تخصیص شعبه ویژه برای رسیدگی به پرونده‌های مربوط به حجاب

هیوا بێسارانی، شهروند خبرنگار

هم‌زمان با شروع انتخابات غیرمنتظره برای ریاست‌جمهوری و مجلس شورای اسلامی، «طرح نور» یا همان مقابله با حجاب اختیاری زنان در شهرهای مختلف ایران ادامه دارد. اگرچه به نظر می‌رسد در مناظره‌های انتخاباتی، برخی از نامزدها درباره حجاب اجباری و آن‌چه در دو سال اخیر در ایران پس از جنبش «ژینا» گذشته است، اظهارنظر کنند. 

در عین‌حال، همچنان که مقاومت مدنی زنان در مقابله با حکم حکومتی خشونت‌بار حجاب اجباری به قوت خود باقی است، به تازگی رییس کل دادگستری استان کردستان اعلام کرده در دادگاه انقلاب این استان، شعبه ویژه‌ای برای رسیدگی به پرونده‌های مرتبط با این مساله ایجاد شده است. طبق اطلاع «ایران‌وایر»، جلسه شورای اداری با حضور استان‌دار، نماینده «علی خامنه‌ایي و ریيس کل دادگستری برگزار شده است که همگی خواستار ادامه اجرای طرح نور شده‌اند. 

آن‌چه می‌خوانید، گزارشی از مواضع اخیر این افراد در کنار وضعیت خیابان‌های سنندج است.  

****

مسیر پیاده‌راه «فردوسی» در شهر سنندج اغلب در ساعت‌های روز، به‌ویژه غروب، شلوغ و پُر تردد است؛ شهروندان سنندجی، مسافران، دوره‌گردان، دستفروش‌ها و… در میان صداها و نواهای سنندج که به شهر خلاق موسیقی مشهور است، هرکس سرش به چیزی گرم است؛ خرید، فروش، گپ‌وگفت و... کسی با کسی کاری ندارد. این وضعیت تا زمانی ادامه دارد که ماموران «گشت ارشاد» و حالا با عنوان «طرح نور» سر برسند و شروع به تذکر دادن به زنانی‌ کنند که حجاب مورد نظر جمهوری اسلامی را ندارند.

در ابتدا و انتهای پیاده‌راه و کمی آن‌طرف‌تر، در دور میدان «اقبال» یا همان «آزادی»، چند مامور نیروی انتظامی ایستاده‌اند. یک ون و یک ماشین دیگر نیروی انتظامی که در آن‌ چند زن مامور نیروی انتظامی نشسته‌اند نیز نزدیک آن‌ها توقف کرده است. ماموران جمعیت و به‌ویژه زنان را از دور تحت نظر دارند. به محض این‌که زنی را می‌بینند با حجابی که از نظر آن‌ها مشکل دارد، تذکر می‌دهند. این تذکر یا زبانی است یا با اشاره به زنان می‌فهمانند که روسری یا شال را روی سر بیندازند. در میانه پیاده‌راه نیز چندین مامور در حال تردد هستند و تعدادی هم در پاساژها قدم می‌زنند و مرتب تذکر حجاب می‌دهند.

این وضعیت در این روزها در سنندج، مخصوصا مسیرهای پر تردد، از جمله پیاده‌راه فردوسی، هم‌زمان با اجرای طرح نور حاکم است؛ طرحی که مسوولان کردستان همگی از آن حمایت کرده و خواهان ادامه آن هستند. احتمالا از طریق آن می‌خواهند شهر و محله را به گفته خودشان، «اسلامی» کنند.

دوربین‌های چهره‌خوان، شناسایی فضای مجازی و رصد افراد 

طرح نور که در روزها و ماه‌های اخیر در شهرهای مختلف ایران اجرا شده، مورد انتقاد بیشتر شهروندان و حتی معتقدان به حجاب قرار گرفته است. با این حال، مسوولان در تمامی رده‌ها از آن حمایت کرده و خواستار ادامه آن هستند.

حجت‌الاسلام «عبدالله پورذهبی»، نماینده «علی خامنه‌ای» در کردستان که با اظهارات میانه‌روانه شناخته می‌شود، اخیرا از این طرح حمایت کرده و خواستار ادامه آن شده است. 

پورذهبی در جلسه شورای فرهنگ عمومی استان کردستان گفته است: «این طرح ترویج فرهنگ حجاب و عفاف در استان با کم‌ترین حاشیه و به‌خوبی اجرا و مورد استقبال عمومی قرار گرفت.» 

نیروی انتظامی که پای ثابت این طرح است نیز بارها از عملکرد خود دفاع کرده و از ایجاد ۹ نقطه در دو نوبت صبح و بعدازظهر خبر داده است. علاوه بر این، نظارت بر اماکن، ایجاد دوربین‌های چهره‌خوان و شناسایی فضای مجازی و رصد افراد را در راستای همین طرح برشمرده است. 

مسوولان کردستان به این میزان بسنده نکرده‌اند و دست به تشکیل پرونده برای به گفته آن‌ها، «متخلفان» زده‌اند و شعبه ویژه بررسی حجاب‌وعفاف در مراکز قضایی برپا شده است. 

«حسین حسینی»، رییس کل دادگستری کردستان بدون اشاره به آمار پرونده‌ها و و این‌که این شعبه‌ها در کدام شهرهای کردستان ایجاد شده‌اند، تاکید کرده است که در اجرای این طرح نباید تقابل و حاشیه ایجاد شود.

«اسماعیل زارعی‌کوشا»، استان‌دار کردستان نیز از این طرح دفاع کرده و نحوه اجرای آن در استان را «قابل تقدیر» دانسته است. ولی با این حال، شرایط را خصوصا در فضای مجازی بسیار نامطلوب دانسته و گفته است: «شاهد پوشش‌های عجیب و غریب هستیم که انگار این‌جا دبی و ترکیه است و کسی باور نمی‌کند این‌جا استان کردستان، تهران و شیراز باشد.» 

زارعی ‌کوشا خواستار ورود نهادهای امنیتی به این موضوع و برخورد شدید با کسانی شده که معتقد است «مروجان بی‌حجابی و بی‌بندوباری» هستند. 

هم‌زمان با این طرح و هماهنگی کامل میان ارکان حکومت، شاهد حضور گسترده نیروی انتظامی در سنندج نیز هستیم. اگرچه این حضور در شهرهای دیگر کردستان کم‌رنگ است اما سازمان حقوق بشری «هه‌نگاو» در موارد متعددی تصاویری از حضور محسوس ماموران و ون‌های جابه‌جایی کسانی که معتقد به حجاب اجباری نیستند، منتشر کرده است. 

در ادامه سخت‌گیری‌های جمهوری اسلامی در مقابل مساله حجاب، می‌توان به صدور احکام زندان برای کنش‌گران مدنی هم اشاره کرد؛ به عنوان نمونه، «ژینا مدرس‌گرجی»، فعال حقوق زنان اخیرا به ۲۱ سال زندان محکوم شده است. 

در نمونه‌ای دیگر می‌توان به پلمپ کتاب‌فروشی «ژیرا» اشاره کرد که محل کار ژینا مدرس‌گرجی بود و همان‌جا هم بازداشت شده بود. 

همین‌طور «شبکه حقوق بشر کردستان» در خبری، از تعطیلی بیش از ۲۰ واحد صنفی در شهر سنندج با دستور اداره اماکن این شهر به بهانه «عدم رعایت حجاب اسلامی» خبر داده است. 

اما آن‌چه در جامعه دیده می‌شود و روایت‌های عینی از خلاف گفته‌های مسوولان حکایت دارند. بیشتر زنان و دختران همچنان در حال مقاومت مدنی در برابر خواسته‌های حکومت هستند و بسیاری از آن‌ها حجاب اختیاری را در جهت خلاف خواسته‌های حکومت انتخاب کرده‌اند.