واکنش‌های داخلی و بین‌المللی به احکام صادر شده برای رسوال‌اف و توماج

به‌دنبال انتشار خبر ارسال حکم هشت سال زندن و شلاق، جریمه نقدی و مصادره اموال که برای «محمد رسول‌اف»، کارگردان  شناخته شده ایرانی صادر شده به اجرای احکام، کانون فیلم‌سازان مستقل ایران با محکوم کردن آن نوشت که صدور چنین حکمی، بار دیگر نشان داد که «قانون در دستگاه قضایی جمهوری اسلامی ایران، تنها ابزاری برای لجبازی و انتقام‌گیری از مخالفان است.»

هم‌زمان ۱۱ تن از نمایندگان کشورهای مختلف در سازمان ملل به صدور حکم اعدام برای «توماج صالحی»، خواننده معترض محبوس در زندان هشتگرد اصفهان واکنش نشان داده و آن را محکوم کردند.

روز چهارشنبه ۱۹اردیبهشت۱۴۰۳ «بابک پاک‌نیا»، وکیل دادگستری، در حساب کاربری «ایکس» خود از ارسال حکم ۸ سال حبس، شلاق، جزای نقدی و ضبط مال محمد رسول‌اف، کارگردان و فیلم‌ساز شناخته‌شده، به اجرای احکام خبر داد.

این وکیل دادگستری در این پست با اشاره به این حکم و اعلام اینکه پنج سال از این حکم ۸ ساله قابل اجرا است، دلیل اصلی صدور این حکم علیه محمد رسول‌اف را «امضای بیانیه‌ها و ساخت فیلم و مستند» ذکر کرد.

بیانیه کانون فیلم‌سازان مستقل ایران هم‌زمان با انتشار این خبر، اقتدارگرایان حاکم را به‌دلیل سرکوب هنرمندان، زنان، کودکان و معترضان به‌شدت نقد کرده و نوشته است که این اقدامات جمهوری اسلامی در مواجهه به هنرمندی همچون رسول‌اف، تنها برای پنهان کردن «هراس‌های مدام و بنای قدرت فروریخته حکومت انجام می‌شود.

کانون فیلمسازان مستقل ایران در بخش دیگری از این بیانیه تاکید کرده است که حکومتی که به سرکوب و کشتن کودکان و هنرمندان می‌پردازد، هیچ آینده‌ای ندارد و به‌زودی فرو خواهد پاشید.

این کانون همچنین اعلام کرده  در کنار محمد رسول‌اف و سایر هنرمندانی که مورد سرکوب حکومت قرار گرفته‌اند ایستاده و از آن‌ها حمایت خواهد کرد.

بابک پاک‌نیا وکیل محمد رسول‌اف در پستی که در خصوص اجرای حکم این کارگردان نام‌آشنا و منتقد منتشر کرده نوشته است که «ازنظر دادگاه» اقدامات رسوال‌اف در انتشار بیانیه‌ها و ساخت مستندهای انتقادی «مصداق اجتماع و تبانی به قصد ارتکاب جرم علیه امنیت کشور محسوب می شود.»

به نوشته آقای پاک‌نیا، حکم صادر شده برای موکلش ابتدا در شعبه‌ ۲۹ دادگاه انقلاب صادر و سپس از سوی شعبه ۳۶ دادگاه تجدیدنظر عینا تایید شده و در‌حال‌حاضر هم پرونده به اجرای احکام ارسال شده است.

آخرین ساخته رسول‌اف با نام «دانه انجیز مقدس» که به‌تازگی برای حضور در فستیوال‌های بین‌المللی از‌جمله «کن» کاندید شده، هدف تازه حکومت در سرکوب این کارگردان است.

بابک پاک‌نیا ۱۰ روز قبل اعلام کرده بود که شماری از عوامل تولید این فیام توسط نهادهای امنیتی احضار و بازجویی شده و به آن‌ها گفته شده از محمد رسول‌اف بخواهند فیلم را از جشنواره کن خارج کند.

فیلم «دانه انجیر مقدس»، جدیدترین فیلم محمد رسول‌اف، قرار است در بخش مسابقه جشنواره کن به نمایش دربیاید.

رسوال‌اف یکی از فیلم‌سازان منتقد جمهوری اسلامی است که طی دو دهه گذشته به‌صورت پیوسته از سوی جمهوری اسلامی تحت فشار قرار گرفته و آثارش مجوز انتشار و ساخت در ایران را نگرفته‌اند.

او پیش‌تر به‌دلیل ساخت آثاری انتقادی همچون «دست‌نوشته‌ها نمی‌سوزند»، «لِرد»، و «جزیره آهنی»، با احکام حبس و ممنوع الخروجی مواجه شده و در آخرین مورد نیز بعد از فروریختن ساختمان متروپل در آبادان، همراه با چند سینماگر دیگر برای انتشار بیانیه‌‌ای تحت‌عنوان «تفنگت را زمین بگذار»،  بازداشت و ممنوع‌الخروج شد.

ائتلاف بین‌المللی «فیلمسازان در معرض خطر» در سال ۱۴۰۲ با انتشار بیانیه‌ای خواستار رفع ممنوعیت خروج محمد رسول‌اف، سینماگر سرشناس، شده بود.

هم‌زمان واکنش‌های بین‌المللی به صدور حکم اعدام برای توماج صالحی ادامه دارد.

روز چهارشنبه «هیلل نویر»، مدیر اجرایی «دیدبان سازمان ملل متحد»، از بیانیه مشترک سفیران حقوق‌بشر یازده کشور اروپایی در محکومیت صدور حکم اعدام برای توماج صالحی، خواننده معترض رپ در ایران، از سوی دستگاه قضایی جمهوری اسلامی خبر داد.

امضاکنندگاناین بیانیه بر اینکه «توماج صالحی یکی از صداهای قدرتمند حامی تظاهرات مسالمت‌آمیز پس از مرگ مهسا امینی در ایران بود،» تاکید کرده و صدور حکم اعدام برای او را محکوم کرده‌اند.

در بخشی از این بیانیه آمده است که حکم اعدام برای توماج صالحی «در شرایطی صادر می‌شود که محدودیت‌های شدیدی برای آزادی هنری و آزادی بیان در ایران وجود دارد و از مجازات اعدام به‌عنوان ابزاری برای ایجاد هراس و سرکوب مخالف استفاده می‌شود.»

نمایندگان کشورهای فرانسه، آلمان، بریتانیا، سوئد، نروژ، فنلاند، هلند، اسپانیا، استونی، لیتوانی و لوکزامبورگ در شورای حقوق‌بشر سازمان ملل متحد، از امضاکنندگان این بیانیه مشترک هستند. این نمایندگان، در پایان بیانیه، «مخالفت شدید و اصولی» خود را با مجازات اعدام تحت هر شرایطی تکرار کرده و از حکومت ایران خواسته‌اند از استفاده از این مجازات به‌عنوان «ابزاری برای سرکوب صداهای منتقد» خودداری کند.

«امیر رئیسیان»، یکی از وکلای پرونده توماج صالحی روز ۵اردیبهشت۱۴۰۳ در گفت‌وگو با روزنامه «شرق»، از صدور حکم اعدام برای این خواننده معترض، بابت پرونده اتهامی سال ۱۴۰۱، از سوی دادگاه انقلاب اصفهان خبر داد.

این حکم پیش‌تر توسط دیوان عالی کشور نقض شده بود. توماج صالحی در جریان اعتراضات سراسری مردم در ایران که در پی کشته شدن «مهسا (ژینا) امینی» در بازداشت گشت ارشاد در اواخر شهریور ۱۴۰۱ آغاز شد، به‌طور جدی فعالیت داشت و از معترضان و افراد بازداشت‌شده حمایت می‌کرد.

دیدبان سازمان ملل متحد، یک نهاد غیردولتی است که وظیفه آن نظارت بر عملکرد سازمان ملل، با تمرکز بر دفاع از حقوق‌بشر و مبارزه با دیکتاتوری در کشورهای مختلف جهان و استانداردهای دوگانه بین‌المللی در این حوزه است.