روز دوشنبه۲۲اپریل، برابر با ۳اردیبهشت، وزارت خارجه آمریکا گزارش سالانه خود پیرامون وضعیت حقوق‌بشر در بیش از دویست کشور جهان، ازجمله ایران و افغانستان را منتشر کرد. در این گزارش، به موارد نقض حقوق‌بشر و روایت‌های مستند از شهروندان این کشورها پرداخته شده است. در بخش‌هایی از این گزارش‌ها، به نقض گسترده حقوق جامعه رنگین‌کمانی در کشورهای ایران و افغانستان پرداخته شده است.
در این بخش از گزارش، به انتشار روایت‌ها و گزارشاتی پرداخته شده که به‌روشنی خبر از بازداشت، شکنجه، قتل و به‌طور کلی نقض سیستماتیک حقوق‌بشر افراد هم‌جنس‌گرا، دوجنس‌گرا، ترنس، اینترسکس و کوییر در ایران و افغانستان، به دست جمهوری اسلامی و نیروهای طالبان را می‌دهد.
***
در بخش‌هایی از این گزارش که مربوط به نقض حقوق جامعه رنگین‌کمانی در ایران است، به جرم‌انگاری رابطه جنسی رضایتمندانه بین دو فرد هم‌جنس اشاره شده است. قانونی از مجازات اسلامی که مجازات در نظر گرفته برای این شکل از روابط را، از شلاق تا اعدام دانسته است. علاوه‌بر این،بر این نکته نیز تاکید شده است که در قانون هیچ تمایزی بین رابطه با رضایت و بدون رضایت در نظر گرفته نشده و این عدم شفافیت باعث می‌شود که همه افراد، مورد مجازات‌های کیفری قرار بگیرند.
در ادامه به نقل از «شش‌رنگ»، شبکه لزبین‌ها و ترنس‌جندرهای ایرانی، خاطرنشان شده است که افرادی که به جرم رابطه جنسی با هم‌جنس خود دستگیر می‌شوند، تحت معاینات اجباری مقعدی و سایر رفتارهای تحقیر‌آمیز و توهین‌های جنسی از سوی ماموران و عوامل حکومتی قرار می‌گیرند.
این گزارش با اشاره به خشونت و آزارواذیت افراد رنگین‌کمانی در ایران، به این موضوع اشاره می‌کند که نیروهای امنیتی افرادی را که تصور‌می‌کنند از جامعه رنگین‌کمانی هستند، مورد آزارواذیت، دستگیری و بازداشت قرار داده و حتی در برخی از موارد، نیروهای امنیتی به خانه‌ها یورش برده و یا شبکه‌های اجتماعی را برای کسب اطلاعات در مورد افراد رنگین‌کمانی، زیرنظر می‌گیرند.
از دیگر موارد ذکر شده در این گزارش، بازداشت و آزارواذیت اعضای جامعه رنگین‌کمانی در جریان جنبش «زن، زندگی، آزادی» است. آزار‌و‌اذیت‌هایی که به نقل از شش‌رنگ، «خشونت تشدید شده» ازجمله آزار جنسی و جسمی، و همچنین آزارواذیت کلامی توسط مقامات عنوان شده است. همچنین اشاره شده است که برخی از معترضان در جریان جنبش «زن، زندگی، آزادی» ازجمله افراد رنگین‌کمانی زیر هجده سال و زنان، «تجاوز و تعرض جنسی» را گزارش کردند.
در این گزارش همچنین به بیمار‌انگاری و تبعیض‌های گسترده علیه افراد رنگین‌کمانی، به‌واسطه گرایش جنسی و هویت و بیان‌جنسیتی‌شان اشاره شده است، مانند قانون معافیت از خدمت سربازی که مردان هم‌جنس‌گرا و زنان ترنس را دارای اختلالات روانی طبقه‌بندی می‌کند و براساس بند درج شده در کارت معافیت، این افراد را در معرض خطر شناسایی، آزار جسمی و تبعیض در زندگی روزمره، ازجمله خطر دستگیری قرار می‌دهد.
از دیگر موارد ذکر شده در این گزارش سالانه، در بخش مربوط به نقض حقوق افراد رنگین‌کمانی ایرانی می‌توان به محدودیت‌های آزادی بیان، تشکیل انجمن یا تجمع مسالمت‌آمیز، تبعیض مضاعفی که زنان رنگین‌کمانی در نظام مرد‌سالار جمهوری اسلامی تجربه میکنند و همچنین جراحی‌های اجباری در خصوص افراد ترنس و درمان‌های اصلاحی اشاره کرد.
درمان‌های که توسط کلینیک‌های خصوصی و نیمه‌دولتی روان‌شناختی و روان‌پزشکی، با عنوان «درمان اصلاحی» یا درمان‌های ترمیمی برای افراد رنگین‌کمانی انجام می‌شود. درمان‌هایی به‌منظور تغییر گرایش جنسی و یا هویت جنسیتی افراد با استفاده از شوک الکتریکی به دست‌ها و اندام‌های جنسی، تجویز داروهای روان‌گردان، هیپنوتیزم و خودارضایی اجباری با تصویرسازی رابطه با جنس مخالف، در چنین کلینیک هایی گزارش شده است.
در گزارشی مشابه در خصوص نقض حقوق جامعه رنگین‌کمانی افغانستان زیر سایه حاکمیت طالبان، به این موضوع پرداخته شده است که در تفسیر طالبان از شریعت اسلام، هم‌جنس‌گرایی یا به تعبیر طالبان، «لواط»، می‌تواند مجازاتی از شلاق و زندان تا مرگ در پی داشته باشد.
این گزارش در ادامه، از تجربه یک مرد هم‌جنس‌گرا در بازداشتگاه طالبان می‌نویسد که به‌وسیله چهار نیروی امنیتی طالب مورد تجاوز قرار گرفته است، همچنین، به مصاحبه یک زوج هم‌جنس‌گرا با رادیو اروپای آزاد (رادیو آزادی) اشاره می‌کند که در آن، این زوج هم‌جنس‌گرا، از دستگیری و شکنجه خود به‌دلیل گرایش جنسی‌شان در بازداشتگاه طالبان خبر داده بودند.
این گزارش همچنین پرده از خشونت‌ها و تبعیض‌هایی بر می‌دارد که افراد ال‌جی‌بی‌تی‌کیو‌پلاس، به‌شکل روزمره با آن مواجه می‌شوند، ازجمله اینکه افراد به‌دلیل گرایش جنسی و هویت جنسیتی خود، یا به‌دلیل بیان جنسیتی متفاوت با هنجارهای جامعه، از دسترسی به خدمات بهداشتی منع می‌شوند، در هنگام پروسه خروج از افغانستان، با موانع اضافی برای گرفتن پاسپورت روبه‌رو می‌شوند، یا با خطر شناسایی و دستگیری در چک‌پوینت‌های بین راهی طالبان یا گشت‌های شهری مواجه‌اند.
بر مبنای این گزارش، افراد رنگین‌کمانی در افغانستان، نه‌فقط از سمت نیروهای طالبان، بلکه از سمت اعضای خانواده، دوستان و آشنایان خود مورد خشونت و آزار قرار می گیرند و با لایه‌های مضاعفی از خشونت دست به گریبان هستند. همچنین آن‌ها در موارد بسیاری ناچار به پذیرش بی‌چون و چرای تصمیمات خانواده و جامعه هستند و حق آزادی در انتخاب از آن‌ها سلب شده‌است.
با‌وجود گزارشات متعدد از موارد نقض حقوق‌بشر، برخی فعالان جامعه رنگین‌کمانی افغانستان بر این باورند که این گزارش کم‌و‌کاستی‌هایی دارد و به‌طور جامع، بر ستم‌های مبتنی‌بر جنسیت، هویت جنسیتی و گرایش جنسی افراد و نیز «آپارتاید جنسیتی» موجود در افغانستان، نپرداخته است.
آرتمیس اکبری، فعال جامعه رنگین‌کمانی افغانستان و از بنیانگذاران سازمان «افغان ال‌جی‌بی‌تی»، درباره اهمیت گزارش سالانه وزارت خارجه آمریکا در خصوص نقض حقوق‌بشر در کشورهای مختلف، در گفت‌وگو با «ایران‌وایر» می‌گوید: «به‌نظر من این گزارش از این جهت اهمیت دارد که آمریکا با مستندسازی خشونت علیه افراد ال‌جی‌بی‌تی‌کیو‌پلاس و یا استفاده از مستندات سازمان‌ها و نهادهای دیگر، سعی در اطلاع‌رسانی در مورد وضعیت حقوق‌بشر در هر کشور می‌کند. این گزارشات رسمی وزارت خارجه درباره افراد ال‌جی‌بی‌تی‌کیو‌پلاس، منبع محکم و قوی برای حمایت در پلتفرم‌های بین‌المللی است که می‌شود از آن به‌عنوان ابزاری برای فشار به طالبان استفاده کرد.»
به گفته او، همچنین این نوع گزارش‌ها می‌تواند در گفتمان‌های بین‌المللی به افراد ال‌جی‌بی‌تی‌کیو‌پلاس کمک کند تا به‌دنبال دادخواهی برای تحقق عدالت از طریق مکانیزم‌های بین‌المللی باشند: «آمریکا با نشر این گزارش، سیگنالی به طالبان و حکومت‌هایی مانند جمهوری اسلامی می‌فرستد که از خشونت سیستماتیک علیه افراد ال‌جی‌بی‌تی‌کیو‌پلاس آگاه است و آن را به رسمیت می‌شناسد و خط قرمز‌های خود را مشخص می‌کند. همچنین آمریکا و سایر کشورها می‌توانند از این گزارش، در ماموریت‌های دیپلماتیک خودشان برای فشار به طالبان و یا جمهوری اسلامی استفاده کنند.»
او در ادامه می‌گوید که برای تهیه این گزارش‌ها، وزارت خارجه آمریکا گاهی با فعالین و کنشگران ارتباط مستقیم برقرار می‌کند و همچنین از گزارش‌ها و مستندات نهادهای حقوق‌بشری و کنشگران استفاده می‌کند که این کار به‌نوبه خود* به فعالیت و کنشگری این نهادها رسمیت می‌بخشد.
مطلب مرتبط:
لغت‌نامه مختصر اصطلاحات حوزه جنس و جنسیت
راهنمای حفظ حریم جنسی و جنسیتی رنگین‌کمانی‌ها در مراجعه به پزشک
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
ثبت نظر