رسانه‌های ترکیه در ۴۸ ساعت گذشته با انتشار اخبار مرگ «ابراهیم رئیسی» و همراهان وی، بر روی سه مورد متمرکز شده‌اند.
اول اینکه این سقوط بالگرد و مرگ رئیس‌جمهور و همراهانش یک سانحه بوده یا اینکه توطئه؟، دوم گذشته رئیسی و وضعیت کشور بعد از مرگ رئیسی و مورد سوم، اشاره به درخواست جمهوری اسلامی از ترکیه برای ارسال پهپاد دید در شب.
***
سانحه یا توطئه؟
روزنامه «سؤزجو » که از پرمخاطب‌ترین روزنامه‌های حزب مخالف ترکیه است، نوشته که «در‌حالی‌که جامعه جهانی همچنان در مورد مرگ ابراهیم رئیسی، رییس‌جمهور ایران صحبت می کند، تئوری‌های توطئه نیز در میان این صحبت‌ها وجود دارد. اتهامات مطرح شده در شبکه‌های اجتماعی، بعدا در تلویزیون دولتی جمهوری اسلامی نیز منعکس شد.»
اشاره این رسانه به سخنان «فواد ایزدی»، کارشناس شبکه خبر است که با حضور در تلویزیون دولتی جمهوری اسلامی به این نکته اشاره کرد که اسراییل در پس سقوط هلیکوپتر بوده است.
ایزدی گفته بود: «هنگامی که یک هلیکوپتر دچار حادثه می شود، ممکن است به‌دلیل مشکل فنی یا شرایط نامساعد جوی باشد. ما در آذربایجان مشکل داریم و آن حضور صهیونیست‌ها و موساد در آن منطقه است. این موضوع بررسی خواهد شد. ما به همسایگان خود احترام می‌گذاریم، اما نباید از سرزمین آن‌ها هدف قرار بگیریم.»
روزنامه «یئنی شفق» که نزدیک به حکومت ترکیه است، با استناد به گفته‌های مقامات جمهوری اسلامی، سانحه پیش آمده برای هلیکوپتر را در نتیجه شرایط نامساعد جوی نوشته است.
خبرگزاری «آناتولی»، به قلم «حقی اویغور»، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل سیاسی و روابط بین‌المللی، با تیتر «ادعای سوقصد یا سانحه را چگونه باید خواند؟»، به تحلیل سانحه مرگ رئیسی پرداخته است. آقای اویغور می‌نویسد: «اگرچه هیچ داده، توضیح یا ادعایی در دست نیست، اما این حادثه در ایران تنش میان اسراییل و ایران را که اخیرا افزایش یافته بود، به ذهن متبادر کرد. اگر این حادثه خرابکاری مربوط به اسراییل باشد، انکار آن بسیار آسان خواهد بود، تنها دو طرف از پشت پرده این حادثه آگاه خواهند شد و شاید این حادثه برای مدتی، تنش فزاینده را کاهش داد.»
این استاد دانشگاه می‌نویسد: «سناریوی دیگر، اگرچه نزدیک به یک تئوری توطئه است، اما این است که برخی گروه‌های سیاسی داخلی درگیر آن هستند. تصمیم به پرواز یک هلیکوپتر بسیار قدیمی در یک منطقه کوهستانی در شرایط بد آب و هوایی، چنین شایعاتی را تقویت می کند. با خروج کامل ابراهیم رئیسی از صحنه سیاست داخلی، شانس مجتبی خامنه‌ای، پسر علی خامنه‌ای، برای جایگزینی پدرش به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. در این راستا، شانس محمدباقر قالیباف، رییس فعلی مجلس که از متحدان مهم وی است، برای ریاست‌جمهوری در انتخابات ۵۰ روز آینده نیز افزایش یافته است. با یکنواخت شدن دولت، سناریوهای گذار پس از خامنه‌ای راحت‌تر محقق می‌شود.»
روزنامه «آرتی گئرچک» نیز نوشته است که بعد از حادثه، نگاه‌ها به سوی اسراییل معطوف شد: «جان باختن ابراهیم رئیسی، رییس‌جمهور و حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه که در هیات ایرانی شرکت‌کننده در افتتاح سد با آذربایجان حضور داشتند، براثر سقوط هلیکوپتر، این سوال را مطرح کرد "سانحه یا خرابکاری؟". همه نگاه‌ها به سوی اسراییل معطوف شد. اسراییل هم این پیام را داد که ما کاری نکردیم.»
گذشته رئیسی و دوران پسا رئیسی، از دیدگاه رسانه‌های ترکیه
«فاتح پرتکال»، مجری خبر مشهور تلویزیون «سؤزجو»، در خبر شبانگاهی این شبکه با اشاره به مرگ رئیسی گفت که «رئیسی را کشتند یا کشته شد؟ هرچه باشد من برای کسی که دستش به خون خیلی‌ها آلوده است و خیلی‌ها را بدون محاکمه اعدام کرده است، ماتم نمی‌گیرم. این آدم متهم به جنایت علیه بشریت است. ترکیه برای این شخص یک روز عزای عمومی اعلام کرده است.»
رهبر سابق حزب لیبرال دموکرات «جم توکر» نیز، با اشاره به اینکه رئیسی یک «قصاب» بود می‌گوید: «در دهه ۸۰، رئیسی با اینکه تحصیلاتی در حوزه حقوق هم نداشته، در اعدام هزاران نفر از مخالفان رژیم دست داشته است.»
به گفته آقای توکر، «به‌جز سانحه اگر به قضیه توطئه هم نگاه کنیم، می‌تواند یک توطئه داخلی باشد. حتی اگر از سوی اسراییل این هلیکوپتر ساقط شده باشد، باید پرسید که آیا جمهوری اسلامی حاضر به قبول این قضیه می‌شود که یک کشور خارجی در خاک ایران رییس‌جمهور این کشور را کشته است؟ من فکر می‌کنم این اگر کار اسراییل هم باشد، انکار اسراییل به کنار، خود جمهوری اسلامی به‌خاطر ضعفی که احتمالا داشته است، این را قبول نمی‌کند.»
روزنامه «یئنی شفق» نیز از رئیسی به‌عنوان محتمل‌ترین گزینه برای جانشینی خامنه‌ای نام برده و نوشته است: «رئیسی در سال‌های اول انقلاب ایران نقش پررنگی در حوزه قضایی داشته است و به گفته بسیاری از ایرانیان و فعالان حقوق‌بشر، نقش مهمی در کشتار زندانیان سیاسی پس از سال ۶۷ داشته است. رئیسی هرگز به این اتهامات پاسخ نداد.»
روزنامه «مدیا اسکوپ» هم با اشاره به اینکه ظرف ۵۰ روز آینده رییس‌جمهور جدید انتخاب می‌شود، در مورد گذشته ابراهیم رئیسی نوشته است: «حسینعلی منتظری، یکی از روحانیون دگراندیش که خمینی به او گفت "جوهر من در او نهفته است"، اما بعدا با او مخالفت کرد، گفته بود که رئیسی یکی از چهار نفری بود که در اعدام زندانیان سیاسی ایران در سال ۱۳۶۷ دست داشت. این کمیته که با عنوان بدنام "کمیته مرگ" ایران نیز شناخته می‌شود، مسوول قتل زندانیان سیاسی پس از انقلاب اسلامی ایران بود. سه زندانی که در دوران انقلاب اسلامی زندانی بودند اما توانستند جان سالم به در ببرند، در ۲۲آذر۱۴۰۲ به دادگاه سوئیس مراجعه و درخواست کردند در صورت حضور رئیسی در نشست سازمان ملل متحد (سازمان ملل) وی دستگیر شود.»
رسانه‌های ترکیه به‌صورت گسترده اخبار مربوط به مرگ رئیسی و هیات همراهش را پوشش داده‌اند. همه رسانه‌ها به تحلیل دوران بعد از رئیسی نیز پرداخته‌اند و بیشتر رسانه‌ها از «مجتبی خامنه‌ای»، به‌عنوان اصلی‌ترین گزینه رهبری بعد از پدرش نام برده‌اند.
روزنامه «دیوار»، در گزارشی با اشاره به اینکه رئیسی محتمل‌ترین گزینه برای جانشینی خامنه‌ای بود نوشته است: «رئیسی قبل از مرگش اصلی‌ترین گزینه برای جانشینی آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر ۸۵ ساله ایران شناخته می‌شد. حالا پسر خامنه‌ای، محتمل‌ترین گزینه برای این پست است.»
کارشناس سیاسی و نظامی، «تورکر ارتورک» در تلویزیون «تله‌یک» که یک کانال مخالف حزب حاکم ترکیه است، در مورد دوران بعد از رئیسی می‌گوید: «بعد از رئیسی هرکس که بیاید، انتظار تغییر گسترده‌ای وجود ندارد. هرچند ممکن است توازن قدرت به‌نفع برخی گروهای داخلی تغییر پیدا کند، ولی این خامنه‌ای و شورای نگهبان است که تعیین می‌کند رییس‌جمهور بعدی چه کسی و یا از چه جناحی باشد. محافظه‌کاران، اعتدال گرایان و رفرمیست‌ها. فکر نکنید که رفرمیست‌ها مخالف رژیم هستند، رفرمیست‌ها اگر شرایط مهیا باشد، قائل به تغییرات جزئی در داخل رژیم هستند ولی کلیت نظام را قبول دارند.»
لاشه هلیکوپتر را پهباد ترکیه تثبیت کرد؟ انکار جمهوری اسلامی
کارشناس نظامی و سیاسی تورکر ارتورک، با اشاره به تثبیت محل هلیکوپتر سانحه دیده از سوی پهباد ترکیه می‌گوید: «ایران تثبیت محل سانحه از سوی پهباد ترکیه را رد می‌کند. فکر می‌کنم ایران خواسته که برخی کشورها نیز در محل حادثه باشند، تا تئوری توطئه داخلی را از بین برده باشد و به‌نوعی برخی کشورها را شاهد بگیرد که این حادثه به‌خاطر شرایط بد جوی بوده است.»
روزنامه «ان‌تی‌وی» نیز با اشاره به همکاری ترکیه در تثبیت محل حادثه می‌نویسد: «به درخواست ایران، ترکیه هواپیمای بدون سرنشین آکینجی (پهپاد) را برای فعالیت‌های جست‌وجو و نجات محول کرد. مختصات لاشه هلیکوپتر شناسایی شده توسط پهپاد آکینجی با مقامات ایرانی در میان گذاشته شد. تیم های ایرانی به نقطه مشخص رسیدند و متوجه شدند که هیچ‌کس در این حادثه جان سالم به در نبرده است.»
آژانس خبری «آنکا» نیز با تیتر جزییات شناسایی هلیکوپتر سانحه دیده رییس‌جمهور ایران از سوی پهباد نیروهای مسلح ترکیه می‌نویسد: «بعد از اینکه مقامات ایرانی درخواست کمک کردند، یک پهپاد غیرمسلح آکینجی در ساعت ۲۳.۳۰ از استان باتمان برخاست و در ساعت ۰۰.۴۵ به محل سقوط رسید و شروع به جست‌وجو کرد. اطلاعات به‌دست‌آمده در جریان شناسایی در منطقه حادثه، بلافاصله با مقامات ایرانی در میان گذاشته شد. در ساعت ۰۲:۳۶ تماس بصری با هلیکوپتر سانحه دیده برقرار شد و مختصات لاشه هلیکوپتر به مقامات ایرانی اعلام شد.»
«پیرحسین کولیوند»، رییس جمعیت هلال احمر ایران با رد تثبیت لاشه هلیکوپتر از سوی پهباد ترکیه گفته است که در عملیات امداد و نجات «هیچ کمک خارجی نداشتیم. این‌ها که می‌گویند کمک خارجی انجام شده در حد شایعه بود. پهپاد جمعیت هلال احمر بود که برای اولین بار لاشه بالگرد را رویت کرد.»
این در شرایطی است که «سازمان امداد و نجات ترکیه» گفته است ابتدا «ایران از طریق وزارت خارجه درخواست بالگرد جست‌وجو و نجات دید در شب از ترکیه کرد که در پی این تقاضا علاوه‌بر اعزام آکینجی و بالگرد، ۳۲ کوهنورد امدادگر از شعبه‌های وان و ارزروم و شش دستگاه خودرو نیز، عازم منطقه شدند.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر