کاندیداهای تایید صلاحیت شده در مناظرات انتخابات غیرمنتظره ریاست جمهوری، مباحث و میزگردهای صداوسیما، حتی زمانی که موضوع مناظرات، فرهنگی و سیاسی اعلام شده بود، برای شانه خالی کردن از پاسخ‌های مشخص به مسایلی مانند حجاب و آزادی بیان، به وعده‌های اقتصادی پناه می‌بردند.
نامزدهای پست ریاست‌جمهوری اغلب با کلی‌گویی و بیان آرمان‌های اقتصادی مردم، با ارایه اعداد و ارقام نه چندان درست، به بیان مشکلات جاری می‌پرداختند. شش نفر که تک تک آن‌ها در حکومت جمهوری اسلامی مناصب کلیدی داشته و دارند، آن‌چنان از وضع موجود شکایت می‌کردند که گویی مسبب این مشکلات، ملت ایران هستند و نه مسوولان.
گزارش حاضر به بخشی از جزییات طرح‌ها و نظرات مطرح شده اقتصادی در مناظرات و تبلیغات انتخاباتی می‌پردازد.
***
پافشاری در وعده‌پراکنی به جای ارایه راه حل
هر شش نامزد تایید صلاحیت شده البته در سطوح متفاوت وعده‌های مختلفی به مردم دادند.
وعده تحویل گوشت، طلا و پول نفت در خانه‌های مردم تا افزایش دستمزدها و بهبود معیشت معلمان و بنزین مجانی تنها بخشی از وعده‌هایی هستند که نامزدها در این مدت تحویل افکار عمومی داده‌اند؛ وعده‌هایی که خاطره ابر وعده انقلاب ۱۳۵۷، یعنی آب و برق مجانی را در خاطره‌ها زنده و نتیجه شنیدن این وعده‌ها بعد از ۴۵سال را نیز به مردم یادآوری کرد.
اما گذشته از عدم امکان اجرای این وعده‌ها، حتی تحقق برخی از این قول‌ها هم می‌تواند عواقب و پیامدهای مخربی برای اقتصاد کشور داشته و وضعیت اقتصادی را از آن‌چه که هست، بدتر کند.
پاسخ‌های مبهم و راه‌حل های بعضا متناقض
کلی‌گویی‌های بی‌حاصل و عدم ارایه راه حل مشخص برای بزرگ‌ترین مشکلات اقتصادی ایران، مخاطبان و حتی کارشناسان اقتصادی را سردرگم کرده است.
بسیاری از کارشناسان با اشاره به اطلاعات نازل کاندیداها در امور اقتصادی، حتی معتقدند این افراد برنامه هفتم توسعه را مطالعه هم نکرده‌اند.
«محسن محمدی حسن‌لویی»، کارشناس اقتصادی می‌گوید: «با توجه به این که اکثر کاندیداها تخصص‌های غیراقتصادی دارند، تمرکز آن‌ها هم در بیان مسایل و هم در ارایه راه‌کارهای اقتصاد سیاسی و پررنگ نشان دادن تحریم‌ها به‌عنوان یکی از شاخص‌های مهم اقتصاد سیاسی ایران بود.»
این کارشناس اقتصادی معتقد است: «برنامه بعضی از کاندیداها و آن چیزی که در مناظرات بیان می‌کنند، با عملکرد آن‌ها هماهنگ نیست و بعضی از این بزرگواران در مسوولیت‌هایی که داشتند، آن‌طوری که در مناظرات بیان می‌کنند، عملکرد نداشتند. شاید بی‌راه نباشد که بگوییم احتمالاً کاندیداها برنامه هفتم توسعه را به‌صورت کامل مطالعه نکرده‌اند.»
کلی‌گویی‌های عامه‌پسند
عدم پاسخگویی صریح به سوالات کارشناسان و پرداختن به موضوعات بی‌ارتباط به سوالات مطرح شده و حتی بعضا تناقض‌گویی‌ها باعث دشواری تشخیص نگاه اقتصادی کاندیداها شده‌اند.
هیچ‌یک از کاندیداها وارد جزییات مشکلاتی مانند تورم، بازار سرمایه و ناترازی بانکی نشده و تنها معتقدند که رشد هشت درصدی اقتصادی و کاهش تورم خوب است و می‌توانند به این اهداف دست یابند. اما در پاسخ به چگونگی دست‌یابی به این اهداف، دست همه نامزدها خالی از راه‌کار و پیشنهاد بود.
«محمدحسن ملیحی»، کارشناس اقتصادی در این خصوص می‌گوید: «یکی از مواردی که در خصوص اظهارات نامزدهای ریاست جمهوری وجود داشت، این بود که باید از بین برخی صحبت‌ها- که مطمئن هم نیستیم ریشه یک مکتب اقتصادی در آن وجود داشته باشد- بفهمیم که منشا فکری کاندیداها چیست.»
او با اشاره به وجود تعارض در بین صحبت‌های اقتصادی نامزدها می‌گوید: «این موارد کار را برای کارشناسان سخت می‌کنند تا متوجه شوند نگاه کاندیداها به چه مکتب اقتصادی نزدیک است و چه شیوه‌هایی را برای مشکلات اقتصادی در پیش خواهند گرفت. این مساله بین همه کاندیداها مشترک است. عموماً صحبت، عامه‌پسند است و عملی و تخصصی نیست.»
تلاش برای اتهام‌زنی به جای پاسخگویی عملکرد گذشته
حملات کاندیداها به عملکرد یک‌دیگر، از بخش‌های برجسته مناظرات انتخاباتی بودند؛ حملاتی که صرفا دیگران را نشانه گرفته بودند بدون آن که حمله کننده خود طرح یا راه حلی ارایه کند. این وضعیت صدای رسانه‌های داخلی را هم درآورد.
روزنامه «اطلاعات» در این خصوص نوشت: «نه جای تعجب بلکه تاسف و تحیّر دارد که کسانی که بدون استثنا در ۴۵ سال گذشته یا بر صندلی اجرا نشسته یا قانون‌گذار بوده‌اند، سرسختانه کمر به اصلاح امور و جبران مافات بسته‌اند! همه، بیش و پیش از آن که برنامه‌ی آتی خود را برای بهتر شدن حال ملت بیان کنند، در توافقی نانوشته بنای گرفتن حال یک‌دیگر را داشتند.»
حملات کاندیداها به یک‌دیگر موضوع برخی پرونده‌های مالی را نیز پیش کشید؛ پرونده‌هایی که دهه‌ها است به صورت مبهم باقی مانده و با وجود متهمانی که هنوز در پست‌های حساس کشور منصب دارند، گناه‌کاری مجازات نشده است.
نمونه این پرونده‌های مالی، قرارداد «کرسنت» بود که «مصطفی پورمحمدی» و «سعید جلیلی» ابتدا یک‌دیگر را متهم به کارشکنی و تحمیل میلیاردها دلار هزینه و جریمه به اقتصاد ایران کردند و در نهایت نام‌هایی مانند «بیژن زنگنه»، «حسن روحانی» و «محمدجواد ظریف» هم در لیست متهمان قرار گرفتند.
بیژن نامدار زنگنه که از سوی «جبهه پایداری» در پرونده کرسنت گناه‌کار شناخته می‌شود، بعد از دولت هفتم، در دولت‌های یازدهم و دوازدهم هم به عنوان وزیر نفت منصوب شد.
تکرارگویی و پاسخ‌های واحد و تکراری نامزدها به انواع سوالات اقتصادی
نامزدها در مناظرات و میزگردها، اغلب موضوعات جدیدی به اظهارات خود اضافه نکرده و موضع‌گیری‌ها و حرف‌های تکراری، مناظرات را به صحنه ملال‌اور تکرار مکررات، بدل کرده بود.
سعید جلیلی: نامفهوم
نحوه گفتمان سعید جلیلی را «بهنام صمدی»، کارشناس اقتصادی به خوبی توصیف کرده است. او نوشته است: «آقای جلیلی! می‌فهمم چی میگید اما متوجه نمیشم! شما می‌توانید ۲ساعت یک‌نفس سخنرانی کنید، بدون آنکه چیزی گفته باشید.»
کلی‌گویی‌های مبهم بدون کوچک‌ترین ارتباط با سوال مطرح شده و جملات حاشیه‌ای که گاه یافتن ارتباط بین ابتدا و انتهای جملات هم به چالش شنونده تبدیل می‌شدند، از ویژگی‌های صحبت‌های جلیلی در مناظرات انتخاباتی بودند.
مسعود پزشکیان: قرآن، نهج‌البلاغه و دیگر هیچ
«مسعود پزشکیان» در مقام پاسخگویی به هر پرسشی، اغلب پرسش‌گر را مخاطب قرار داده و از او می‌خواهد که مشکلات را حل کند. این کاندیدای مورد حمایت اصلاح‌طلبان با تکیه بر این که با کسی دعوا ندارد و مشکلات باید به دست کارشناسان حل شود، عملا از زیر بار پاسخگویی شانه خالی کرده و حتی موضوعاتی مانند سیاست‌های کلی برخورد با تحریم‌ها و «اف‌ای‌تی‌اف» (FATF) را هم به کارشناسان حواله می‌دهد.
پزشکیان البته در مناظرات و میزگردهای خود مکرر تاکید دارد که پیرو راه رهبری و برنامه‌های ابراهیم رئیسی است و چیز جدیدی برای ارایه ندارد.
پافشاری به ادامه صحبت به زبان «قرآن» و «نهج‌البلاغه» با وجود انتقاد و اعتراض مخاطبانش و دانشجویان به استفاده از جملات بلند عربی هم از مشخصه‌های مسعود پزشکیان است.
علیرضا زاکانی: تخریب‌چی با وعده‌های پوپولیستی
هرچند که درنهایت مشخص شد «علیرضا زاکانی» برای حمایت از جلیلی و «محمدباقر قالیباف» در این انتخابات شرکت کرده بود اما وعده‌های بعضا عجیب و پوپولیستی او، خشم افکار عمومی را برانگیختند تا جایی که بسیاری می‌پرسیدند آیا او مجاز است در مقابل مردم چنین وعده‌های بی سرو تهی بدهد؟
برخی رسانه‌های داخلی زاکانی را تخریب‌چی و جاده‌صاف‌کنی توصیف کردند که با دانستن این که رای نمی‌آورد، فقط به دنبال وعده‌پراکنی و گرفتن دستمزد تخریب دیگران بوده است. دستمزدی مانند آن‌چه بابت تخریب‌های انتخابات ۱۴۰۰ در شهرداری تهران دریافت کرد.
بسیاری از کاربران فضای مجازی و حتی رسانه‌ها در واکنش به وعده‌های زاکانی به نقل قول «اکبر ترکان»، فعال اقتصادی و سیاست‌مدار کهنه‌کار ایرانی در مناظره با «حجت عبدالملکی»، وزیر سابق تعاون، کار و رفاه اجتماعی اشاره می‌کنند. ترکان گفته بود: «عدد نمی‌شناسید!»
امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی؛ گاف
این کاندیدای پوششی ریاست جمهوری در اظهارات خود بیشترین غلط‌های آماری و گاف‌های اقتصادی زیادی را داشت. او در تمامی مناظرات خود بر ادامه راه و برنامه‌های ابراهیم رئیسی پافشاری کرد و با ارایه آمارهای غلط و و گاه وارونه، سعی در تخریب دولت روحانی داشت.
«امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی» اصرار داشت وضعیت اقتصادی کشور در دوران ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی بهبود یافته است.
مصطفی پورمحمدی؛ وعده عجیب بنزین مجانی
پورمحمدی در مناظرات و بحث‌های خود در پاسخ به اغلب سوالات اقتصادی و بعضا حتی غیر اقتصادی، موضوع تحریم‌ها و پذیرش اف‌ای‌تی‌اف را به عنوان برگ برنده رو کرد و بدون اشاره یا توجه به شرایط موجود، مدام از لزوم پذیرش اف‌ای‌تی‌اف سخن گفت.
این در حالی است که با وجود کمک به نیروهای شبه‌نظامی منطقه و فعالیت‌های تاریک اقتصادی سازمان‌هایی مانند بنیاد مستضعفان و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که حالا به کیان و اصول جمهوری اسلامی تبدیل شده، پیوستن به چنین معاهده‌های بین‌المللی غیر ممکن است.
وعده بنزین مجانی به اندازه مصرف اروپایی‌ها هم وعده عجیب پورمحمدی بود تا او نیز از قافله شتابان وعده‌پراکنی عقب نماند.
قالیباف؛ خالی از راه‌کار
رییس مجلس و کاندیدای ریاست‌جمهوری چنان بر انتقاد از عملکردهای اقتصادی تمرکز کرده که گویی تا کنون نقشی در تصویب آن‌ها نداشته است.
او از طرفی به لزوم جذب سرمایه‌گذاری خارجی اشاره دارد و از سوی دیگر طرف‌دار حفظ عزت ملی در برابر تحریم‌های امریکا است. در واقع هم به نعل می‌کوبد و هم به میخ.
قالیباف که مدعی است معیشت و مسکن مردم اولویت اول است، با اظهارات عامه‌پسند، مدام به لزوم بازگشت ثبات به اقتصاد ایران و ریشه‌کن شدن فقر و بی‌کاری تاکید دارد اما دست او هم در پاسخ به ارایه راه‌کار، خالی بوده است.
به این ترتیب، افکار عمومی کمترین راه‌حل پیشنهادی برای گشایش‌های اقتصادی از کاندیداها نشنیده‌اند.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر