دالیا سوفر نویسنده یهودی ایرانی-آمریکایی

مهسا عمادی، شهروندخبرنگار

ایران را تمامی ایرانیان، فارغ از عقاید شخصی، دین یا مذهب‌ خود ساخته‌اند. خبرنگاران و شهروندخبرنگاران «ایران‌وایر» در مجموعه‌ای، چهره‌های برجسته اقلیت‌های دینی و مذهبی را معرفی می‌کنند. شما هم اگر با شخصیت‌های برجسته اقلیت‌های دینی آشنایی دارید یا داستان زندگی و خدمات آن‌ها را می‌دانید، با ایمیل [email protected] تماس بگیرید و روایت خود را با ما در میان بگذارید.

***

«دالیا سوفر» نویسنده یهودی ایرانی-آمریکایی است. او که در سال۱۹۷۲ در تهران متولد شد، با نوشتن اولین رمانش به نام «سپتامبرهای شیراز» در سال ۲۰۰۷ به شهرت رسید. 

رمان سپتامبرهای شیراز که به زبان انگلیسی نوشته شده، بر زندگی خانواده نویسنده در دوران شاه و انقلاب اسلامی تمرکز دارد و زندگی این خانواده یهودی را تا نیویورک دنبال می‌کند.

خانواده سوفر در سال۱۹۸۲ و در زمانی که دالیا ۱۰ساله بود، از ایران مهاجرت کرد. پدر دالیا در یکی از روزهای ماه سپتامبر (شهریور) سال۱۹۸۱ به جرم یهودی بودن، در دفترش در تهران دستگیر شد. نیروهای امنیتی حکومت ایران او را جاسوس اسراییل می‌دانستند.

دالیا سوفر در دانشگاه نیویورک در رشته ادبیات فرانسه تحصیل کرده و از کالج سارا لارنس، فوق لیسانس ادبیات داستانی دریافت کرده است. او هم‌اکنون در شهر نیویورک زندگی می‌کند و در کالج دانشگاه شهر نیویورک تدریس می‌کند.

رمان «سپتامبرهای شیراز»، نخستین رمان اوست که در سال ۲۰۰۷ به وسیله انتشارات هارپر در آمریکا منتشر شد. 

روزنامه نیویورک‌تایمز، رمان «سپتامبرهای شیراز» را به عنوان یکی از ۱۰۰ رمان بر‌تر جهان در سال ۲۰۰۷ معرفی کرد. 

کتاب سپتامبرهای شیراز در سال ۲۰۰۹ برنده جایزه «سامی روهر» شد که هرسال به ادبیات یهودی تعلق می‌گیرد، این کتاب به فهرست اولیه جایزه ایمپک دوبلین و جایزه اورنج نیز راه یافت و برنده جایزه قلم رابرت بینگام شد. سپتامبرهای شیراز نامزد جایزه کتاب ملی یهودی سال ۲۰۰۷ نیز شده بود.

دالیا سوفر درباره هدفش از نوشتن این کتاب می‌گوید: «هدف من این بود که تاثیرگذاری متقابل بین تاریخ و زندگی شخصی را بازگو کنم، این‌که تاریخ چگونه بر سرنوشت آدم‌ها اثر می‌گذارد و نیز اینکه آدم‌ها با انتخاب‌ها و اعمالشان، چه تاثیری بر تاریخ دارند.»

این رمان، در واقع اتوبیوگرافی دالیا سوفر محسوب می‌شود چرا که او نیز از خانواده‌ای یهودی در شیراز است که در سال ۱۹۸۲ و در سن ده سالگی به همراه خانواده خود، ایران را به مقصد آمریکا ترک کرد. دالیا سافر در مقدمه رمان خود از پدرش آقای سوفر به خاطر اطلاعاتی که در مورد دوران زندان و شکنجه‌اش در ایران در اختیار او گذاشته تشکر کرده است. به گفته دالیا، پدرش در سال ۱۹۸۰ دستگیر شد و مدت یک ماه را در زندان اوین به سر برد.

سوفر درباره اینکه این کتاب چقدر شبیه به زندگی اوست می‌گوید: «رمان در واقع از زندگی خود من الهام گرفته شده است. من در زمان انقلاب یک بچه بودم که پدرم به زندان افتاد (اگرچه تجربه‌های پدرم با تجربه‌های شخصیت محوری رمان من یعنی اسحاق متفاوت است). اما من این رویداد‌ها را گرفتم و بر اساس آن یک داستان خیالی با شخصیت‌های غیر واقعی نوشتم. این کار به من اجازه داد تا تصویر قابل فهم‌تری از تاریخ و جامعه ایران ارایه کنم که مرکب از افراد گوناگون با پس‌زمینه‌های متفاوت سیاسی، مذهبی و اقتصادی-اجتماعی بود.»

او همچنین رمان مرد زمان من (فرار ، استراوس و ژیروک ،۲۰۲۰) است. این کتاب برگزیده سردبیران نیویورک تایمز به‌عنوان کتاب برجسته سال ۲۰۲۰ انتخاب شده است.

در سال ۲۰۱۵ با اقتباس از این کتاب، فیلم سپتامبرهای شیراز به کارگردانی وین بلر و نقش‌آفرینی سلما هایک، آدرین برودی و شهره آغداشلو ساخته شد.

به نظر برخی منتقدان این فیلم نتوانسته برگردان قابل قبولی از رمان دالیا سوفر باشد و سمپاتی بیننده را نسبت به شخصیت‌های فیلم و سرنوشت آن‌ها برانگیزد.

«سپتامبرهای شیراز»، داستان یک خانواده متمول یهودی در ایران را پس از سقوط رژیم شاه و در فاصله بین سپتامبر ۱۹۸۱ تا سپتامبر ۱۹۸۲ روایت می‌کند. شخصیت اصلی آن، جواهرفروشی به نام اسحاق (با بازی ادرین برودی) در شیراز است که بعد از انقلاب اسلامی، به اشتباه و به جرم جاسوسی برای اسراییل دستگیر شده و در زندان مورد شکنجه قرار می‌گیرد و اموالش به وسیله نیروهای انقلابی غارت می‌شود. به دنبال آن، همسر و فرزندان اسحاق نیز بعد از دستگیری او، از ترس جان‌شان تصمیم به مهاجرت به آمریکا می‌گیرند.