ماجرای مرگبار دو تروریست آلمانی-مراکشی در مرز ایران

اردیبهشت 1390، خبرگزاری فارس گزارشی منتشر کرد درباره هدف های تازه ماموران مخفی سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا). این فهرست 30 نفره بود و بر اساس این رسانه نزدیک به سپاه، ماموران مخفی سیاه اجازه داشتند آنها را هدف قرار دهند.

چهار سال پس از انتشار این خبر، 21 فروردین امسال اعلام شد که دو نفر از آن فهرست 30 نفره در مرز ایران توسط مرزبانان ایرانی مورد هدف قرار گرفته اند: "یاسین و منیرچوکا."

نخستین بار نشریه آلمانی‌زبان اشپیگل این خبر را بازتاب داد: «دو برادر به نام‌های یاسین و منیر چوکا که به گروه تروریستی «جنبش اسلامی ازبکستان» تعلق دارند، تلاش کردند به طور غیرقانونی از مرز پاکستان وارد ایران شوند و از این کشور، خود را به سوریه برسانند. در درگیری با مرزبانان ایرانی یاسین چوکا کشته شد. منیر چوکا، برادر او که مجروح شده، در بیمارستانی در ایران تحت درمان قرار دارد.»

انتشار این خبر به معنای همکاری دستگاه امنیتی ایران برای شکار مهره های تحت تعقیب سیا نیست ولی این نکته را هم نمی توان دور از نظر داشت که پس از سپتامبر 2011 تاکنون، با تقویت نقش نظامی و امنیتی آمریکا در خاورمیانه، ایران نقش مهمی در قالب یک مکمل بازی کرده است. در سال در ٢٠٠١ زمان حمله به افغانستان ايران كاملا با آمريكا و نيروهاى شمال همكارى داشت. در كردستان و جنوب عراق در ٢٠٠٣ با آمريكائى ها همكارى كرد.

می توان گمانه زنی کرد که ابعاد برخی از همکاری ها تاکنون ادامه داشته باشد، از جمله نمونه های روشن آن هم هدف مشترک نهادهای نظامی و امنیتی هر دو کشور در مبارزه با داعش در عراق است.

از سوی دیگر ایران اکنون یک مهره تحت تعقیب سیا را در اختیار دارد. چنین مهره هایی همواره یک طعمه خوب برای معامله های امنیتی محسوب می شود.

بر اساس اطلاعیه وزارت امور خارجه آمریکا که ژانویه 2012 منتشر شده است، این دو برادر برای جنبش اسلامی ازبکستان (IMU) کار می کنند. یاسین و منیرچوکا همچنین متهم به ارتباط با القاعده بودند.

جنبش اسلامی ازبکستان یک گروه اسلام‌گرای سلفی‌ست که جهادگرایان آلمانی را در اردوگاهی در وزیرستان آموزش نظامی می‌دهد و آن‌ها را سپس به عراق و سوریه اعزام می‌کند.

جنبش اسلامی ازبکستان، معتقد به تأسیس خلافت اسلامی است و از سوی آمریکا در فهرست سازمان‌های تروریستی قرار گرفته است.

در گزارش وزارت امورخارجه آمریکا پیرامون این دو برادر آمده است: "منیر چوکا، مشهور به ابو آدم، و یاسین چوکا مشهور به ابو ابراهیم، به عنوان اعضای IMU در امتداد مرز افغانستان- پاکستان درگیر عملیات هستد. برداران چوکا همچنین از اعضای ارشد رسانه ای جند الله، که بازوی رسانه ای IMU شمرده می شود، هستند."

بر اساس این گزارش، "در اکتبر 2011، منیر چوکا ادعا کرد که IMU در حمله ای که به کشته شدن پنج آمریکایی، یک کانادایی،هشت تن از اعضای غیر نظامی نیروی بین المللی کمک به امنیت افغانستان (ISAF) ،سه غیر نظامی و یک پلیس افغان انجامید، مسؤلیت داشته است. منیر همچنین ادعا کرد که IMU در حمله انتحاری 19 ماه مه 2010 در باگرام افغانستان که مرگ یک پیمانکار آمریکایی و مجروح شدن 9 تن از سربازان ناتو را در پی داشت مسؤل بوده است."

این دو برادر از مهاجران مراکشی بودند و گذرنامه آلمانی داشتند. آن‌ها در شهر بن در غرب آلمان زندگی می‌کردند و از مدت‌ها پش سازمان ضد جاسوسی آلمان (ب ان د) آن‌ها را تحت نظر داشته است.

سازمان اطلاعات آلمان می‌گوید رد یاسین و منیر چوکا، دو برادر مراکشی‌تبار را در قرارگاهی در استان وزیرستان پاکستان یافته است. ویدیویی هم از این دو برادر منتشر شده که در آن اعلام می‌کنند قصد دارند در آلمان عملیات تروریستی انجام دهند.

پیش از این، ۱۴ اکتبر ۲۰۱۴، روزنامه دی‌ولت، چاپ آلمان گزارش داده بود که این دو برادر به همراه همسران و فرزندانشان از آلمان به سوی سوریه مهاجرت کرده‌اند. مقامات امنیتی آلمان در آن هنگام نتوانسته بودند ادامه فعالیت های این دو برادر را ردیابی کنند.

سابقه فعالیت های جنبش اسلامی ازبکستان به سال 1991 باز می گردد. فعالیت آنها از سال 93 توسط دادگاه عالی ازبکستان ممنوع شده است ولی در طول دو دهه گذشته آنها به فعالیت های خود در این کشور، افغانستان، تاجیکستان، قرقیزستان و پاکستان ادامه داده اند.

مهر 88 هم رسانه ها گزارش دادند که طاهر یولداش، رهبر حرکت اسلامی ازبکستان کشته شده است. بی بی سی فارسی در گزارشی پیرامون این رویداد نوشته است "طاهر یولداش، در شهرهای کابل و پشاور در پاکستان قرارگاه هایی برای خود ساخت و به آموزش زبان عربی و فارسی پرداخت."

مهرماه سال گذشته نیز رسانه ها خبر دادند که حرکت اسلامی ازبکستان از فعالیت های داعش حمایت کرده است. بر اساس گزارش رادیو آزادی، " یک عضو این گروه که خود را سعدالله اورگنجی معرفی کرده می گوید، جنبش اسلامی ازبکستان رهبر طالبان را که از سیزده سال بدینسو دیده نشده مطابق شریعت اسلامی به حیث رهبر نمی تواند بپذیرد.  سعدالله اورگنجی گفت، به این دلیل گروه وی ابوبکر البغدادی را به حیث رهبر خود می شناسد."

اوایل فروردین ماه امسال نیز حرکت اسلامی یک ویدئو از سربریدن یک سرباز افغان منتشر کرد که شباهت زیادی به رفتارهای وحشت آفرین داعش داشت. در این ویدیو، دو مرد لباس‌های سیاه به تن دارند و صورت‌های آنها پوشیده است و سر یک سرباز اسبق ارتش افغانستان را می برند. آنها تهدید کرده اند در صورت عدم توجه به خواسته هایشان، افراد دیگری را خواهند کشت.

ایران تاکنون درباره کشته و زخمی شدن دو عضو این جنبش در مرز خود هیچ اظهارنظری نکرده است. پیش از این وزیر کشور ایران خبر داده بود که برخی اتباع پاکستان و افغانستان که از طریق ایران قصد رفتن به سوریه و پیوستن به داعش را داشته اند، بازداشت شده اند.

در طول سال های اخیر، رهبر جمهوری اسلامی و برخی مقامات این کشور از گسترش فعالیت های سلفی و تکفیری در خاورمیانه اظهار نگرانی کرده اند ولی اشاره مستقیمی به این فعالیت ها در ازبکستان نداشته اند.