استان وایر-«علی عباسی رودپشتی»، پژوهشگر گیلانیِ فلسفه هنر، شاهنامه مصوری یافته که متعلق به سده نهم هجری است. او کتابی در مورد این شاهنامه نیز نگاشته است.
به نوشته گیل نگاه، این شاهنامه از این نظر مهم است که تاریخ نگارگری در گیلان را به سده نهم هجری، یعنی در حدود ۵۰۰ سال پیش می‌رساند. این شاهنامه از پر تصویرترین شاهنامه‌های موجود است و در حدود ۳۵۰ تصویر را در خود جای داده است. اهمیت این کتاب ازآن‌جهت است که با معرفی آن، مدخلی جدید در مطالعه تاریخ هنر نگارگری گیلان باز می‌شود.
علی عباسی، مولف کتاب «مدخلی بر شاهنامه کارکیا» درباره این کتاب گفته است: «من به‌صورت اتفاقی در کتاب‌های تاریخ هنر اسم این شاهنامه و چند اشاره کوچک درباره آن دیدم. در ابتدا تصورم بر این بود که این کتاب درجایی غیر از گیلان کارشده باشد و تنها شباهت اسمی در میان است زیرا در گیلان، ما مکتب نگارگری نداشتیم. اما با تحقیقات بیش تر متوجه شدم که این شاهنامه در دربار "کارکیا میرزا علی" نوشته‌شده است؛ یعنی همان زمان که شاه اسماعیل در دربار لاهیجان اقامت داشت.»
وی با اشاره به این که این شاهنامه یکی از پر تصویرترین شاهنامه‌های موجود است، افزود: «تصاویر و نگارگری این شاهنامه، تلفیقی از مکاتب هرات، شیراز و ترکمانان است. هنرمندان مختلف از مکاتب گوناگون باهم جمع شده اند و یک اثر تلفیقی به وجود آورده اند.»
این محقق تاریخ هنر با اظهار تاسف از این که این شاهنامه مصور در ایران نگه داری نمی‌شود، اضافه کرد: «من توانستم در حدود ۲۰ تصویر از این شاهنامه را از سایت موزه‌های اروپا و امریکا و چندین کتاب در حوزه هنر جمع‌آوری کنم. این کتاب در دو نسخه موجود است؛ یک نسخه آن در دانشگاه استانبول و نسخه دیگر در موزه "توپکاپی" ترکیه نگه داری می‌شود. حدود ۴۰ تصویر از نگاره های این کتاب کنده شده و در موزه‌های مختلف اروپا و امریکا پخش و نگه داری شده است.»
وی در کتاب خود، پیشینه مکتب نگارگری در گیلان در سده نهم هجری و این که شاهنامه کارکیا از چه مکتب هایی تاثیر گرفته، ارایه داده است: «گمانه ها بر این است که ما در گیلان تجربه ای از نقاشی و نگارگری نداریم، جز در دوره باستان که البته در آن دوره هم نقاشی به‌صورت تصویری است. در دوره بعد از اسلام اولین تجربه تصویری در هنرگیلان به نگارگری در دربار کارکیا باز می گردد. بعد ها این تجربه بر نقاشی های زیارتگاهی تاثیر می گذارد که از دل آن یک پدیده سنتی جدید به وجود می آید.»
عباسی در انتها درباره اهمیت این کتاب برای گیلانیان افزود: «با کشف این کتاب، مدخل جدیدی در هنر نقاشی گیلان باز شده است. تا پیش از این، تاریخ نگارگری نقاشی گیلان را محدود به دوره نقاشی های زیارتگاهی می دانستند اما با پیدا شدن و کشف شاهنامه کارکیا، این تاریخ به عقب برمی گردد. خود این نسخه یک مهره برجسته در بررسی آثار هنری است. البته من در این کتاب بیش تر سعی بر معرفی این کتاب و ارایه تصاویر آن داشته ام.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر