تعدد واکسن‌های ایرانی از جمله مواردی است که بارها مسوولان جمهوری اسلامی آن را به عنوان یک افتخار مطرح کردهاند. آن‌ها می‌گویند دست‌کم شش واکسن در ایران تولید شده است؛ هرچند مجموع تعداد این واکسن‌ها با همه وعده و وعید‌ها هم‌چنان چشم‌گیر نیست.
طی هفته اخیر، مجوز مصرف اضطراری واکسن «نورا»، ساخته دانشگاه علوم پزشکی «بقیه‌الله» که متعلق به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است، صادر شد. پیش از این نیز واکسن «فخرا»، متعلق به وزارت دفاع جمهوری اسلامی مجوز تولید گرفته بود؛ هرچند پس از به حدنصاب نرسیدن داوطلبان برای تزریق، دچار سرنوشتی نامشخص شد.
حتی واکسن پرسروصدای «کوو ایران برکت» ستاد اجرایی فرمان امام نیز با تبلیغات گسترده، برخلاف پیش‌بینی‌ها، نه تولید چند ده میلیونی را به خود دید و نه از سوی شهروندان مورد استقبال قرار گرفت.
اما چرا این نهادها برای ساخت واکسن پا پیش گذاشته‌اند؟ آیا سلامتی شهروندان اولویت آن‌ها بوده‌اند یا اهداف دیگری در این مسیر دنبال می‌شود؟
****
«نجات بهرامی»، روزنامه‌نگار و تحلیل‌گر سیاسی از استانبول در گفت‌وگو با «ایران‌وایر»، ورود نهادهایی چون سپاه و وزارت دفاع به موضوع واکسن را نتیجه دو عامل منابع مالی و سیاست‌های انقلابی جمهوری اسلامی می‌داند.
بهرامی در این باره توضیح می‌دهد: «پس از چندین سال اعمال تحریم از سوی قدرت‌های غربی، منابع آقایان ته کشیده است و در وضعیت شکننده‌‌ای قرار گرفته‌اند. از این رو، کلیت نظام و نهادهای قدرتمند به سمتی حرکت کردهاند که مقدار بودجه و امکانات باقی‌مانده در یک محل‌هایی مصرف شود که مجدداً به خود آن نهادها بازگردد که مدافع سیاست جمهوری اسلامی و انقلاب اسلامی هستند. حتی در بحران بزرگی مثل کرونا ترجیح داده‌اند منابع در اختیار نهادهای متخصص که عملکرد به مراتب بهتری در حوزه واکسن خواهند داشت، قرار نگیرند چرا که در صف مقدم دفاع از نظام نیستند.»
به گفته او، این موضوع نه تنها در زمینه کرونا و واکسن بلکه در سایر حوزه‌ها، از جمله ساخت و ساز، پل سازی و... نیز صادق است.
در بعد دوم، نجات بهرامی ساخت واکسن توسط سپاه و وزارت دفاع را مسیری برای اثبات کلید واژه‌های نظام می‌داند. او در این باره می‌گوید: «حکومت چندین سال است که می‌خواهد ثابت کند نهادهای انتخابی از سوی دولت تعهد انقلابی لازم را ندارند. با این استدلال می‌گویند ما می‌توانیم در جای دیگر با دانشمندان انقلابی کارهای خارق‌العاده انجام دهیم که جهان را متحیر کند. انقلابی‌گری، دانشمندان جوان، انقلابی و ارزشی کلید واژه‌هایی هستند که علی خامنه‌ای طی سال‌های اخیر بارها تکرار کرده و نشان دهنده این باور است که تعهد انقلابی بر تخصص ارجحیت دارد. مجموع این‌ها یک دیدگاه را شکل داده‌اند که می‌شود با داشتن تعهد انقلابی، کارهای عجیب و غریب کرد حتی در حوزه علم، فناوری و پزشکی؛ ولو این که آن نهاد لزوما متخصص امر پزشکی-سلامت نباشد.»
سفرهای نوروزی با دو دوز یا سه دوز؟
طی دو هفته اخیر، شهروندان در بحبوحه شیوع سویه اُمیکرون در ایران، خود را برای سفرهای نوروزی آماده کردهاند.
ستاد ملی کرونا پیش از این تصویب کرده بود افرادی که سه دوز واکسن دریافت کردهاند، می‌توانند به این سفرها بروند؛ هرچند این مصوبه طی هفته اخیر به دست‌کم دو دوز واکسن و داشتن تست «پی‌سی‌آر» منفی تغییر یافته است.
این کوتاه آمدن ستاد ملی مقابله با کرونا در حالی است که بسیاری از کارشناسان و اعضای ستاد ملی مقابله با کرونا طی هفته اخیر از مردم خواسته‌اند از سفر رفتن خودداری کنند و در تجمعات شرکت نکنند؛ اظهاراتی که در آستانه عید نوروز بیش از پیش موجب سردرگمی شهروندان شده است.
«محمد پهلوان»، مدیر روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفته است تضمینی برای رعایت پروتکل‌ها در مشهد در نوروز ۱۴۰۱ وجود ندارد.
او از آغاز موج سهمگین کرونا و پیک هفتم ابراز نگرانی و توصیه کرده است مردم در حد امکان در تجمعات نوروز شرکت نکنند.
«احسان مصطفوی»، رییس مرکز تحقیقات بیماری‌های نوپدید و بازپدید «انستیتو پاستور ایران» نیز از مردم خواسته است تا سفرهای نوروزی را به تعویق بیندازند.
او با اشاره به نوروز ۱۴۰۰ گفته است به رغم آرامش نسبی، بعد از نوروز شاهد افزایش موارد ابتلا و مرگ بوده‌اند.
هم‌چنین «مینو محرز»، عضو کمیته علمی کشوری کرونا نیز با اشاره به تکمیل ظرفیت تورهای خارج از کشور گفته است اگر این مسافرت‌ها انجام شوند، احتمال افزایش آمار و ورود زیرمجموعه امیکرون به کشور وجود دارد.
«رضا»، یکی از شهروندان ساکن تهران معتقد است مسوولان با بیان اظهار نظرهای مختلف، قصد سردرگم کردن شهروندان را دارند.
او در این باره به «ایران‌وایر» می‌گوید: «افرادی که با هواپیما، قطار و حتی اتوبوس قصد مسافرت دارند، از قبل بلیت‌ها را تهیه کردهاند. بخش زیادی هم همان دو سه روز مانده به عید می‌روند شمال یا استان‌های نزدیک. شک نکنید همان ترافیک و همان وضعیت شلوغ همیشگی تکرار می‌شود. این وسط فقط مردم جریمه می‌شوند. دلیلش هم این است که اطلاعات درست به مردم نمی‌رسد. در چنین شرایطی هم مردم طرف مسوولان نیستند.»
مسوولان وزارت بهداشت و ستاد ملی کرونا طی روزهای اخیر اعلام کردند پلاک خودروها در سامانه «ایران من» قابل رصد است. این سامانه با هدف استعلام وضعیت واکسیناسیون شهروندان راه‌اندازی شده بود.
رضا تاکنون دو دوز واکسن زده و نوبت دوز سوم خود در اردیبهشت ماه است. او که قصد دارد با خودروی شخصی خود به استان گیلان برود، می‌گوید: «برگه پی‌سی آر می‌خریم. خیلی ساده است و نیازی به دردسر ندارد. شک ندارم در مسیر به خاطر ترافیک شدید، نیروی انتظامی یا راهنمایی رانندگی اصلا چک نخواهند کرد که برگه دارم یا نه. در نهایت هم می‌خواهند جریمه کنند که برابری می‌کند با انجام یک تست پی‌سی‌آر.»
آیا ۹۲ درصد ایرانیان یک دوز واکسن دریافت کردهاند؟
بر هر موضوعی در حوزه کرونا در ایران دست بگذاریم، در آمار ارایه شده از آن اختلاف فاحشی میان آن‌چه حاکمیت عنوان می‌کند و آن‌چه در واقعیت رخ داده است، وجود دارد. در برهه‌‌ای، شمار مرگ و میر و بستری‌ها بود و در مقطعی میزان تست‌های گرفته شده کرونا.
شواهد نشان می‌دهند طی دو سال اخیر در تمام آمارهای ارایه شده تناقضاتی وجود داشته است و این روند ادامه دارد.
یکی از مشخص‌ترین این آمارها، تعداد افرادی است که واکسن زده‌اند؛ آماری که به گفته مسوولان، از طریق سامانه‌های یکپارچه با توجه مشخص بودن کد ملی افراد، منحصر به فرد است.
«بهرام عین‌الهی»، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی روز یک‌شنبه ۱۵ اسفند ۱۴۰۰ اعلام کرد: «بیش از ۹۲ درصد ایرانیان دوز اول واکسن را دریافت کردهاند.»
با در نظر گرفتن جمعیتی ۸۴ میلیونی، با استناد به اظهارات عین‌الهی، باید بیش از ۷۵ میلیون نفر واکسن زده باشند.
این در حالی است که با یک جست‌وجوی ساده در خبرگزاری‌های داخلی، تعداد افرادی که دوز اول واکسن را دریافت کردهاند، با اغماض به ۶۴ میلیون نفر می‌رسد. به این معنی که کمی بیش از ۷۶ درصد شهروندان واکسن دریافت کردهاند.
وزیر بهداشت نه تنها آمار درستی در این باره ارایه نکرده که این تعداد را با کشور ایالات متحده نیز مقایسه کرده است.
به گفته او، تنها ۶۰ درصد مردم این کشور یک دوز واکسن زده‌اند؛ موضوعی که با نگاهی به منابع رسمی کشور امریکا نشان می‌دهد برآورد تزریق دوز اول واکسن در این کشور بیش از ۷۶ درصد است.
این در حالی است که وزارت بهداشت جمهوری اسلامی حتی آمار تفکیکی واکسیناسیون در سنین مختلف را نیز ارایه نکرده است.
لطفا با کلیک بر روی لینک و شرکت در نظرسنجی، ما را در بهبود مطالب یاری کنید. (اطلاعات شخصی شما در نظرسنجی ثبت نمی‌گردد)
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر