اخبار و گزارش‌های دو ماه اخیر نشان می‌دهد که در حوزه سرکوب دانشگاه و دانشگاهیان، کمیته‌های انضباطی دست‌دردست نهادهای امنیتی و قضایی سعی دارند تمام منافذ تنفسی دانشگاه‌ها را در جهت به عقب برگرداندن خیزش مردمی در پی قتل «مهسا [ژینا] امینی» مسدود کنند.
به‌نظر می‌رسد که با گذشت بیش از هشت ماه از اعتراضات سراسری ۱۴۰۱، جمهوری اسلامی فرصت را مغتنم شمرده است تا با اعمال فشارهای مضاعف خصوصا بر دانشگاه‌ها به‌عنوان یکی از مهم‌ترین هسته‌های اعتراضات، نسبت به خیزش‌های بعدی، پیشگیرانه عمل کند.
تشدید فشار بر شوراهای صنفی و تشکل‌های دانشجویی، اعمال شیوه‌نامه‌های سلیقه‌ای در دانشگاه‌ها و صدور احکام تبعید و تعلیق، نمایی از اجزای ماشین سرکوب جمهوری اسلامی بر سر دانشگاه‌ها است.
***
به‌نظر می‌رسد که تشکل‌های دانشجویی و در راس آن شوراهای صنفی که در مدت اعتراضات «زن، زندگی، آزادی» در راستای اطلاع‌رسانی سیل عظیم دانشجوهای بازداشتی و دفاع از آن‌ها و اساتید حامی اعتراضات و دانشجویان نقش داشتند، حالا در نوک پیکان فشار ماشین سرکوب جمهوری اسلامی قرار گرفته‌اند. تقریبا هفته‌ای نیست که خبر احضار یا محکومیت یکی از اعضای شورای صنفی یکی از دانشگاه‌ها شنیده نشود. به‌نظر می‌رسد احکام سنگین و تعلیق‌های طولانی یک پیام بیشتر ندارد: «درس عبرت.»
شوراها و تشکل‌های دانشجویی؛ نوک پیکان موج فشار بر نهاد دانشگاه
فشارها صرفا محدود به موج احضارها و صدور احکام سنگین برای دانشجویان و اساتید نیست، بلکه شواهد نشان می‌دهد برای پیشگیری و کنترل فعالیت‌های این تشکل‌ها است که تعداد قابل توجهی از کاندیداهای شورای صنفی، کاملا خارج از ضوابط و آیین نامه‌ها، رد صلاحیت می‌شوند. این رویکرد به‌تازگی در دانشگاه‌های «علامه»، «خواجه نصیر» و «دانشگاه تهران» به‌شکل گسترده رخ داده است به‌طوری‌که حدود پنجاه درصد کاندیداها به‌دلایل واهی و خارج از آیین‌نامه، در راستای سیاست حذف و بی‌روح کردن اساس تشکل‌های دانشجویی رد صلاحیت شده‌اند.
رییس شورای صنفی پیشین یکی از دانشگاه‌ها، در مورد شیوه برخورد این کمیته‌های انضباطی و روند صدور احکام به شهروندخبرنگار «ایران‌وایر» می‌گوید: «متاسفانه شیوه نامه‌های جدید کمیته انضباطی آنقدر دست برخورد سلیقه‌ای را باز گذاشته که عملا نیاز به‌وجود هیچ سند و مدرک و شواهدی برای صدور حکم برای دانشجو نیست. فقط نظر جمعی شورای انضباطی یا نظر شخصی رییس دانشگاه برای صدور حکم انضباطی دانشجویان می‌تواند کافی باشد.»
یکی از اعضای رد صلاحیت شده در رابطه با تاثیر اقدامات سرکوبگرانه در آینده این قبیل تشکل‌ها به شهروندخبرنگار ایران‌وایر گفت: «تاریخ دانشگاه از این قبیل فشارها مخصوصا در چند سال اخیر بعد از هر اعتراض سراسری، کم ندیده است. البته شاید در کوتاه‌مدت کمی سرعت مطالبه‌گری را کند کنند، اما چیزی که نمی‌توانند جلوی آن را بگیرند این است که در نهایت این دانشجوها هستند که دانشگاه‌ها را پر می‌کنند و در بزنگاه‌ها، همه حقوق مشترک و محقق نشده خود را مطالبه خواهند کرد.»
اعمال شیوه نامه‌های سلیقه‌ای در هر دانشگاه
در موج فشارهای دانشجویی، دست برخورد‌های سلیقه‌ای تا حدی باز گذاشته شده که هر دم از باغ حراست دانشگاه‌ها و کمیته‌های انضباطی، بری تازه می‌رسد.
در تازه‌ترین اقدام دانشگاه «نوشیروانی» شهر «بابل»، تحت عنوان کمیته‌ای موسوم به «هادی»، شیوه‌نامه انضباطی را منتشر کرده که از عکس پروفایل‌های شخصی دانشجویان تا رنگ کفش و جوراب آن‌ها مورد رصد و قابل پیگیری اعلام شده است.
در نمونه‌ای دیگر، دانشگاه «علوم پزشکی» شهر «اصفهان»، یک دانشجو پسر را فقط به علت داشتن موهای بلند و استفاده از گوشواره، به کمیته انضباطی فراخوانده است. همچنین تغییر ساعت ورود خوابگاه‌های دخترانه در دانشگاه‌های «الزهرا» و تهران، از جمله نمونه‌های دیگر از اقدامات سلیقه‌ای اخیر است.
یکی از دانشجویان دانشگاه علامه در مورد سلیقه‌ای‌تر شدن رفتار کمیته‌های انضباطی به شهروندخبرنگار ایران‌وایر می‌گوید: «هرچند در آیین‌نامه‌های مصوب وزارت علوم هم حقوق دانشجو در بسیار از موارد در نظر گرفته نمی‌شد، اما در شیوه‌نامه‌های جدید طوری عمل می‌شود که حتی نیاز نیست که برای اتهاماتی که وارد می‌کنند، دلیل و مدرکی وجود داشته باشد. در بسیاری از موارد صرفا نظر جمعی شورای انضباطی و یا نظر شخصی رییس دانشگاه برای محکوم کردن دانشجو کافی انگاشته می‌شود.»
این دانشجو در مورد وجود فضای بی‌اخلاقی و انگیزه‌های ایجاد شکاف بین دانشجویان در احضارهای اخیر اضافه می‌کند: «متاسفانه موارد زیادی دیده شده که تحت عناوینی مثل تعهد گرفتن، دانشجوها را تحت فشار می‌گذارند تا مثلا اطلاعاتی راجع به حریم خصوصی سایر هم دانشگاهی‌ها در اختیار حراست قرار دهند.»
پشت صحنه احکام تبعید و تعلیق
گذشته از شمار زیادی از دانشجویانی که طی ماه‌های اخیر مشمول تعلیق‌های بین یک تا در مواردی چهار ترم شده‌اند، اخیرا احکام تبعید به‌معنی تغییر دانشگاه محل تحصیل نیز در میان احکام کمیته‌های انضباطی دیده می‌شود.
یک دانشجو «دانشگاه تبریز» ابعاد این احکام را در زندگی‌های دانشجویان این‌طور توضیح می‌دهد: «طبیعتا فشاری که این احکام به دانشجویان وارد می‌کنند، متفاوت است. فرض کنید یک ترم تعلیق برای دانشجویی که در شهر خودش تحصیل می‌کند، تاثیر متفاوتی دارد با یک ترم تعلیق برای کسی که در شهر دیگری تحصیل می‌کند. مخصوصا که در بسیاری از موارد دانشجویان تمایل ندارند خانواده‌ها را در جریان اینکه مشمول کمیته انضباطی شده‌اند، قرار دهند. بنابراین حتی یک یا دو ترم تعلیقی که با لغو اسکان خوابگاه و غذا همراه است، هزینه‌های زیادی به دانشجو وارد می‌کند و حاشیه‌های این موضوع برای دانشجویان دختر بسیار سنگین‌تر است. به همین ترتیب، تبعید و تغییر شهر دانشگاه در همین جهت انقدر دانشجو را درگیر مسائل و دغدغه‌های اولیه مثل اسکان و هزینه‌ها می‌کند که مطالبات دیگر را فراموش کند.»
حرف آخر: «ماشین سرکوب، موتوری روشن با چرخ هایی پنجر!»
با شدت گرفتن موج دانشجویانی که به کمیته‌های انضباطی احضار می‌شوند و همچین روی میز قرار دادن برنامه‌های متنوع محدودسازی، از شیوه‌نامه‌های نظارت بر پوشش و حجاب گرفته تا سنگین‌تر شدن فضای کنترلی دانشگاه و خوابگاه و حتی محدودسازی و تعلیق تشکل‌ها و ...، اولین تصویر و تصور، روشن شدن موتور تسویه‌حساب حکومت از دانشگاه به‌عنوان نهادی است که در اعتراضات سراسری حضوری پررنگ و موثر داشت.
اما در این مورد یکی از فعالان باسابقه دانشجویی دانشگاه علامه نگاه جالبی دارد: «در مورد شدت گرفتن فشارها موافقم، اما حقیقت این است که دانشگاه و جنبش دانشگاهی نسبت به این قبیل فشارها در طول سالیان مقاوم شده است. هیچ دوره‌ای نبوده است که امکان فعالیت بدون هزینه در دانشگاه‌ها وجود داشته باشد. به عنوان مثال شاید نزدیک به دو دهه از اولین آیین‌نامه نظارت بر پوشش دانشجویان می‌گذرد، اما در تمام این سال‌ها این دانشجویان بودند که در نهایت فضای غالب را به سمت انتخاب‌های خود بردند. بنابراین شاید موتور ماشین تسویه حساب روشن شده باشد، اما این موتور مدت‌هاست که دیگر پنجر است و چندان راه به جایی نمی‌برد.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر