آیدا قجر
روز جمعه، روزنامه ایتالیایی «اوونیره»، Avvenire، گزارشی منتشر کرد که از جزییات نشست نیروهای اطلاعاتی ایتالیا با یکی از بدنام‌ترین باندهای قاچاق انسان در شهر «سیسیلی» پرده برداشت. مهم‌ترین محور این نشست کنترل ورود پناه‌جویان لیبیایی بود. در این نشست فردی حضور داشت به نام «عبدالرحمان میلاد» معروف به «بیجا» که به‌عنوان «فرمانده نیروهای ساحلی لیبی» معرفی شد. حالا شواهدی به‌دست‌آمده است که «بیجا» در بازداشتگاه مخصوص بازگرداندن پناه‌جویان حضورداشته؛ بازداشتگاهی که به آزار و اذیت جنسی و فیزیکی مهاجران شهرت پیدا کرده است.
نشستی که به‌تازگی پرده از جزییاتش برداشته شده است، در تاریخ ۱۱می۲۰۱۷ میان «بیجا» و نیروهای ایتالیایی و همچنین نمایندگانی نیروهای ساحلی لیبی در «کاتانیا» به انجام رسید. یک ماه بعد، در ماه جوون ۲۰۱۷ سازمان ملل گزارشی منتشر کرد که «بیجا» را یک «خون‌آشام» در قاچاق انسان توصیف می‌کرد. این گزارش «بیجا» را مسوول شلیک به پناه‌جویان در دریا می‌دانست و همچنین بانی غرق شدن ده‌ها نفر از مهاجران. طبق همین گزارش، او رهبر یک سازمان جنایت‌کار است که در «زاویا» منطقه‌ای در شمال غربی لیبی فعالیت می‌کند؛ تقریبا ۲۸ مایل در فاصله از غرب «تریپولی».
کمی قبل‌تر از این تاریخ اما، در فوریه ۲۰۱۷ وزیر داخلی ایتالیا «مارکو مینیتی» تفاهم‌نامه‌ای با «فایز سراج» رهبر دولت شناخته‌شده لیبی در سازمان ملل امضا کرد که بر شدت همکاری دو کشور برای جلوگیری از قاچاق انسان در این منطقه می‌افزود. به‌عنوان نمونه چهار کشتی گشت به دیگر نیروهای امنیتی ساحلی افزوده شدند. طبق این قرارداد، نیروهای ساحلی لیبی در یافتن پناه‌جویان در دریا برای بازگرداندنشان به این کشور، تقویت شدند. بازگشتی که به معنای شکنجه و آزارهای جنسی و فیزیکی بی‌شماری بود.
در ماه مارس سال جاری تحقیقاتی منتشر شد که نشان می‌داد پناه‌جویان خصوصا زنانی که برای دریافت پناهندگی عازم اروپا هستند، در لیبی مورد شکنجه و آزار جنسی مداوم قرار می‌گیرند. در این گزارش که توسط «کمیسیون زنان پناه‌جو» منتشر شد، آمده بود که اتحادیه اروپا عملیات نجات پناه‌جویان را از دریا متوقف کرده است و ضمن کمک مالی بیشتر به دولت لیبی، از نیروهای ساحلی این کشور خواسته که پناه‌جویان را از سطح ساحل و دریا جمع‌آوری کرده و به لیبی بازگردانند. در این گزارش مستندات بسیاری از پناه‌جویان وجود داشت که بیان‌گر شکنجه و آزار جنسی آن‌ها چه در مسیر و چه در بازداشتگاه‌های دولتی لیبی بود. حتی مشخص شد قاچاقچیان انسان با شکنجه پناه‌جویان از آن‌ها فیلم‌برداری می‌کند تا بتواند برای اخاذی از خانواده‌های آن‌ها مورداستفاده قرار دهد.
پیش‌ازاین گزارش، تحقیقات مشخص کرده بود که تقریبا تمامی زنان پناه‌جو که از شمال آفریقا عازم اروپا هستند مورد تجاوز و آزار جنسی قرارگرفته‌اند. اما یافته‌های جدید بیان‌گر وخامت اوضاع مردان پناه‌جو به همان میزان بود. در روایت‌های پناه‌جویان داستان‌های بسیاری از تجاوز، هم‌خوابگی‌های اجباری با محارم و آزار جنسی دسته‌جمعی وجود داشت. حتی برخی از آن‌ها در بازداشتگاه لیبی مجبور شده بودند برهنه شوند و به یکدیگر تجاوز کنند.
حالا روزنامه «اوونیره» از طریق منبعی که در این نشست حضورداشته است، مطلع شده که «بیجا» اجازه ورود به ایتالیا را برای حضور در این نشست گرفته است. در این نشست تعدادی از نمایندگان آفریقایی و سازمان‌های حقوق بشری نیز حضور داشتند. «بیجا» به آن‌ها به‌عنوان «فرمانده گارد ساحلی لیبی» معرفی شد.
درست در همان روز که نشست برگزار شد، تعدادی از پناه‌جویان هویت «بیجا» را شناسایی کردند. «نلواسکاوو»Nello Scavo نویسنده گزارش روزنامه «اوونیره» می‌گوید که همیشه نسبت به این قرارداد میان ایتالیا و لیبی تردید‌هایی وجود داشت: «در گذشته، صحبت‌هایی درباره نقش قاچاق‌بران انسان در نیروهای ساحلی لیبی مطرح شده بود. اما حالا ما مستنداتی دال بر این موضوع داریم. به نظر عجیب می‌رسد و باورش سخت است که ماموران ایتالیایی از هویت اصلی «بیجا» غیر مطلع بوده باشند.»
درعین‌حال، سپتامبر سال گذشته، ماموران اطلاعاتی در «سیسیلی» سه مرد را به اتهام تجاوز و شکنجه ده‌ها پناه‌جو در بازداشتگاه شمال غرب لیبی دستگیر کردند. شماری از پناه‌جویان در شمال آفریقا شهادت دادند که این مردان آن‌ها را در مرکز ثبت هویت پناه‌جویان به اسارت گرفته بودند. یکی از آن‌ها ۲۷ سال داشت و اهل گینه بود. دو نفر دیگر مصری بودند و ۲۴ و ۲۶ سال داشتند. آن‌ها متهم به شکنجه، گروگان‌گیری و قاچاق انسان شده بودند. هرچند کارمندان مرکز بازگرداندن پناه‌جویان «زاویا» بودند. درست همان مرکزی که «بیجا» در آن فعالیت می‌کرد.
بنا به مستنداتی که در اختیار روزنامه‌ها قرار گرفته است، پناه‌جویان شهادت داده‌اند مردی که خود را «عبدالرحمان» می‌خواند مسوول بردن پناه‌جویان به ساحل بوده است و درنهایت او تصمیم می‌گرفت کدام پناه‌جویان می‌توانند سوار کشتی شوند: «او مردی خشن و مسلح بود. همه ما از او می‌ترسیدیم.»
در ماه آگوست سال پیش، سازمان بین‌المللی مهاجرت وابسته به سازمان ملل در گزارشی خبر داد پناه‌جویان آفریقایی که ایتالیا از پذیرفتن آن‌ها سرباز زد، بیش از دو سال بوده که در لیبی توسط قاچاقچیان انسان نگه داشته شده و مورد شکنجه و تجاوز قرار گرفته بودند. در آن زمان، ۱۵۰ پناه‌جوی اریتره‌ای و سومالیایی از دریای مدیترانه نجات داده شدند و اما دولت ایتالیا آن‌ها را نپذیرفت. «جوئل میلمن» سخن‌گوی سازمان بین‌المللی مهاجرت گفته بود قاچاقچیان انسان ضمن گروگان‌گیری و شکنجه و آزار جنسی این پناه‌جویان طی دو سال، در تماس با خانواده‌هایشان از آن‌ها اخاذی می‌کردند.
تجاوزی که زنان پناه‌جوی آفریقایی توسط قاچاق‌بران انسان متحمل شده بودند، توسط پزشکان ایتالیایی که آن‌ها را معاینه کرده بودند، تایید شد.
باوجود تمام شواهد از گروگان‌گیری، شکنجه و آزار جنسی پناه‌جویان در بازداشتگاه‌های لیبی، هنوز این اماکن به فعالیت‌های خود ادامه می‌دهند. در ماه جولای سال جاری، کمیساریای عالی پناهندگان اعلام کرد که این بازداشتگاه‌ها محل مناسبی برای پناه‌جویان، خصوصا زنان و کودکان نیست و آن‌ها هرچه سریع‌تر باید آزاد شوند. این بازداشتگاه‌ها تحت کنترل نیروهای «فائز سراج» هستند. نخست‌وزیر دولتی که توسط سازمان ملل به‌عنوان دولت قانونی شناخته می‌شود و کنترل مناطق کوچکی از شمال غرب لیبی را در اختیار دارد.
در آن زمان، گفته شد که سازمان ملل حاضر است در اسکان دادن این پناه‌جویان به دولت لیبی کمک کند. این سازمان در همان زمان از اتحادیه اروپا خواسته بود که به بهبود وضع موجود در اردوگاه‌های پناه‌جویان در لیبی و جلوگیری از بازگشت مهاجران به این بازداشتگاه‌ها کمک کند. «دومنیک بارتچ» رییس دفتر کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان همان زمان گفت:«از هر نوع نفوذ سیاسی، همچنین از جانب اتحادیه اروپا، باید استفاده شود تا به رنج انسان‌ها در اردوگاه‌های لیبی پایان داده شود. پناه‌جویان در این اماکن جدا از شکنجه و آزار جنسی، با کمبود مواد غذایی و آب دست‌وپنجه نرم می‌کنند و شمار زیادی به خدمات فوری بهداشتی و درمانی نیاز دارند.»
اما هیچ اتفاقی نیفتاد. نه نفوذ سیاسی به کمک پناه‌جویان آمد و نه سازمان ملل توانست مهاجران را از این بازداشتگاه‌ها نجات دهد. به‌مرور گزارش‌ها و روایت‌های مستندی از پناه‌جویان به دست آمد که گویای شکنجه آن‌ها بود. حالا هم، بنا به اطلاعاتی که روزنامه ایتالیایی «اوونیره» منتشر کرده است، مشخص‌شده که همکار نیروهای امنیتی و اطلاعاتی ایتالیا که فرمانده نیروهای ساحلی لیبی معرفی‌شده است، هم در قاچاق انسان نقش دارد و هم در شکنجه‌های جنسی پناه‌جویان در بازداشتگاه‌های لیبی.
در این میان، دولت‌های اروپایی که اکثرا راست‌های افراطی هستند، در مقابل آنچه در کمپ‌ها، بازداشتگاه‌ها، خیابان‌ها، جنگل‌ها و زندگی پناه‌جویان پیش می‌آید، نه‌فقط سکوت کرده‌اند بلکه می‌توان آن‌ها را همدست این فجایع انسانی دانست.
شما هم می‌توانید خاطرات، مشاهدات و تجربیات خود از قاچاق انسان، پناهندگی و مهاجرت به اشتراک بگذارید. اگر از مسئولان دولتی یا افراد حقیقی و حقوقی که حق شما را ضایع کرده‌اند و یا مرتکب خلاف شده‌اند شکایت دارید، لطفاً شکایت‌های خود را با بخش حقوقی ایران وایر با این ایمیل به اشتراک بگذارید: [email protected]
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
ثبت نظر