پادکست رنگین‌کمانی «زیر سقف آسمان» در «ایران‌وایر»، مجموعه‌ای است از داستان‌های زندگی اعضای این جامعه فارسی‌زبان به روایت «شایا گلدوست»، زن ترنس و کنش‌گر مسایل جنسی و جنسیتی.
در اپیزود سیزدهم، داستان «محیا» را می‌شنوید؛ زن ترنس خواننده و هنرمندی که روایت زندگی خود را ترانه کرده است و می‌خواند: «از بچگی روحیه لطیفی داشتم و عاشق کارتون‌هایی مثل سیندرلا و سفیدبرفی بودم. صورتی رنگ مورد علاقه‌ام بود و عروسک‌بازی را خیلی دوست داشتم؛ همه آن چیزهایی که کلیشه‌های جنسیتی آن‌ها را مختص به دختران می‌دانند و برای پسرها نمی‌پسندند. در آن زمان دیدگاه جامعه به جنسیت، بسیار سمی و همه چیز تقسیم‌بندی شده و دوگانه بود. من هم ناخودآگاه به واسطه هویت جنسیتی زنانه‌ام، به سمت کلیشه‌هایی کشیده می‌شدم که مختص دختران بودند و با تعاریفی که از جامعه به ما القا شده بود، رفتار می‌کردم.»
***
متاسفانه کلیشه‌های جنسی و جنسیتی در تمامی لایه‌های فرهنگی، اجتماعی، قانونی و حتی سیاسی جامعه ما وجود دارند. افراد با این کلیشه‌ها و تعاریف از پیش تعیین شده رشد می‌کنند و مجبورند خودشان را در این قالب‌ها و چارچوب‌ها بگنجانند. تمامی این تعاریف و کلیشه‌ها باعث می‌شوند که ما نتوانیم خود، خواسته‌ها و هم‌چنین هویت جنسی و جنسیتی‌مان را به درستی بشناسیم. علاوه بر این، باعث می‌شوند افرادی را که با آن‌چه در ذهن ما «نرمال» و «هنجار» تلقی می‌شوند متفاوت هستند، درک نکنیم و نپذیریم.
«مدرسه دوران سختی بود و مورد قلدری و تحقیر و تمسخر قرار می‌گرفتم. نه تنها از سمت بچه‌ها بلکه مربیان و مسوولین مدرسه هم عامل این آزارها بودند. دوران دبیرستان از نظر جنسی بیشتر تحت فشار بودم. از سمت پسرها مورد آزار جنسی قرار می‌گرفتم؛ سعی می‌کردند بدنم را لمس کنند و خودشان را به من بچسبانند.»
نقش حمایتی خانواده و اطرافیان برای بچه‌های رنگین‌کمانی، مخصوصا ترنس‌ها بیشتر از آن چه که فکر می‌کنیم، اهمیت دارد. این حمایت‌ها می‌توانند شرایط زندگی افرادی مانند «محیا» را بهبود ببخشند. زمانی که خانواده در مراحل سخت خودشناسی، تصمیم‌گیری و ترنزیشن کنار فرد باشد، گذار از این مسیر پر پیچ و خم و طاقت‌فرسا قابل تحمل می‌شود؛ مخصوصا در جامعه ما که مسیر ترنزیشن و جراحی، مسیری بسیار سخت و فرسایشی است و افراد ترنس تجربیات تلخی از برخورد با مسوولان و مراجع قانونی دارند؛ مثل محیا که پدر آگاه و حمایت‌گری داشت و در خودشناسی و گذار از مراحل سخت و دشوار ترنزیشن همراهش بود.
اما محیا با وجود همه این چالش‌ها، از زندگی برای خود ترانه‌ای ساخت و صدا را اسلحه‌ای کرد تا بجنگد و فریاد بزند. به جای همه سکوت‌ها، به جای همه آن‌هایی که صدایی نداشتند، محیا تصمیم گرفت به جای سکوت صدا باشد؛ صدایی به زیبایی ترانه و به دردناکی آن زندگی که تجربه کرده است: «از بچگی به خوانندگی علاقه زیادی داشتم و بسیاری از آهنگ‌های خوانندگان مطرح دنیا را گوش می‌دادم. در واقع دایی‌‌ام مشوق من بود که خوانندگی را دنبال کنم. به کلاس‌های آموزشی تمرین صدا رفتم و همین‌طور نوشتن ترانه را که بسیار دوست داشتم، ادامه دادم. حالا می‌توانم بخوانم. هدفم برای آینده این است که موسیقی را در یک دانشگاه مطرح در خارج از کشور به صورت حرفه‌ای‌تر دنبال کنم.»
«ترنس» یا «ترنس‌جندر»، یک واژه چتری است و در واقع به شخصی گفته می‌شود که هویت جنسیتی خود را مغایر با جنسیتی که در بدو تولد بر‌اساس ظاهر اندام جنسی به او نسبت داده شده است، تعریف می‌کند.
به زبانه ساده‌تر، زن ترنس، به شخصی گفته می‌شود که با جسم و اندام جنسی منتسب به مردانه متولد شده است و جنسیت مردانه به او نسبت داده می‌شود، در‌صورتی که او خودش را یک زن می‌داند و هویت جنسیتی خویش را زنانه تعریف می‌کند.
مرد ترنس، به شخصی گفته می‌شود که با جسم و اندام جنسی منتسب به زنانه به دنیا آمده و جنسیت زنانه به او نسبت داده می‌شود، در‌حالی‌که او هویت جنسیتی خود را مردانه تعریف می‌کند و خویش را یک مرد می‌داند.
البته ترنس‌ها می‌توانند هویت جنسیتی «غیردوگانه» یا «نان‌باینری» نیز داشته باشند و با‌وجودی که جنسیت نسبت داده شده به خود را نمی‌پذیرند، اما خودشان را متعلق به هیچ‌کدام از دو قالب زنانه و مردانه ندانند.
قصه «ترانه» را می‌توانید از این‌جا گوش کنید.
مطلب مرتبط:
لغت‌نامه مختصر اصطلاحات حوزه جنس و جنسیت
راهنمای حفظ حریم جنسی و جنسیتی رنگین‌کمانی‌ها در مراجعه به پزشک
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
ثبت نظر