این روزها و با مرگ «ابراهیم رئیسی»، رییسجمهور سابق ایران و آمادهشدن کشور برای انتخابات ریاستجمهوری، نام افراد مختلفی برای تصدی این پست در رسانهها زمزمه میشود. یکی از این افراد که ذکر نامش بسیاری را از اکنون نگران کرده و حتی ادعا شده که حضورش دلیلی برای تمایل اصلاحطلبان به شرکت در انتخابات شده است، «سعید جلیلی» است.
***
جلیلی در سال ۱۳۴۴ در شهر مشهد به دنیا آمده و نماینده رهبری در شورایعالی امنیت ملی است. او دکتری معارف اسلامی علوم سیاسی از دانشگاه امام صادق دارد و زمانی با موضوع تزهای خود بر سر زبانها آمده بود. موضوع تز دکتری او، «بنیاد اندیشه سیاسی اسلام در قرآن» است؛ اما در کارشناسیارشد او، متنی دررابطهبا «سیاست خارجی پیامبر» فراهم آورده بود. این موضوعات باعث شد تا برخی به او که برای مدت طولانی در کادر تصمیمساز سیاست خارجی ایران قرار داشت، انتقادهای جدی وارد کنند و بگویند او مناسبات روز را نمیشناسد.
یکی از محلهای انتقاد به او، زمانی بود که از سال ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۲، جلیلی مسوولیت مذاکرات هستهای با کشورهای ۱+۵ را بر عهده داشت. عملا جلیلی با روح این مذاکرات همگام نبود و پس از امضای توافق هستهای برجام در سال ۲۰۱۵، بهشدت از این توافق انتقاد کرد و آن را به ضرر منافع ملی ایران دانست. او در یکی از سخنرانیهای خود اظهار داشت: «توافقی که حقوق ملت ایران را بهدرستی تضمین نکند، مورد قبول ما نیست و ما نمیتوانیم امتیازات بزرگی را در قبال تعهدات ناچیز بپذیریم.»
در پایان دوره حضور او در این مقام، «علی اکبر ولایتی»، مشاور امور بینالملل رهبر جمهوری اسلامی ایران، در مناظره تلویزیونی انتخابات ریاستجمهوری سال ۱۳۹۲ به جلیلی گفت: «دیپلماسی این نیست که انسان برود در برابر کشورهای دیگر خطابه بخواند و مطلبی را بیان کند؛ دیپلماسی این نیست که ما یک طرف بنشینیم و طرف مقابل هم بنشیند و ما یک حرف مشخصی را بزنیم بدون اینکه اقدامات دیگری خارج از این ها انجام دهیم.»
جلیلی پس از این ماموریت خود، توسط رهبر جمهوری اسلامی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام شد، اما از زمانی که او به چنین جایگاهی رسیده، چندان به روشنی نفرتپراکنی نمیکند. او عموما سخنان مناقشهبرانگیز خود را در لفافه به زبان میآورد. از آن جمله که او در سال ۱۴۰۱ مدعی شد «فتنه۸۸ هشتماه طول کشید، چون نظام نمیخواست از قدرت سخت استفاده کند. باید شبههای که برای جامعه ایجاد شده بود، برطرف میشد.»
رویکرد او در گفتارش اما، باعث نشده است که نگرانیهای بسیاری از او به زبان نیاید، بهویژه که او مردی پشت صحنه بود.
«محمد مهاجری»، روزنامهنگار اصولگرا، قبل از انتخابات ۱۴۰۲ در یادداشتی نوشته بود: «اکنون آقای سعید جلیلی هم قدرت در سایه و هم قدرت در متن دارند. یعنی آقای جلیلی یک قدرت در سایه دارد که وابسته به یک حلقه سختی است که در جایی بیرون از دولت بسته شده و نیازی به قدرت بیشتری ندارد.»
او تصریح میکند که «این جریان الان قوه مجریه را در اختیار دارند و دنبال این هستند که در انتخابات پیشرو، قوه مقننه را هم در ادامه همین مجلس یازدهم با مجلس دوازدهمی شکل دهند که حتی همین تعداد نمایندهای هم که بهعنوان منتقد حضور دارند، بازهم با روش خالصسازی از خود دور کنند.»
مردم با رهنمودهای رهبری پیشرفت خواهند کرد
جلیلی در یادداشتی که پس از مرگ ابراهیم رئیسی نوشت، گفت: «بیگمان جمهور مردم مسیر تعالی و پیشرفتی را که با انقلاب اسلامی انتخاب نمودهاند، تحت رهنمودهای مقام معظم رهبری با قدرت و شتاب لازم خواهند پیمود.» همین پیام او نشان از ولایتمداری او دارد که او بارها در طول زندگی سیاسیاش بر آن تاکید کرده است.
جلیلی بهشدت بر حفظ و ترویج ارزشهای انقلاب اسلامی و اصول بنیانگذار جمهوری اسلامی، «روحالله خمینی»، تاکید دارد. او بر این باور است که این ارزشها باید بهعنوان راهنمای اصلی سیاستهای داخلی و خارجی ایران باقی بمانند و تاکید میکند ایران باید با تکیه بر توانمندیهای داخلی و کاهش وابستگی به واردات، به سمت خودکفایی اقتصادی حرکت کند.
او همچنین در پاسخ به یک دانشآموز گفته بود «انقلاب یک انتخاب بود و اگر موفقیتی هم داشت، به این دلیل بود که تشریفاتی نبود. یک انتخاب بهاصطلاح لحظهای نبود که بگوییم انتخابی کردهایم و تمام شد. در طول تاریخ داشتیم کسانی که انتخاب میکردند و میرفتند.» او میگوید چون انتخاب کردهایم، باید پای آن بمانیم «این است که وقتی مردم انتخاب کردند باید در تمام مسیر هم همراهی کنند. اگر در دفاع مقدس پیروز شدهایم برای چه بود؟ برای این بود که از آن مادری که در فلان روستا بود با علاقه شروع به دستکش بافتن میکرد تا آن کسی که مثلا کشاورز بود، همهچیز را رها میکرد و به جبهه میرفت.»
این نماینده رهبر انقلاب در شورایعالی امنیت ملی میگوید: «قدرت ملت ایران است که تولید امنیت و پیشرفت کرده است.»
او مهمترین پیشرفت ایران را در صنایع موشکی میداند که بسیاری را به شگفتی وا داشته، اما از نبود این پیشرفت در دیگر حوزهها گله دارد. بااینحال او حتی انتخابات را هم با موشک مقایسه میکند و در انتخابات ۱۴۰۰ گفته بود «هر رای مردم یک موشک نقطه زن است.» او حتی در جای دیگری میگوید «مردم فقط به جمهوری اسلامی رای ندادند، بلکه با همه وجود پای کار آمدند.» او تاکید دارد که رای دادن ایرانیان صرفا انتخاب نیست، بلکه پاسداری از رای است.
او که باور دارد مردم پای کار انقلاب هستند، در عین حال معتقد است که مسوولین همین پایمردی را ندارند. برای ادامه راه جمهوری اسلامی، او از اینکه برخی در نظام نمیتوانند حرف خود را بهصراحت بیان کنند ناراحت است و در مقابل آنها میگوید: «در دفاع از حق و حقیقت چه در قضیه حجاب و چه در حوزه فضای مجازی، نباید دچار لکنت شویم. در این صورت پایههای کشور لطمه نخواهد دید. باید نگاهمان را با قدرت، بدون لکنت و با برنامه پیاده کنیم.»
دشمنان در تلاش برای پاک کردن حافظه تاریخی ملت ایران
جلیلی در آیین رونمایی از کتاب «عملیات احیا»، نوشته «محمد حکم آبادی» میگوید: «تلاش ۴۴ ساله دشمنان که زیاد روی آن تاکید میکنند، پاک کردن حافظه تاریخی ملت، فراموشی داشتهها و بزرگنمایی نداشتهها با هدف ترویج ناامیدی است.» او تاکید میکند «دشمنان در عرصه سیاسی، رسانهای و اجتماعی تلاش میکنند تا ملت ایران را از مسیر باشکوهی که انتخاب کرده و موفقیتهای زیادی در آن حاصل شده است، بازگرداند.» او میگوید یکی از راهکارهای مقابله، "جهاد تبیین" است؛ جهاد تبیین بدین مفهوم است که اجازه ندهیم حافظه پرافتخار تاریخی پاک شود.»
این سیاستمدار اصولگرا باور دارد که «برنامه آمریکا برای جهان اسلام، انصراف از مبارزه و رضایت به اسلام لیبرال و همسو با منافع آمریکاست.» او میگوید آنها بهدنبال ترویج ترس میان نیروهای انقلاب هستند و از آنها میخواهد که در مقابل دشمنان بدون ترس باشند؛ «ترس از مبارزه و ترساندن از مستکبران نقشه قدیمی شیطان است.»
جلیلی دشمنان جمهوری اسلامی را دو رو میخواند و میگوید «سال گذشته برای فوت یک خانم اشک تمساح میریختند که بگویند ما خیلی ناراحتیم. همانها در روزگاری میآمدند شهر شما را بمباران شیمیایی میکردند.»
او میگوید اکنون کار دشمن عوض شده، «حالا باید چه کار کنند؟ باید ایجاد یاس و ناامیدی کنند.» اما او میگوید دشمن موفق نشده و نخواهد شد؛ «دلیل ناکامی دشمن ایستادگی مردم به پای انقلاب است.»
در باره اعتراضات سال ۱۴۰۱ جلیلی میگوید که این دشمنان «نمایشی راه انداختند که برای خود بازیگرانی داشت. در ایران یک خانمی فوت کرد و بازیگران به وسط صحنه آمدند. البته که افراد معمولی نبودند و شامل بایدن و مکرون میشدند که اظهار ناراحتی میکردند. یک سال نگذشت که پرده دوم این نمایش با موشکباران به بیمارستان غزه نمایان شد و همین بازیگران، سراسیمه به تل آویو رفته و با کسانی که این جنایات را مرتکب شدهاند، عکس یادگاری گرفته و به آنها کمک مالی کردند.»
او برای مبارزه با دشمن، از دانشآموزان هم مدد میخواهد و میگوید «اکنون عرصه و جبهه بزرگ جلوی شما دانشآموزان و نوجوانان مهیا است و همانگونه که رزمندگان دفاع مقدس در جبهه با دشمن مبارزه کردند و منتظر نماندند تا به سن قانونی برسند، شما نیز در حساسترین تصمیمگیریها، موثر باشید.»
دشمن میخواهد زنان را علیه ما برانگیزد
یکی از دلواپسیهای جلیلی، مقوله حجاب است. این دلواپسی در حدی است که گفتههایش شائبه خواست او برای خانهنشینی زنان را رقم زده. در سال ۱۳۹۲، پس از آنکه در یک مناظره انتخاباتی جلیلی بر نقش مادری زنان بهعنوان شغل اول تاکید کرد، عدهای گفتند که جلیلی بهدنبال خانه نشین کردن زنان است؛ سرپرست وزارت خارجه امروز، «علی باقری» که آن زمان رییس ستاد انتخاباتی جلیلی بود، این نکته را تکذیب کرد.
خلاصه نگاه او این است که زن در جامعه باشد، ولی باحجاب باشد. او طرفدار خانهنشین شدن زنان نیست، چرا که اساسا آنها را درون یک نظام تمدنی معنادار میبیند. در خرداد۱۴۰۲ جلیلی گفته بود «چون زن میخواهد کمالبخش باشد و ادعاهای دشمن را به چالش بکشد، از اینرو دشمن نگران این نقطه قوت شده و با رقیب تمدنی خود مواجه گردیده است. جمهوری اسلامی یک فرصت برای تمدنسازی است و یکی از مهمترین بخشهای این تمدن، زنان هستند.» او میگوید در زمینه حقوق زنان، ایران اسلامی رقیب تمدن غرب است.
بااینحال جلیلی در پیش از انتخابات ۱۴۰۰ نیز در باب حجاب گفته بود «حجاب برای حضور زنان در جامعه است. حجاب لباس اجتماعی زنان است تا بهواسطه آن در جامعه حضور پیدا کنند و باید برای آنها محیط آرام و امن باشد.»
او از اینکه حجاب به امری بدل شده است که دشمنان از آن استفاده میکنند، ناراحت است و دشمنان را در حال تحریک زنان برای اعتراض میداند. او با اشاره به ادعای آمریکاییها برای رهبری جهان میگوید «آمریکاییها کسانی هستند که جان هزاران زن را میگیرند، بعد در ایران صرفا بهدلیل فوت یک خانم میگویند "زن، زندگی، آزادی" و فوت یک خانم را تاب نمیآورند و همه قطعنامهها را علیه ایران وِتو میکنند؛ چرا؟ شعار "زن، زندگی، آزادی" در ایران هم صرفا برای برانگیختن زنان در ایران است»
جلیلی با وجود آنکه پس از اعتراضات ۱۴۰۱ میگوید: «دشمن از اینکه جمهوری اسلامی یک جایگاه ویژهای به زنان داده است، نگرانیهای فراوانی دارد»، در مورد گشت ارشاد که هیچ جایگاهی برای زنانی که میخواهند با اراده خود لباس بپوشند قائل نیست، اعتراضی ندارد. او حتی میگوید «امر به معروف و نهی از منکر که حضرت زهرا از آن گفتند، مصلحت جامعه است.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر