زائران عراق؛ از هواپیمای باری تا پرواز قطر ایرویز

سوسن رستگار، شهروند خبرنگار، تهران

روز چهارشنبه ۳۱ شهریور ۱۴۰۰، تصاویری از یک هواپیمای باری دو طبقه و پر از مسافر که بدون رعایت استانداردهای پرواز کنار هم نشسته بودند، در شبکه‌های اجتماعی منتشر شدند. گفته می‌شود مسافران این هواپیما راهی عراق و زائران پیاده‌روی اربعین بوده‌اند.

«فارس»، خبرگزاری نزدیک به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با تایید این که فیلم مربوط به مسافران عراق بوده است، نوشت: «با توجه به بالا بودن هزینه‌های بلیت پروازهای اربعین و سر‌پیچی بسیاری از دفاتر از عرضه بلیت با قیمت مصوب، برخی از زوار و‌ به ویژه موکب‌داران با هواپیمای باری به عراق سفر کردند.»

انتشار فیلم هواپیما در شبکه‌های اجتماعی بار دیگر بحث راهپیمایی اربعین را که بسیاری آن را عرض اندام حکومت ایران در منطقه توصیف می‌کنند، داغ کرده است. 

گزارش زیر گفت‌وگو با افرادی است که برای اربعین راهی سفر به عراق هستند.

***

 «حالا که بلیت ۳۰ میلیون شده، اگر ۵۰ میلیون هم می‌شد، هر طور بود، می‌خریدم. یک اربعین هست و پیاده‌روی در راه نجف به کربلا. من همه سال را روز شماری می‌کنم برای اربعین که سر و جان بدهم.»

مکثی می‌کند و حرفش را این طور ادامه می‌دهد: «اوضاع مالی خوبی هم ندارم. الان هم می‌خواهم قرض کنم. بروم و برگردم، وام می‌گیرم و پس می‌دهم. ولی اگر نشود، حتی ماشین زیر پایم را می‌فروشم که جا نمانم از این شور عشقی که بقیه سال حالم را خوب نگه می‌دارد.»

این حرف‌ها را «احمدرضا»، جوان ۳۸ ساله عضو بسیج محله «نظام‌آباد» در تهران می‌گوید: «هرسال خیلی زود مقدمات سفرم را آماده می‌کردم اما امسال مادرم کرونا گرفت و من مشغول پرستاری و درمان او بودم. غفلت کردم و دیر شد. حالا هم اجازه سفر زمینی نمی‌دهند. بلیت هواپیما هم که یا اصلا نیست یا اگر شانس بیاوری، قیمت‌های نجومی قطر ایرویز یا امارات هست که خیلی گرانند ولی بالاخره می‌روم و جا نمی‌مانم.»

 در پی اعلام هماهنگی عراق برای استقبال زائران ایرانی به مناسبت اربعین، علاقه‌مندان راهپیمایی اربعین به سرعت بلیت‌ها را خریدند و مشتاقانی که از قافله عقب ماندند، این روزها به هر دری می‌زنند تا بلیت تهیه کنند. دولت بارها تاکید کرده که قیمت بلیت‌های رفت و برگشت این سفر پنج تا شش میلیون تومان است و فروش بلیت بالاتر از این مبلغ را تخلف مشمول جریمه دانسته است. اما عملا شاهد قیمت‌های نجومی آژانس‌ها و سایت‌هایی هستیم که فعلا هیچ نظارتی روی آن‌ها اعمال نمی‌شود.

خانم «لامعی»، اپراتور یک آژانس هواپیمایی است. او در این باره می‌گوید: «در حال حاضر هیچ بلیتی تا چهارم شهریور، یعنی روز قبل از اربعین موجود نیست اما بلیت چهارم تا هفتم مهر را با قیمت هفت میلیون تومان می‌توانم بگیرم. البته حتما باید ویزای عراق را از سامانه سماح تهیه کنید.»

او با تاکید می‌گوید: «خیلی از آژانس‌ها همین بلیت را با قیمت ۱۰ میلیون تومان می‌فروشند.» 

سامانه سماح که سامانه آن‌لاین صدور روادید عراق برای زائران ایرانی است، از هر مسافر برای صدور ویزا ۶۵۰ هزار تومان دریافت می‌کند.

تا هفته پیش، دولت عراق از آمادگی استقبال از ۳۰ هزار زائر ایرانی خبر داده بود اما  بعد از توافق با ایران، تعداد زائران ۶۰ هزار نفر اعلام شد.

اپراتور یک آژانس هواپیمایی دیگر می‌گوید: «خیلی از زائران که تمایل به اقامت بیشتر در عراق دارند، بلیت‌های یک طرفه می‌گیرند چون مسیر زمینی برای برگشت زائران به کشور باز است.»

او می‌گوید: «مشخص نیست چرا در شرایطی که قرار بود بلیت این پروازها بر اساس صدور ویزا و شرایط وپروتکل‌های بهداشتی ابلاغ شده عرضه شود، شاهد کمبود آن هستیم. البته همین حالا بسیاری از کسانی که هزینه بلیت برایشان مشکلی ندارد، بلیت تهران-نجف را برای روزهای اول تا سوم مهر از ایرلاین‌های خارجی مانند قطر ایرویز و یا امارات تهیه می‌کنند و با یک توقف کوتاه در مسیر، به مقصد می‌رسند. اما قیمت این بلیت‌ها بیش از ۳۰ میلیون تومان است.»

«امیرمحمد» جوانی ۱۸ ساله از خانواده‌ای مذهبی و متمول ساکن محله «دروس» تهران است که فردا با گروهی از دوستان و هم هیاتی‌هایش عازم نجف است. او می‌گوید: «چند ماه پیش با بچه‌ها و حاج آقا که استاد فقه‌ ما است، به سیستان و بلوچستان رفته بودیم. آن‌جا تحت تاثیر فقر و فلاکت قرار گرفتم. از نبود آب خوردن تا نداشتن کفش و پاهای برهنه بچه‌ها حالم را خراب کرد.»

به گفته امیرمحمد، این وضعیت چنان همه آن‌ها را تحت تاثیر قرار داده که دیروز دوستش پیشنهاد داده است خرج سفر کربلای امسال را روی هم بگذارند و بتوانند یک چاه یا قنات برای یکی از روستاهای بلوچستان بزنند. اما می‌گوید پیشنهاد دوستش گرچه با استقبال از سوی دیگران برای پرداخت هزینه‌های زدن یک چاه روبه‌رو شده اما هیچ کس سفر را کنسل نکرده است.

او می‌گوید: «ما برای این پیاده‌روی و سفر یک‌سال برنامه‌ریزی می‌کنیم؛ کتانی و کوله پشتی می‌خریم و با همین سفر عشق می‌کنیم.»

سازمان حج و زیارت شرط خروج مسافران را دریافت دو دوز واکسن و تست «پی‌سی‌آر» قرار داده است. اما بسیاری از آن‌هایی که عازم سفر شده‌اند، تنها یک دور واکسن را دریافت کرده‌اند و می‌گویند «پارتی» دارند.

«سلیمه»، دخترمحجبه‌ای که با خانواده‌اش راهی سفر کربلا است، یکی از همان افراد است. او می‌گوید: «ما همان روز که اعلام کردند راهپیمایی اربعین منعی ندارد، در سایت سماح ویزا گرفتیم و برای بلیت هم اقدام کردیم اما برادرم دیروز تصمیم گرفت بیاید و هم‌چنان به دنبال بلیت است. آژانس‌ها می‌گویند سهمیه ما پر شده است. قیمت بلیت در سایت‌ها هم ۳۲ میلیون تومان است.»

او که ۲۲ ساله است و برای پنجمین سال است که به راهپیمایی اربعین می‌رود، تنها یک دوز واکسن دانشجویی زده است: «آشنا داریم، مشکلی نیست. حل شدنی است. به خاطر واکسن که این سفر مهم را از دست نمی‌دهم.»