بحران فرونشست در ایران؛ بمب ساعتی در نزدیکی تاسیسات زیرساخت شهرها

خبرگزاری «ایلنا» به نقل از رییس سازمان نقشه‌برداری ایران نوشته است که پدیده فرونشست در برخی استان‌ها، به «مناطق شهری و تاسیسات زیرساختی» کشور نزدیک شده‌ است.

«علی جاویدانه» در گفت‌وگویی که روز شنبه ۲۲اردیبهشت۱۴۰۳ با ایلنا انجام داده، با هشدار نسبت به وضعیت فرونشست زمین در ایران می‌گوید: «موضوع، عدد نرخ فرونشست نیست، بلکه فرونشست مانند بمب ساعتی است و ممکن است نرخ دو سانتی‌متر فرونشست در سال نیز چالش ایجاد کند.»

به گفته این مقام سازمان نقشه‌برداری، تصاویر مربوط به ترک خوردگی‌ها یا ریزش‌ جاده و خیابان‌ها شکل بیرونی فرونشست است، ولی این پدیده در واقع در اعماق زمین اتفاق می‌افتد و اتفاقاتی در حال رخ دادن است که شاید در همان نقطه در سطح زمین، «علائمی نداشته باشد.»

هفته گذشته، تصاویری از فرونشست زمین در خیابان‌های شهر اهواز منتشر شد که بعد از باران‌های سیل‌آسا در این شهر رخ داده بود.

«ایران‌وایر» همچنین مطلع شده است که به‌دنبال بارندگی‌های بهاری در استان فارس، محوطه پاسارگاد در تخت جمشید نیز دچار فرونشست و آبگرفتگی گسترده شده است.

علی جاویدانه تایید کرده است که سازمان نقشه‌برداری نقشه پهنه‌های فرونشست کشور را برای دستگاه‌های متولی فرستاده و حالا این دستگاه‌ها باید پاسخگو باشند که چرا اطلاعات این نقشه‌ها را برای برنامه‌ریزی و اقدامات خود استفاده نمی‌کنند.

طی سال‌های گذشته گزارش‌های متعددی از وقوع پدیده فرونشست در نقاط مختلف ایران و حتی برخی زمین‌های کشاورزی و خیابان‌های مسکونی منتشر شده است.

«اعظم بهرامی»، پژوهشگر محیط‌زیست پیش‌تر در گفت‌وگو با ایران‌وایر، از مهم‌ترین دلایل گستردگی فرونشست در ایران را، «برداشت بی‌رویه از آب‌خوان‌ها» عنوان کرد.

وضعیت فرونشست زمین در برخی استان‌ها ازجمله در تهران، البرز، اصفهان، فارس، کرمان، همدان، سمنان، قزوین، خراسان رضوی، خراسان شمالی و یزد، بحرانی توصیف شده است.

استان اصفهان یکی از بیشترین آسیب‌پذیری‌ها را در برابر بحران فرونشست داشته و  حتی مرکز شهر تاریخی اصفهان و مدارس و بناهای کهن آن نیز در سال‌های گذشته، شاهد فرونشست بوده است.

در کاشان نیز پدیده فرونشست زمین وضعیت خطرناکی دارد.

پدیده فرونشست زمین که بسیاری از دشت‌های ایران را فراگرفته، علاوه‌بر آسیب و تخریب بناهای تاریخی بر زندگی میلیون‌ها نفر تاثیر گذاشته است و به گفته کارشناسان در آینده‌ای نه‌ چندان دور، منجر به خسارت‌های مالی و حتی تلفات جانی خواهد شد.

فرونشست زمین در برخی مناطق ایران «تا ۱۰۰ برابر بیشتر از استانداردهای جهانی» است.