فرامرز داور
در دومین سفر سخنگوی انصارالله یمن یا حوثیهای یمنی به ایران در کمتر از سه ماه، «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در توییتر خود نوشته است که «دیداری با محمد عبدالسلام در تهران داشتم. در خصوص گستره وسیعی از مسایل اعم از تلاشهای اخیرمان در خصوص پایان دادن به جنگ هدایتشده توسط سعودیها و فجایعی بشردوستانه گفتوگو داشتیم. تنها یک راهحل سیاسی برای این فاجعه ساخت بشر وجود دارد و تنها با شرکت تمامی کشورها میتوان به این راهحل دست پیدا کرد.»
اشاره غیرمستقیم وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی به عربستان سعودی است که یک ائتلاف نظامی شامل برخی از کشورهای منطقه برای جنگ در یمن تشکیل داده است. عربستان سعودی «عبدربه منصور هادی» را رییس دولت قانونی یمن میداند اما جمهوری اسلامی ایران میگوید گروه «انصارالله» یا «حوثیها» یمن بر صنعا مسلط شدهاند و پایتخت کشور را اداره میکنند و درحالیکه عبدربه منصور هادی به عربستان سعودی گریخته، حوثیها دولت قانونی مستقر در یمن هستند.
وضعیت در یمن بسیار پیچیده است. امارات متحده عربی اخیر نیروهایش را از یمن خارج کرد و نیروهای سعودی کنترل دوباره عدن را در دست گرفتند. جداییطلبان یمن که موردحمایت امارات هستند و دولت عبدربه منصور هادی که تحت حمایت عربستان است اخیرا برای ائتلاف و پایان درگیریها باهم به توافق رسیدند و قرار گذاشتهاند که مرکز حکومتشان را به عدن برگردانند.
گزارشها حاکی از آن است که عربستان درصدد است این ائتلاف را علیه حوثیها که تحت حمایت ایران هستند متحد و تقویت کند.
پس از دیدار قبلی «محمد عبدالسلام» از ایران و ملاقات او با آیت الله «علی خامنهای»، اعلام شد که حوثیها با حمله به تاسیسات نفتی عربستان به تولید روزانه پنج میلیون بشکه نفت این کشور آسیب زدند. مقامهای سعودی بهسرعت ایران را عامل اصلی این حملات خواندند. پس از عربستان، آمریکا و فرانسه هم ایران را متهم به انجام حمله به تاسیسات نفتی سعودی کردند اما شواهد قطعی و مستند قابلاطمینانی از دست داشتن جمهوری اسلامی در این حمله ارائه نشد.
عمده دلیل انتساب این حملات به ایران اظهارات قبلی مقامهای جمهوری اسلامی ایران ازجمله «حسن روحانی» درباره به خطر انداختن جریان صدور نفت در خلیجفارس و مبارزه با حملات نظامی عربستان در یمن بود که ایران آن را «تجاوز» میخواند. مدتی پسازاین حمله اعلام شد که یک نفتکش ایرانی در خلیجفارس هدف قرار گرفته است. مقامهای ایرانی بهطور ضمنی عربستان سعودی را متهم به دخالت در این حمله کردهاند.
اختلاف ایران و عربستان که روابط سیاسی هم باهم ندارند در یمن به اوج خود رسیده است. پنج سال پیش با شورش حوثیها و اشغال صنعا، یمن وارد بحرانی فراگیر شد که به جنگ داخلی رسیده است. ائتلاف نظامی عربستان هم که از دولت عبدربه منصور هادی و جدایی طالبان سنی حمایت میکند چهار سال است که با حوثیها بهطور نظامی درگیر است.
در چنین وضعیتی محمدجواد ظریف وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران بدون نام بردن از عربستان سعودی خواستار حضور این کشور در حلوفصل سیاسی بحران یمن شده است.
صرف حضور هرکدام از این کشورها در پایان دادن به بحران یمن به معنی دادن حداقلی از امتیاز سیاسی به نفع دیگری و انجام مصالحه است. با آماده شدن ائتلاف موردحمایت سعودیها در یمن برای رویارویی با حوثیها به نظر نمیرسد که عربستان تمایل به چنین مصالحهای نشان دهد یا حتی ایران ناگهان حاضر به کم کردن سهم حوثیهای موردحمایت خود در حکومت آینده یمن شود.
مطالب مرتبط:
توییت ظریف درباره فتوای آیتالله خامنهای؛ چرا این فتوا مثل یک قانون جدی گرفته نمیشود؟
توییت ظریف خطاب به ترکیه بدون نام آوردن از این کشور چه علامتهایی دارد؟
آیا بزرگترین مشکل دیپلماسی اقتصادی ایران تحریم است؟
ثبت نظر