تغییر ساعت کاری ادارات و آرامشی که از شهروندان سلب می‌شود

تارا روشنی، شهروندخبرنگار

امروز هم مدیرش همان اول صبح «مسعود» را صدا کرد و هشدار داد که دفعه آخرش باشد دیر می‌آید. او هم مجبور شد برای چندین بار توضیح دهد که اولین خط مترو ساعت ۴:۳۰ بامداد از «گل‌شهر» کرج به سمت تهران حرکت می‌کند و او هم با همین خط خودش را به محل کار می‌رساند. اما تا رسیدن به آن‌جا مجبور است سه بار دیگر خط عوض کند. به همین دلیل زودتر از ساعت ۶:۴۵ نمی‌رسد.

تغییر ساعت کاری ادارات تنها زندگی بسیاری از شهروندان مثل مسعود را تحت تاثیر قرار داده است. 

مسعود می‌گوید: «آقای مدیر نمی‌خواهد این را درک کند که همه مثل او خانه سازمانی و راننده ندارند. خیلی‌ها مثل من مجبورند در آپارتمان اجاره‌ای در کرج و دیگر شهرک‌های اطراف تهران زندگی کنند و هر روز خودشان را با وسیله حمل و نقل عمومی به سر کار در تهران برسانند. از وقتی ساعت کاری از شش صبح تا یک بعدازظهر شده است، باید ساعت ۳:۳۰ از خواب بیدار شوم و هول هولکی خودم را به مترو گل‌شهر برسانم. بهای پنج دقیقه بیشتر خوابیدن، جا ماندن از اولین خط مترو و دو ساعت دیرتر رسیدن به محل کار به جای۴۵ دقیقه دیر رسیدن است.»

دو سال است که دولت سیزدهم برای این که به قول خودش مصرف برق را در تابستان کنترل کند، ساعت کاری را از ۱۵ خرداد تا ۱۵ شهریور از شش صبح تا ۱۳ تعیین کرده است. 

براساس این مصوبه، ادارات باید در ساعات کاری، مصرف برق خود را ۳۰ درصد و پس از پایان ساعات کاری، ۶۰ درصد کاهش دهند که با نصب کنتورهای هوشمند مصرف برق ادارات کنترل‌پذیر می‌شود. اما در دومین سال اجرای مصوبه، هنوز خبری از این کنترل نیست.

مشکل تغییر ساعت کار کارمندان دولت تنها محدود به شروع زودهنگام آن نمی‌شود. پایان ساعت کار هم داستان‌ خودش را دارد و انگار برخی مدیران «آتش به اختیار» عمل می‌کنند و خودشان در این مورد تصمیم گرفته‌اند. این مدیران معمولا دوست ندارند ساعت یک بعدازظهر محل کار را ترک کنند و همچنان اصرار دارند تا ساعت هفت یا هشت شب سرکار بمانند تا ثابت کنند مدیر هستند!

مشکل این مدیران تنها این نیست که خودشان تابع بخش‌نامه دولت نیستند بلکه کارمندان‌شان را نیز مجبور کرده‌اند از شش صبح تا سه یا چهار بعدازظهر سرکار باشند. 

ساعت چهار بعدازظهر شده اما هنوز «عاطفه» در دفتر محل کارش است. او که کارمند یکی از ادارات زیرمجموعه استانداری است، می‌گوید: «سازمان‌ها و ادارات دولتی در این مورد هم توافق چندانی ندارند و هر کدام برای خودشان استثنا قائل شده یا با تغییراتی آن را اجرا می‌کنند؛ به عنوان مثال، امور اداری ما شروع ساعت کاری را از نیمه خرداد تا نیمه شهریور ساعت شش و پایان آن را سه بعد از ظهر اعلام کرده است. از ساعت ۱۲ به بعد هم خبری از خاموش شدن سیستم‌های سرمایشی نیست. مدیران معمولا اصرار دارند تا حدود ساعت پنج در اتاق‌های خنک‌ خود بمانند.»

اما مشکلات تغییرات ساعت کار محدود به این موارد نمی‌شود. ساعت ۹ صبح است و «منصور» از شدت خواب آلودگی چشمانش می‌سوزد و شروع به اشک ریختن کرده است. 

او که متاهل است و دو فرزند دارد، می‌گوید: «شب‌ها باید یکی دو ساعتی را با بچه‌ها وقت بگذرانم و زودتر از ساعت ۱۱ نمی‌توانم بخوابم. صبح هم باید ساعت ۳:۳۰ از خواب بیدار شوم و چهار از خانه بیرون بزنم تا به موقع، یعنی ساعت شش سر کار برسم. زیرا منزلم سمت نبرد جنوبی در شرق تهران است و محل کارم غرب. این کم‌خوابی کلافه‌ام کرده است؛ هر روز سردرد، کسلی و بداخلاقی. واقعا با کدام منطق و استدلال این تصمیم گرفته شده است؟ سوالم این است که آیا پارسال که این طرح اجرا شد، تاثیر قابل توجهی در کاهش مصرف برق داشت؟» 

او که با برادرش در یکی از کارخانه‌های صنعتی اصفهان کار می‌کند، می‌افزاید: «بسیاری از این کارخانه‌ها به دلیل عدم تامین برق، یکی یکی در حال تعطیل شدن هستند. اگر برق صرفه جویی می‌شود، خب پس حداقل باید چرخ‌های صنعت بچرخد، چرا آن‌ها رو به تعطیلی هستند؟»

تغییر ساعت کار در ایران و اعلام شروع آن از ساعت شش صبح و پایان آن حداقل یک بعدازظهر، همچنان بحث‌های زیادی را سر زبان‌ها انداخته و صدای بسیاری از کارکنان دولت را در آورده است. به همین دلیل، کارزار «#نه_به_تغییر_ساعت_کاری» با هدف درخواست لغو شروع ساعات کار از شش صبح، چند روزی است که در در فضای مجازی راه افتاده است.

در متن این کارزار آمده است: «عدم تطابق ساعات کاری با سابقه چندین ساله عادات کاری و اداری و ناهماهنگی با برنامه‌ریزی‌های روزانه برای خانواده، آرامش و سلامت روانی و جسمی و زندگی اجتماعی را در پی دارد. در یک جمله، به اعتقاد ما وقتی به جای این که ساعت رسمی را عقب بکشید که همه امورات و برنامه‌ها بر اساس آن تنظیم می‌شوند، فقط ساعت کار را به عقب می‌کشید، با هیچ معیاری برای یک زندگی توام با آرامش مطابقت ندارد و حتی با حقوق اولیه انسانی که سلامت اولین نیاز آن است، در تقابل است.»