سفره‌های کوچک مردم ایران؛ رواج خرید نصفه نان در نانوایی‌ها

روزنامه «جهان صنعت» در گزارشی درباره افزایش قیمت نان در برخی استان‌ها با اشاره به این وعده دولت «ابراهیم رئیسی» که «در سال جدید هیچ‌چیز گران‌تر نخواهد شد» نوشت: «مدت‌هاست که خرید نان نصفه رواج پیدا کرده. حالا سوال این است که آیا با گرانی آرد و نان، باید منتظر موج جدیدی از گرانی‌ها باشیم؟»

گرانی غذا، موجب شده که سبد غذایی شهروندان ایران هر روز نسبت به روز قبل کوچکتر شود. ابتدا مردم کالایی همچون گوشت و مرغ و ماهی، لبنیات و میوه و اندک اندک حبوبات را از سفره‌های خود حذف کردند، اما حالا با افزایش قیمت آرد، کالاهایی همچون نان، شیرینی‌جات، ماکارونی و…، نیز گران‌تر خواهد شد.

رییس اتحادیه نانوایان سنگکی، ابتدای فروردین ۱۴۰۲ گفت که باتوجه به شرایط اقتصادی و اضافه نشدن قیمت نان، در سال پیش رو، نانوایی‌ها تعطیل خواهند شد.

نانوایان در سال ۱۴۰۱ موفق نشدند نرخ‌نامه نان را دریافت کنند، در‌حالی‌که به گفته «محمد سلیمانی»، «هزینه‌های نانوایان فقط در دستمزد کارگران در دو سال گذشته حدود ۱۰۰ درصد افزایش پیدا کرده است.»

این مقام اتحادیه نانوایان کشور گفته است که جز تعطیلی نانوایی‌ها یا افزایش قیمت نان، راه حل دیگری برای حل این معضل وجود ندارد.

رییس اتحادیه نانوایان سنگکی در گفت‌وگو با «ایلنا» عنوان کرده بود که ۱۵ درصد از قیمت نان سنگک را نرخ آرد تعیین می‌کند و ۸۵ درصد هزینه‌ها را نانوایان از جیب پرداخت می‌کنند.

به باور این مقام اتحادیه نانوایان، در چنین شرایطی برای روشن نگه داشتن چراغ نانوایی‌ها، راهی جز «کم‌فروشی یا گران‌فروشی» وجود نداشت و «اتحادیه نیز قادر نبود نانوایان را مجاب کند که همچنان نان را با نرخ ۱۴۰۰ عرضه کنند.»

به‌دنبال اعتراضات گسترده نانوایی‌ها، دولت سرانجام نرخ نان را افزایش داد.

با افزایش قیمت نان برخی از شهروندان به خرید نان نصفه یا نان نسیه‌ای روی آوردند تا تلاش کنند سهم نان در سبد غذایی را، به‌عنوان ابتدایی‌ترین محصول این سبد، هرچند خیلی کم، اما نگه دارند.

روز جمعه ۱۳مرداد۱۴۰۲، خبر گران‌تر شدن قیمت نان در ۱۳ استان کشور در رسانه‌های ایران واکنش‌برانگیز شد.

وزیر کشور در ۱۱مرداد، گرانی نان را تکذیب کرد، اما یک روز بعد رسانه‌های ایران به نقل از محمد برزعلی، رییس سازمان جهاد کشاورزی گلستان نوشتند: «از این پس، قیمت نان سنگک با وزن ۶۰۰ گرم هر عدد ۹ هزار تومان، بربری با وزن ۵۰۰ گرم هر عدد ۷ هزار و ۵۰۰ تومان و تافتون با وزن ۲۰۰ گرم هر عدد ۴ هزار تومان خواهد بود.»

هم‌زمان با افزایش قیمت نان، گزارش‌هایی از ریزش مشتریان فست فودها، سوپر مارکتى و دیگر اقلام پروتئینى در خبرگزاری‌های ایران منتشر شد.

ایلنا نوشت که بسیارى از شهروندان در چند سال اخیر به جاى رفتن به رستوران، به غذاهاى ارزان‌قیمت و گاه بى‌کیفیت روى آورده‌اند که جنبه تهدید بهداشت و سلامت آن جاى بررسى دارد.

«محمدرضا احمدپناه»، نایب رییس اتاق اصناف فارس و رییس اتحادیه پیتزا و اغذیه‌فروشان شیراز مى‌گوید که مشترى این واحدهاى صنفى به کمتر از یک‌سوم رسیده و شهروندان در این استان بیشتر غذاهاى ارزان‌قیمت مانند کتلت، فلافل، سیب زمینى، سالاد و می‌خورند.

براساس گزارش مرکز آمار ایران، نرخ تورم سالانه اقلام خوراکی کل کشور در تیر امسال ۶۵.۷ درصد بوده است. این نرخ برای اقلام غیرخوراکی و خدمات معادل ۳۹.۳ درصد برآورد شده و این بدان معناست که میانگین قیمت یک سبد مشخص از اقلام خوراکی در یک سال منتهی به تیر ۱۴۰۲، معادل ۶۵.۷ درصد بیش‌تر از میانگین قیمت همین اقلام در یک سال منتهی به تیر ۱۴۰۱ شده است.

بررسی این آمار به‌صورت استانی از فاجعه بزرگی به نام فقر مطلق در برخی مناطق ایران حکایت دارد. به‌عنوان نمونه نرخ تورم سالانه اقلام خوراکی استان ایلام به ۷۱.۴ درصد در تیر ۱۴۰۲ رسیده است. ایلام دارای بالاترین ضریب اهمیت اقلام خوراکی در میان سایر استان‌های کشور است که معادل ۳۹.۸۶ درصد است. این یعنی بخش بیشتری از درآمد شهروندان ایلام صرف اقلام خوراکی می‌شود.

پس از ایلام، به ترتیب استان‌های چهارمحال‌و‌بختیاری و خراسان با ثبت ۳۹.۶۴ و ۳۹.۳۹ درصد، دومین و سومین استان کشور با ضریب اهمیت بالای اقلام خوراکی‌اند.

در استان‌های لرستان، خراسان شمالی، ایلام و یزد تورم سالانه اقلام خوراکی در تیر سال جاری پیش  از ۷۰ درصد بوده است.