبینیم که نقش ایران در منطقه قفقاز که قبلا نسبتا پررنگ بود، رنگ باخته و ترکیه جای ایران را گرفته است. به همین دلیل ایران با تهدید و ایجاد گروههای جاسوسی، در پی ناامن نشان دادن منطقه، و برگشتن به بازی در منطقه قفقاز است.»
به گفته آقای جعفرسوی، دومین عامل مهم، مساله اسراییل و روابط جمهوری آذربایجان با این کشور است. او همچنین معتقد است: «جمهوری اسلامی در این سی سال، پیوسته به فکر ایجاد گروههای اسلامی تندرو و مسلح در آذربایجان بوده، ولی هم در سالهای اخیر فعالیت ایران در این زمینه بیشتر شده است، و هم اینکه واکنش آذربایجان سرعت گرفته است.»
مشاور رهبر یکی از احزاب سیاسی آذربایجان نیز در گفتوگو با ایرانوایر درباره این سوال که جمهوری اسلامی در جمهوری آذربایجان بهدنبال چیست؟ میگوید: «باید پرسید ایران نهتنها در آذربایجان، بلکه در کل منطقه بهدنبال چیست؟ بحرین، یمن، سوریه، عراق و حتی عربستان، کشورهایی هستند که جمهوری اسلامی ایران به امور داخلی این کشورها تعرض میکند. من فکر میکنم رهبر ایران دچار این توهم است که واقعا رهبر شیعیان و حتی تمام مسلمانان جهان است. او فکر میکند هرجا مسلمان است، او حکمران آنجاست.»
به گفته او، «ایران از این ناراحت است که آذربایجان خاک اشغال شده خود از ارمنستان را پس گرفته است و در این راه ترکیه همراه آذربایجان بوده و روسیه هم در مساله قرهباغ به ایران پشت کرده است. همانطور که بهنفع اسراییل در سوریه به ایران پشت کرده است.»
او معتقد است: «اقدامات خرابکارانهای که ایران در این سالها در پی انجام آن در آذربایجان بوده، نشان از بیتدبیری آنهاست. بهصورت پیوسته با ایجاد شبکههای جاسوسی در پی ضربه زدن به جمهوری آذربایجان است، ولی این کشور اقدامات خرابکارانه ایران را همان روز شروع کشف میکند. بیشتر مردم ما مسلمان هستند، ولی حکومت ما مثل برخی کشورها که ایران در امور آنها هم دخالت میکند، "حکومت اسلامی" و بر پایه "شریعت" نیست که بر اساس توهمات خامنهای، و به خواست آن حرکت کند.»
ثبت نظر