چرا فیس بوک ۷۸۳ حساب کاربری از ایران را حذف کرد؟

پنج‌شنبه ۱۱ بهمن ماه، فیس بوک اعلام کرد ۷۸۳ حساب کاربری و صفحه هایی را که از ایران هدایت می‌شدند، از فیس بوک و اینستاگرام حذف کرده است. توییتر هم تقریبا بلافاصله در اقدامی مشابه، خبر از حذف اکانت‌هایی از ایران، روسیه و ونزوئلا داد. فیس بوک در خبر خود اعلام کرده است این حساب‌های کاربری به «فعالیت هماهنگ غیرواقعانه» در این شبکه‌ اجتماعی مشغول بوده اند.

در شرح خبر آمده است این اکانت‌ها که به صورت گسترده به انتشار اخبار رسانه‌های دولتی ایران و گفت وگو با کاربران مختلف می‌پرداختند، خود را به عنوان افراد محلی یا بنگاه‌های معتبر خبری جا می‌زدند. کارشان هم بدین شکل بود که برای هر کشور و منطقه‌ای، اخبار خاص محلی آن جا را در کنار اخبار مورد نظر خود منتشر می‌کردند تا از این راه پیام‌های جمهوری اسلامی علیه اسراییل و امریکا را گسترش دهند: «آن ها سعی در تغییر دروغین افکار عمومی داشتند.»
افغانستان، آلبانی، الجزیره، بحرین، فرانسه، مصر، آلمان، هند، اندونزی، عراق، اسراییل، لیبی، مکزیک، مراکش، پاکستان، قطر، عربستان سعودی، صربستان، آفریقای جنوبی، اسپانیا، تونس، امریکا، یمن و البته خود ایران کشورهای هدف حمله ترول‌های ایرانی شناخته شده‌اند.

 در گزارش فیس بوک آمده است که بسیاری از این اکانت‌ها فعالیت خود را از سال ۲۰۱۰ شروع کرده‌ و تلاش بسیاری برای مخفی کردن هویت خود داشته‌اند اما تحقیقات دقیق‌تر فیس بوک، رد همه آن‌ها را به ایران رسانده است. این ۷۸۳ مورد شامل ۲۶۲ صفحه فیس بوکی، ۳۵۶ حساب کاربری، سه گروه فیس بوکی و ۱۶۲ حساب کاربری در اینستاگرام می‌شود که شرکت تابعه فیس بوک است. این حساب‌های کاربری معمولا حساب‌های پرطرف داری بوده و در بعضی موارد، مخاطبان میلیونی داشته اند.

مطابق اظهارات فیس بوک، این حساب‌ها در مجموع در حدود 30 هزار دلار خرج تبلیغات و ترویج پست‌های خود در فیس بوک و اینستاگرام کرده‌ و حتی مراسمی را در دنیای واقعی برای حضور مردم سازمان‌دهی کرده‌اند: «گرچه نمی‌توان مطمئن بود این مراسم واقعا رخ داده باشند.»

فیس بوک در شناسایی و کشف هویت این حساب‌ها، از همکاری دیگر شرکت‌های بزرگ تکنولوژی مانند گوگل و توییتر نیز بهره گرفته و در خبر خود برای کمک این شرکت‌ها که در کشف این حساب‌ها «حیاتی» عنوان شده، قدردانی کرده است.

توییتر نیز بلافاصله اعلام کرد اکانت‌های متعددی را در ارتباط با روسیه، ایران و ونزوئلا مسدود کرده است که قصد تاثیرگذاری دروغین بر افکار مخاطبان در کشورهای سراسر دنیا، به ویژه ایالات متحده و اثر‌گذاری بر انتخابات‌های این کشور را داشته اند و به ترویج اخبار کذب با هشتگ‌های محبوب یا جنجالی دست می‌زدند.

هر دو شبکه اجتماعی اعلام کرده اند دلیل‌شان برای این کار و حذف اکانت‌های دروغین این است که نمی‌خواهند به ابزاری برای ترویج اخبار دروغ و دست کاری افکار مخاطبان تبدیل شوند. آن ها تاکید کرده اند که دلیل اصلی کارشان، محتوای منتشر شده توسط این افراد و گروه‌ها نبوده بلکه نحوه هماهنگ این انتشار برای اثرگذاری گسترده بر مخاطبان بوده است.

بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا در سال ۲۰۱۷ و پیروزی «دونالد ترامپ»، ماجرای نفوذ دول خارجی در سیاست و جامعه ایالات متحده از طریق شبکه‌های اجتماعی جدی‌تر گرفته شد و این سازمان‌ها وظیفه خود اعلام کردند تا با هرگونه خبر کذب و حرکت سازمان‌یافته دروغین مقابله کنند.
از آن زمان، این اولین باری نیست که فیس بوک و توییتر با اکانت‌های دروغین برخورد می‌کنند؛ آبان ماه گذشته نیز فیس بوک اعلام کرد شماری از حساب‌های کاربری در ایران را که بیش از یک میلیون امریکایی و بریتانیایی آن ها را دنبال می‌کنند، در راستای مقابله با دروغ‌پراکنی و انتشار اخبار جعلی حذف کرده است. اما  شاید اولین باری است که شبکه‌ای گسترده از ترول‌های دولتی خارجی که به نحوی هماهنگ با هم در ارتباط بودند را از شبکه خود حذف کرده اند.

فیس بوک و توییتر با اعلام این اقدام خود، اذعان داشته اند مقامات دولتی و امنیتی ذی‌ربط در امریکا و سایر کشورهای هدف حمله را از ماجرا مطلع ساخته‌اند و در آینده نیز به اقدامات این چنین خود ادامه خواهند داد تا فضایی سالم برای ارتباط افراد و انتقال اطلاعات را برای کاربران فراهم آورند.

نمونه‌هایی از این پست‌ها را در ادامه می‌بینید:

نمونه‌ای از پست‌ها در فیس بوک برای شهروندان عربستان سعودی.
خلاصه پست: بیش از ۳۰۰ زن در عربستان سعودی در یک راهپیمایی با هدف ترویج حضور زنان در ورزش، شرکت کردند.

 

نمونه‌ای از پست‌های فیس بوکی برای شهروندان مصری و با شعارهای ضداسراییلی.
ترجمه هشتگ‌ها: ما همه «مریم» هستیم. «قدس» پایتخت ابدی فلسطین است.

 

نمونه‌ای از پست‌ها برای شهروندان عربی و با هدف تخریب اسراییل و تمجید از بشار اسد.
ترجمه: مقاومت «بشار اسد» در برابر اسراییل با حمایت روسیه.

 

نمونه‌ای از گزارش دروغ برای شهروندان افغان که از سوی «یورونیوز» گفته شده است «طالبان» به افغان‌های برف زده کمک می‌کند.

 

نمونه‌ای دیگر از پیام‌های ضداسراییلی برای شهروندان فرانسوی زبان، ترجمه:

من اسراییل را هرگز به رسمیت نمی‌شناسم.