یک سال و هفت ماه پیش از او نوشتم؛ زنی ۴۶ ساله که از فرط فقر قبول کرده بود بسته‌ای را که نمی‌دانست چیست، به شکمش ببند و به مقصد شیراز سوار اتوبوس شود. در پلیس‌راه کرمان به شیراز، ماموران او و چند نفر دیگر را که بلوچ بودند، بازرسی بدنی کردند. بسته پیدا شده دلیلی شد که دادگاه انقلاب کرمان او را به اتهام مالکیت و حمل مواد مخدر به اعدام محکوم کند.
حالا فعالان بلوچ می‌گویند برای اجرای حکم اعدام، به سلول انفرادی منتقل شده و اعضای خانواده‌اش برای دیدار آخر با او به کرمان رفته‌اند. «زر خاتون مزارزهی»، زنی که تلاش «ایران‌وایر» برای پیدا کردن یک عکس از او تاکنون نتیجه نداده است، توانست نوه کوچک یک ساله‌اش را برای اولین و آخرین بار ببیند.
قوه قضاییه جمهوری اسلامی قرار است زرخاتون مزارزهی را سحرگاه چهارشنبه ۲۴ آبان۱۴۰۲ اعدام کند؛ زنی که می‌گویند چند کیلو مواد مخدر داشته است ولی اعضای خانواده‌اش برای دیدار آخر ناچار شده‌اند گوشواره نوه یک ساله‌اش را به مبلغ ۱۰ میلیون تومان بفروشند و حتی پول کافی برای برگرداندن پیکر او با آمبولانس به محل زندگی خود را ندارند.
***
یک فرد آگاه که به دلایل امنیتی از بردن نام او معذوریم، به «ایران‌وایر» می‌گوید اعضای خانواده زرخاتون بعدازظهر سه‌شنبه ۲۳ آبان ۱۴۰۲ ملاقات آخر را با او داشتند. رنگ و روی زرخاتون بسیار زرد بوده و او برای اولین و آخرین بار نوه کوچکش، دختر یک ساله دختر خود را دیده است.
زرخاتون مزارزهی متولد سال ۱۳۵۶ و اهل سراوان است. قبلا در خاش زندگی می‌کرده ولی چند سال قبل به ایران‌شهر که شهری بزرگ‌تر است، مهاجرت می‌کند.
او همسر خود را حدود شش سال پیش در اثر ابتلا به بیماری سل از دست داده است. زرخاتون مادر یک دختر است که چند سال قبل ازدواج کرده و صاحب دو فرزند شده است. آخرین فرزندش را در دوران زندانی بودن مادر، یعنی یک سال پیش به دنیا آورده و زرخاتون از دیدن این طفل نوپا تا روز ملاقات آخر خود محروم بوده است.
پدر و مادر این زن ۴۶ ساله بلوچ نیز سال‌ها پیش فوت کرده‌اند و او علاوه بر سرپرستی دخترش تا پیش از ازدواج، سرپرست خواهر معلول خود نیز بوده است.
یک فرد آگاه نزدیک به خانواده مزارزهی درباره وضعیت معیشتی او و خانواده‌اش به «ایران‌وایر» می‌گوید: «یک خواهر معلول دارد. دست این دختر معلول است. برای همین زرخاتون سرپرست خانواده بود. خودش هم در مشقت بزرگ شده است. سه سال در بی‌کسی و تنهایی با یک سیستم روبه‌رو بود. خانواده‌اش با تمام تلاش خود ۶۵ میلیون تومان پول جور کرده و وکیل گرفتند ولی وکیل هیچ‌کاری نکرد و پول را خورد. الان حکمش دارد اجرا می‌شود. چه بگویم والله. خودش هم مستاجر بود.»
پیش‌تر، یعنی تا زمان صدور حکم بدوی، منابعی به «ایران‌وایر» گفته بودند که زرخاتون از حق داشتن وکیل محروم بوده است.
اطلاعاتی که به «ایران‌وایر» رسیده، نشان می‌دهند خانواده مزارزهی برای تامین هزینه آمبولانس جهت حمل پیکر او بعد از اعدام هم دچار مشکل است.
فرد آگاهی که با «ایران‌وایر» گفت‌وگو کرده است، می‌گوید: «دوست و آشنا دست به کار شده‌اند که پولی را برای خانواده جور کنند تا دیگر رنج نداشتن پول برای مراسم هم به بدبختی‌های‌شان اضافه نشود.»
او می‌گوید: «این‌جا بلوچستان است، با ما شوخی ندارند. روزی نیست که کسی این‌جا در این شهرستانی که من هستم، به‌خاطر اتهام مواد اعدام نشود. همه هم فقیرند؛ کسانی که برای نان شب خود و خانواده‌‌های‌شان محتاج بودند و ناچار شدند مثلا یک بسته را برای یک نفر جابه‌جا کنند و همان شده بلای جان‌شان.»
اشاره این شهروند بلوچ به بالا بودن آمار اعدام در میان اقلیت اتنیکی بلوچ است. پیش از این، «سازمان عفو بین‌الملل» نسبت به اعدام اقلیت‌های اتنیکی بلوچ، عرب و کُرد در ایران هشدار داده بود.
بر اساس گزارش «سازمان حقوق‌بشر ایران»، فقط از آغاز جنگ در غزه ۱۱۴ نفر در ایران اعدام شده‌اند. در این گزارش آمده است که ۲۴ نفر از اعدام‌شدگان از شهروندان بلوچ و پنج تن از آن‌ها به اتهام همکاری با گروه‌های مسلح مخالف جمهوری اسلامی به اعدام محکوم شده بودند. این یعنی بیش از ۲۱ درصد از افراد اعدام شده از تاریخ هفت اکتبر ۲۰۲۳، یعنی یک ماه و یک هفته پیش، بلوچ بوده‌اند.
در حالی‌که فعالان حقوق‌بشر در تلاش برای توقف حکم اعدام این زن هستند، فرد آگاهی که با «ایران‌وایر» گفت‌وگو کرده است، می‌گوید اقوام زرخاتون مشغول کارهای دریافت جواز دفن و تهیه قبر هستند: «حتی پولی برای این کارها نیست، بعد می‌گویند چند کیلو مواد داشته است. چه‌طور کسی که چند کیلو مواد به ارزش صدها میلیون تومان داشته است، پول به‌اندازه یک آمبولانس برای انتقال از کرمان به ایران‌شهر را ندارد. چه‌طور است که الان برای برگرداندنش با آمبولانس که هفت میلیون لازم است، در حال حساب و کتاب و قرض و قوله هستند؟»
به گفته او، دیروز (دوشنبه ۲۲ آبان) زرخاتون را حدود عصر برای اجرای حکم اعدام به قرنطینه برده‌اند. همان زمان از زندان با خانواده‌اش تماس گرفته شده است و گفته‌اند: «اگر تا دو بامداد سه‌شنبه خودتان را برای ملاقات رساندید، رساندید، اگر نه باید بعد از اعدام، در ساعت مشخصی بیایید و جنازه را تحویل بگیرید!»
اما به گفته این شخص، اعدام روز سه‌شنبه انجام نشده و به خانواده مهلت داده شده است که بتوانند زرخاتون را ببینند.
به گفته «مسعود رئیسی»، فعال حقوق‌بشر، دختر، خواهر و برادر زرخاتون مزارزهی توانسته‌اند او را ببینند: «می‌گویند خیلی چهره‌اش زرد بوده و وضعیت جسمانی خوبی نداشته است.»
هم‌چنین فعالان حقوق‌بشر و فعالان بلوچ به «ایران‌وایر» گفته‌اند که برای نجات جان زرخاتون این زن، سه‌شنبه شب راس ساعت هشت و ۳۰ دقیقه شب به وقت ایران طوفان توییتری برگزار می‌شود.
زرخاتون مزارزهی دی‌ماه ۱۳۹۶ بازداشت شد. ۲۴ اسفند ۱۴۰۰ به او در زندان کرمان حکم اعدام را ابلاغ کردند. در این مدت، در بی خبری مطلق از او، حکم اعدام تایید شد و حالا این زن با خطر اعدام قریب‌الوقوع روبه‌رو است.
پیش‌تر یک منبع مطلع درباره نحوه بازداشت این زن به «ایران‌وایر» گفته بود: «زرخاتون مزارزهی را در ایست بازرسی راین کرمان بازداشت کردند. او سوار اتوبوسی بود که از کرمان به شیراز می‌رفت. ماموران او و چند نفر دیگر را بازرسی کرده بودند. به خاطر نیاز مالی، به شکمش مواد بسته بود ولی مواد متعلق به خودش نبود و یک نفر در ازای مقداری پول به او گفته بود که این مواد را با خودش به شیراز ببرد.»
بنا به گفته این فرد آگاه، زرخاتون حتی از این که موادی که به بدن خود بسته، مخدر است، مطلع نبوده و به او گفته شده بوده که آن مواد، ماده اولیه لوازم آرایشی است. به همین دلیل هم این زن ۴۶ ساله بارها اتهام مالکیت و حمل مواد مخدر مکشوفه را رد و به ماموران، بازجوها و البته در دادگاه اعلام کرده که نمی‌دانسته است مواد مخدر حمل می‌کند.
او حتی نام و مشخصات کسی که مواد را برای حمل به او داده بود، به ماموران داده بود ولی آن‌ها گفته‌هایش را باور نکردند و حالا می‌خواهند جان رنجور از فقر و تبعیض او را به چوبه دار بسپارند.
حقوق شما
«موسی برزین خلیفه‌لو»، حقوقدان و مشاور حقوقی ایران وایر درباره پرونده خانم مزارزهی به ایران‌وایر می‌گوید: «با توجه به این‌که این خانم در پرونده به جرمی متهم شده که مستوجب اعدام است، بررسی‌ها باید بسیار دقیق صورت می‌گرفته است».
او توضیح می‌دهد: «باید در نظر گرفته شود که شخصی که از لحاظ مالی واقعا از اقشار خیلی ضعیف جامعه است، اگر مواد مخدر برای این شخص باشد، چطور پولش را تهیه کرده است. چون این مقدار مواد که مبلغ قابل توجهی برای خریداری می‌خواهد، ممکن است متعلق به او باشد».
به گفته این حقوقدان، قوه قضاییه جمهوری اسلامی «در پرونده‌های این چنینی (مواد مخدر) معمولا سراغ افراد اصلی که از تجارت مواد مخدر سود کسب می‌کنند، نمی‌روند و نهایت ممکن است حمل‌کننده را به مجازات‌های سنگین محکوم کنند».
او به رد اتهام مالکیت مواد توسط زرخاتون مزارهی نیز اشاره کرده و می‌گوید: «در این پرونده، متهم بارها گفته که مواد برای خودش نبوده یا فکر نمی‌کرده که مواد مخدر است. به‌هر حال باید در این مورد، مساله به صورت دقیق بررسی می‌شده. ما فکر می‌کنیم که تحقیقات کامل انجام نشده است».
این وکیل دادگستری با تاکید بر این‌که،مجازات اعدام برای مواد مخدر، «به هیچ وجه منطبق با اصول حقوقی و تعهدات بین المللی ایران نیست»، می‌گوید: «نمی‌شود برای مواد مخدر از لحاظ حقوق بشری کسی را اعدام کرد».
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر