شایا گلدوست
«میخواستم یک بار هم که شده حمله غیرقانونی نیروهای امنیتی به خانه افراد مستند شود، به همین دلیل در اینستاگرام لایو گذاشتم. لحظه آخر به پشت پنجره رفتم، به این دلیل که به من دسترسی نداشته باشند. انقدر به تلفنم زنگ میزدند که اینترنت قطع شود و نتوانم حمله وحشیانهشان را در لایو نشان دهم. شمارهها را یک به یک بلاک می کردم و به لایو ادامه میدادم.»
***
اینها بخشی از صحبتهای «محمد صادقی»، بازیگر جوان تئاتر، سینما و تلویزیون است که ویدیو لایو اینستاگرامی او در لحظه حمله نیروهای امنیتی به منزلش در رسانهها و شبکههای اجتماعی دست به دست شد. او در گفتوگو با «ایرانوایر»، ماجرای دستگیری خود توسط نیروهای امنیتی را روایت میکند.
«برادرم توسط یکی از نیروهای امنیتی جلوی در خانه کتک خورد، وقتی که گفت من برادرش هستم و سعی میکنم بیارمش پایین، یک نفر از ماموران مدام فریاد میزد تو زن هستی یا مرد؟ آنقدر سروصدا میکرد که نمیگذاشت صدای من به مادرم که پایین طبقه سوم بود، برسد. داشتم سعی میکردم به مادرم توضیح بدهم که اینها غیرقانونی وارد ساختمان شدهاند.
در نهایت اینترنت موبایلم قطع شد، یعنی قطع کردند. من از پنجره به بیرون آویزان بودم که جرثقیل آوردند. از لبه پنجره دست انداختم زیر کابین جرثقیل که چند تا پله داشت و آن را گرفتم. کشیدنم بالا و آوردند داخل کوچه.
دو سه گروه مختلف آنجا بودند. ماموران امنیتی و امنیت اخلاقی و گروههای شبیه آن. به مسوول امنیت اخلاقی که ظاهرا نماینده دادستان بود گفتم من فقط با تو میآیم. با هم دعوا داشتند که چه گروهی من را دستگیر کند. سوار ماشین شدم، ماموری که در ماشین کنارم نشسته بود مدام سعی میکرد که با زانو به صورتم بکوبد. در نهایت به ساختمان امنیت رسیدم و بازجوییها شروع شد، تا شب مدام میآمدند و بازجویی میکردند.»
محمد صادقی، بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون، متولد ۲۲فروردین۱۳۷۲ در تهران است. او فارغالتحصیل لیسانس رشته مدیریت اجرایی با گرایش صنایع است که فعالیت هنری خود را از ۱۸ سالگی با تئاتر شروع کرد و با سریالهای «مانکن» و «افرا» به شهرت رسید.
ازجمله تئاترهایی که در آنها بازی کرده است، میتوان به «شاه لیر» و «مفیستو» به کارگردانی «مسعود دلخواه» و تئاترهایی چون «آمادئوس»، «گالیله»، «آرش» اشاره کرد. صادقی پساز آن با بازی در نقش «آبتین» برای سریال «مانکن» در سال ۱۳۹۷ به شهرت رسید. او همچنین در تابستان ۱۴۰۰ با سریال «افرا» اولین تجربه بازی در قاب تلویزیون را با نقش «پیمان» تجربه کرد.
محمد صادقی روز ۲۵تیر توسط ماموران اداره اطلاعات تهران در منزل شخصی خود واقع در شرق تهران بازداشت شد. مرکز اطلاعرسانی فرماندهی انتظامی تهران بزرگ پس از بازداشت این بازیگر در بیانیهای اعلام کرده بود، بازداشت آقای صادقی بهدلیل انتشار کلیپی که در آن بهصورت آشکار به ترویج خشونت و فحاشی علیه حافظان نظم و امنیت جامعه پرداخته، صورت گرفته است.
اشاره او به آخرین استوری اینستاگرام صادقی بود که در واکنش به حضور دوباره گشت ارشاد در خیابانها گفته بود: «شما رسما دارید میگویید جنگ است، جنگ برای آن چیزی است که در سر و دل و قلب آدمهای این شهر است، نه آن چیزی که شما بهعنوان ایدئولوژی میخواهید داخل مغزشان کنید. اگر در سر دوست من، خواهر من، مادر من این است که چیزی سرش نباشد و راحت لباس بپوشد و لخت باشد، به تو چه؟ اگر نمیخواهد کسی نگاهش کند، نباید کسی نگاهش کند.»
او ازجمله هنرمندانی است که با آغاز جنبش «زن، زندگی، آزادی» به حمایت از مطالبات مردمی پرداخت. او در اعتراض به قتل «مهسا (ژینا) امینی» به دست ماموران «گشت ارشاد»، در حرکت نمادین موهای خودش را تراشیده بود. صادقی همچنین پس از خبر کشته شدن «خدانور لجهای»، ویدیو رقص او را در حساب کاربری اینستاگرام خود به اشتراک گذاشت.
«محمد صادقی» پیشاز این اتفاقات نیز بهعنوان فردی کوییر با بیان جنسیتی غیردوگانه خود، توجه بسیاری از اعضای جامعه رنگینکمانی را به خود جلب کرده بود. او در جریان خیزش «زن، زندگی، آزادی» با انتشار تصویری از خود در آینه درحالیکه رژ لبی قرمز به لبهایش میمالید نوشته بود: «ما سانسور نمیخواهیم.» هرچند این تصویر پس از چند ساعت از اینستاگرام او حذف شد، اما در بین کاربران رنگینکمانی دستبهدست شده و گمانهزنیها و حواشی بسیاری با خود بهدنبال داشته است.
او در توضیح این اتفاق میگوید: «مدام از سوی نهادها و نیروهای امنیتی تهدید میشدم که دنبالم هستند و باید این عکس را پاک کنم. حتی زمانی که پستهای مربوط به کمپین "نه به حجاب اجباری" را نیز منتشر کردم، این تهدیدها ادامه داشت. بعد از دستگیری هم گفتند عکسهای پر حاشیهات را پاک کن، از فلسطین عکس بذار، ابراز پشیمانی کن تا در حکم تخفیف بدهیم.»
رسانههای وابسته به حکومت اما از هویت جنسی و جنسیتی او در جهت تخریب او استفاده کرده و با القاب توهینآمیز به نفرتپراکنی علیه این بازیگر پرداختند. روزنامه «همشهری» پساز دستگیری «صادقی» در مطلبی از تیتر «دعوت به آشوب با رژ لب و تاپ زنانه» استفاده کرد. خبرگزاری «فارس»، وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اما، بازداشت محمد صادقی را با تیتری متفاوت تایید کرد و او را «بازیگر مروج همجنسبازی» خواند. حملههایی که همهوهمه، هویت جنسی و جنسیتی او را نشانه میگیرند.
او خودش اما از روزهای بازداشت میگوید. از روزهایی که آنچه او خودش را آنگونه تعریف میکند، ابزاری برای فشار و سرکوب او در بازجوییها بود: «رفتارشان توهینآمیز بود. در بازجوییها مدام تهدید میکردند که حالا به زندان میروی و آنجا کمی بهت تجاوز میشود و حال میکنی. من سعی میکردم که توضیح دهم که الجیبیتیکیوپلاس چیست و آنها هم مدام تکرار میکردند که تو ترویج همجنسگرایی میکنی.
به یکی از بازجوها گفتم اگر نوه شما به همجنس خودش گرایش داشته باشد میخواهی سرش را ببری؟ من نمیخواهم برای هیچکسی این اتفاق بیفتد. این کار حمایت است، نه ترویج. آنها هم مثل شما باید دارای حقوق اجتماعی، حق کار و احترام و غیره باشند. بیان جنسیتی و رابطه جنسی آدمها نباید به حاکمیت مربوط باشد، مگر بهعنوان یک حامی نه سرکوبگر.»
تصاویر منتشر شده از صادقی در زمان بازجویی و در بازداشت، نشاندهنده پوشش و ظاهر هنجارشکن او است. ظاهر و پوششی خارج از آنچه در جامعه ما برای مردان تعریف شده و بسیار روی آن پافشاری میشود.
او میگوید که در بازداشت مجبور بود برای لاک ناخنهایش هم جواب پس بدهد: «بسیار زیاد سر لاکهای ناخن و ظاهرم تحقیر و توهین میکردند و بهعنوان ابزاری برای فشار روانی استفاده میکردند. من هم جواب آنها را میدادم، میگفتم همانطور که شما از آن انگشتر عقیقی که در دست دارید احساس خوشایند و انرژی خوب میگیرید، من هم با گوشوارهها و لاک ناخنهایم حالم خوب است و مهمتر از همه اینکه به کسی هم آسیب نمیرساند. میگفتم این رفتار و خودبرتربینی شما واقعا بیمنطق است. انقدر راجع به الجیبیتیکیوها سوالات تکراری میپرسیدند که در نهایت گفتم همه این اطلاعات را با سرچ در گوگل میتوانید به دست بیاورید، من دیگر جوابی برای ناآگاهی شما ندارم و مسوول نادانی شما نیستم.»
صادقی در پاسخ به اینکه آیا شکنجه جسمی هم شدهاست؟ میگوید: «تنها برای قرار دادن صورتم جلوی گوشی موبایل تا بتوانند رمزش را باز کنند، یه نفر موهایم را کشید تا سرم را ثابت نگه دارد، ولی من تقلا کردم و نتوانست موبایل را باز کند، در نهایت فردا قاضی در دادسرا با ترفندهایی مثل اینکه اگر همکاری کنی کمکت میکنم و اگر رمز تلفن را ندهی پلیس فتا میتواند باز کند، رمز را گرفت. وکیلم اما گفت که بههیچعنوان نمیتوانستند گوشیهای آیفن را باز کنند و میتوانستی قانونی رمز را ندهی، که متاسفانه من داده بودم. البته بعدا متوجه شدم عدم آسیب فیزیکی بهدلیل پخش آن لایو بود، چون اگر در خانه بیسرصدا دستگیرم میکردند، شاید یک یا دو هفته فقط باید کتک میخوردم.»
محمد صادقی که با قید وثیقه آزاد بود، در نهایت روز یکشنبه ۱۹آذر۱۴۰۲، با انتشار ویدیویی در اینستاگرام خود گفت که شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب او را بهاتهام «تشویق مردم به جنگ و کشتار علیه بر هم زدن امنیت کشور» به ۵ سال زندان محکوم کرده است و این حکم به تایید شعبه ٣۶ نیز رسیده است.
در احضاریهای که برای محمد صادقی ارسال شد آمد بود که او باید ظرف مدت پنج روز، جهت اجرای حکم در شعبه مذکور حاضر شود و در صورت عدم حضور وی در تاریخ مذکور، وثیقه او توسط دستگاه قضایی ضبط خواهد شد.
محمد صادقی در پست اینستاگرام خود با اشاره به اینکه این سند مربوط به خانه مادریاش است، خطاب به مقامات جمهوری اسلامی نوشته است: «یا من باید برم زندان یا خونهی مادرم و ازش میگیرید!؟ چرا؟ چون شما را نمیخواهیم ؟چون جمهوری اسلامی را نمی خواهیم؟»
او در ادامه خطاب به حکومت جمهوری اسلامی نوشته است: «شما دشمنید، دشمن فرزندان و مادران ایران، روزی پس می گیریم وجب به وجب خاکمان را.»
صادقی میگوید قاضی «عموزاده» به اوگفته است که از «تشویق مردم به فساد و فحشا» تبرئهات کردم، اما در نهایت به او حکم ۵ سال زندان داد. حتی قاضی به صادقی پیشنهاد کرده است که به حکم صادره اعتراض بزند، درحالیکه اگه تسلیم به رای میشد، یک سوم از ۵ سال زندان کم میشد. در نتیجه اعتراض او به شعبه ۳۶ دادگاه تجدیدنظر بیفایده بود همان حکم ۵ سال زندان تایید شد.
این هنرمند سرشناس در انتقاد به فضایی دوگانه که در جامعه هنری امروز ایران وجود دارد میگوید: «بهنظر من این یکی از وظایف هنر و هنرمند است که تابوها و کلیشههای اشتباه را بشکند و با جامعه و مردم همراه باشد. هنر در جامعه ما بهشدت از کشورهای پیشرفته عقبتر است، هنر و به طبع هنرمندانمان هم، چون هنرمند خالی در ایران صرفا عروسک نظام دیکتاتوری است. هنرمندان جَلَب و شامورتی که دو طرفه بازی میکنند، در نهایت باید بپذیرند که مهره بیفرهنگی نظام دیکتاتوری هستند و بهسرعت در تاریخ فراموش میشوند، چراکه چیزی ورای سانسورها خلق نکردهاند.»
او در پایان صحبتهای خود میگوید که در چنین جوامعی، مبارزه یک هنرمند در خفقان و زیر فشار سانسور هنر میآفریند و هنر مردم را به فکر وا میدارد: «هنرمند ابزاریست برای خلق این هنر، در غیر این صورت تنها عروسکی است که برای کوک شدن و رقصیدن یا خواندن و راه رفتن یا بازی کردن سکه داخل آن میاندازند. هنرمندان نظام جمهوری اسلامی من را یاد عروسکهای شهربازی میاندازند، که البته بهسرعت با گذر از سانسور و فشار، رباتهایی هوشمند و سازنده جای این بنجلها را میگیرند. حال هرچقدر هم که این عروسکهای سکهای، سکه جمع کرده باشند، باید با خود به گوشه انبار ببرند؛ چراکه در آینده مردم در خیابان نه سکه، بلکه تف هم به صورتشان نمیاندازند، مگر اینکه دست از دودوزه بازی و شامورتیگری و چپاول به نام هنر بردارند و قید نظام دیکتاتوری و مناسبات مالی و پولشوییها و دزدیهایش را بزنند، که البته بعید میدانم ذاتشان تغییر کند.»
مطلب مرتبط:
لغتنامه مختصر اصطلاحات حوزه جنس و جنسیت
راهنمای حفظ حریم جنسی و جنسیتی رنگینکمانیها در مراجعه به پزشک
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر