«سپاه پاسداران انقلاب اسلامی» یک فروند نفتکش با پرچم کره جنوبی را که از بندری در عربستان سعودی عازم کره جنوبی بوده، در آب‌های خلیج فارس توقیف کرده و به بندرعباس انتقال داده است.
یکی از دلایل توقیف این نفتکش که حامل بیش از ۷ هزار تن اتانول بوده ایجاد آلودگی دریایی اعلام شده، اما به دیگر دلایل آن اشاره‌ای نشده است. درخواست این توقیف ظاهرا از سوی «اداره بنادر و کشتیرانی استان هرمزگان» بوده و دادستانی این استان هم حکم توقیف را صادر کرده است.
***
کنترل عبور و مرور آب‌های ایران در خلیج فارس با نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است و احتمالا به همین دلیل سپاه دست به توقیف این نفتکش زده است. خدمه نفتکش توقیف‌شده از کشورهای کره جنوبی، اندونزی، ویتنام و میانمار (یا برمه) هستند که اکنون تحت بازداشت جمهوری اسلامی قرار دارند.
گزارش‌هایی منتشر شده‌اند که پس از توقیف نفتکش کره جنوبی، وزارت دفاع آن کشور گروهی از یگان مقابله با دزدی دریایی کره جنوبی را عازم تنگه هرمز می‌کند.
نحوه توقیف نفتکش کره جنوبی هنوز مشخص نیست و معلوم نیست که آیا نیروی دریایی سپاه پاسداران در زمان توقیف کشتی و خدمه آن مقررات بین‌المللی را درباره آن‌ها رعایت کرده است یا نه. مسئول بررسی و کنترل مقررات بین‌المللی دریانوردی در آب‌های ایران «سازمان بنادر و کشتیرانی» است.
در صورتی که این سازمان تشخیص دهد شناوری در آب‌های ایران در حال نقض قوانین دریانوردی از جمله خودداری از مقررات زیست‌محیطی است، باید از مقام‌های قضایی بخواهد حکم توقیف صادر کنند. پس از صدور حکم توقیف، نیروهای نظامی ایران باید دستور قضایی را اجرا و شناور را توقیف کنند.
بر اساس آن‌چه که رسانه‌های وابسته به سپاه پاسداران گزارش داده‌اند، این روند تا به این‌جا درباره نفتکش کره جنوبی رعایت شده است، اما نحوه عملیات توقیف بسیار اهمیت دارد. حتی اگر توقیف با دستور قضایی و توسط مقام صلاحیت‌دار ملی صادر شده باشد، انجام توقیف توسط سپاه پاسداران دارای مقررات مشخصی است.
پس از صدور دستور توقیف، نیروهای نظامی مامور توقیف شناوری می‌شوند که متهم به نقض مقررات بین‌المللی دریانوردی است. در صورتی که شناور بیش از دوازده مایل دریایی از خط مبدا ساحلی ایران فاصله داشته باشد، نیروهای نظامی باید از کاپیتان کشتی بخواهند وارد محدوده دوازده مایل دریایی شود. تا پیش از این، نظامیان برای توقیف اجازه نداشتند وارد عرشه کشتی شوند.
وارد شدن هر شناوری در محدوده دوازده مایلی به معنی وارد شدن آن به سرزمین ایران است. فقط پس از این زمان است که نیروهای دریایی سپاه پاسداران صلاحیت لازم برای توقیف نفتکش را دارد. اگر دستور قضایی صادرشده مربوط به حمل‌ونقل قاچاق توسط نفتکش نباشد و صرفا درباره ایجاد آلودگی باشد، بازرسی از کشتی غیرضروری است و نیروهای سپاه نباید آن را مورد تفتیش قرار دهند.
در صورتی که شناوری از اجرای مقررات بین‌المللی خودداری کرده باشد یا مظنون به تخلف از قوانین دریانوردی شود، توقیف آن قانونی است اما پس از بررسی‌های اولیه تکلیف کشتی باید مشخص شود. اگر خلافی کرده است باید جریمه بپردازد و اگر موضوع وارد روند قضایی می‌شود که معمولا طولانی و زمان‌بر است، باید دلایل قابل قبولی برای ادامه توقیف وجود داشته باشد.
پس از توقیف نفتکش توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، دولت جمهوری اسلامی باید به سرعت مراتب را از طریق سفارت کره جنوبی به اطلاع دولت آن برساند. هر یک از خدمه کشتی هم حق دارند که پس از مطلع کردن دولت متبوع‌شان از کمک‌های کنسولی برخوردار شوند. به این ترتیب جمهوری اسلامی باید موضوع دستگیری خدمه نفتکش را به جز کره جنوبی به کشورهای اندونزی، ویتنام و میانمار هم اطلاع داده باشد.
به طور معمول خدمه کشتی باید در داخل آن تحت نظارت مقام صلاحیت‌دار دولت ساحلی که در این‌جا نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قرار گیرند. دستگیری این افراد و انتقال آن‌ها به بازداشتگاه می‌تواند تخلف محسوب شود و هر گونه بدرفتاری موجب مسئولیت بین‌المللی دولت ایران می‌شود و انتقال آن‌ها به بیرون کشتی زمانی کاملا قانونی است که این افراد نیازمند کمک پزشکی باشند.
در صورتی که توقیف نفتکش کره جنوبی در آب‌های بین‌المللی و خارج از آب‌های ایران صورت گرفته باشد، این اقدام می‌تواند خلاف مقررات بین‌المللی کشتیرانی تجاری و مصداقی از «دزدی دریایی» باشد. هر چند جمهوری اسلامی محل دقیق توقیف نفتکش کره جنوبی را اعلام نکرده است، اما احتمالا این توقیف بیرون از آب‌های ایران رخ داده است و دلیل اعزام یگان مقابله با دزدی دریایی از سوی کره جنوبی هم همین می‌تواند باشد.
اما روابط ایران و کره جنوبی در ماه‌های اخیر به دلیل مخالفت کره با آزاد کردن حدود ۸ میلیارد دلار پول ایران که به علت تحریم‌های آمریکا در بانک‌های کره مسدود شده، پرتنش بوده است. جمهوری اسلامی ایران گفته تا کنون از طریق مذاکره نتوانسته است موافقت کره جنوبی را برای آزاد کردن بخشی از این پول به دست آورد.
جمهوری اسلامی ایران به طور معمول با دستگیری شهروندان ایرانی با تابعیت مضاعف دیگر کشورها، برای حل مشکلات بین‌المللی خود اقدام می‌کند. سال گذشته هم پس از توقیف یک نفتکش حامل نفت ایران توسط دولت جبل‌الطارق که زیر نظر دولت بریتانیاست، یک نفتکش بریتانیایی را به دلیل مبهمی توقیف کرد و تا نفتکش ایرانی آزاد نشد، نفتکش بریتانیایی را آزاد نکرد.
در صورتی که توقیف نفتکش کره جنوبی با هدف آزادسازی پول‌های مسدودشده ایران در بانک‌های آن کشور باشد، اقدام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی خلاف مقررات کشتیرانی آزاد تجاری و از نظر بین‌المللی یک تخلف است که می‌تواند در اصطلاح فنی آن تا سر حد یک دزدی دریایی محسوب شود.
کشورهای مختلفی همچون ژاپن در حال حاضر به ائتلافی پیوسته‌اند که منظور از آن حفظ آزادی کشتیرانی در خلیج فارس در برابر تهدیدات جمهوری اسلامی ایران است. اقداماتی مشابه آن‌چه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در برابر نفتکش کره جنوبی انجام داده است، قطعا انگیزه دولت‌ها برای حضور نظامی در جوار تنگه هرمز را تشدید می‌کند.
مطالب مرتبط:
توقیف نفتکش کره‌ای توسط سپاه؛ کره جنوبی واحد مقابله با دزدان دریایی را به خلیج فارس فرستاد
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر