روحانی بعد از قطعی سراسری اینترنت از اهمیت اقتصاد دیجیتال می‌گوید

فرامرز داور

«حسن روحانی»، رییس‌جمهور اسلامی ایران در حساب‌های خود در توییتر به زبان‌های فارسی و انگلیسی نوشته است که «جمهوری اسلامی ایران، آماده همکاری با سایر کشورهای اسلامی برای توسعه فناوری هوش مصنوعی است. آینده اقتصاد دنیا، اقتصاد دیجیتال است و پیشرفت در این زمینه با همکاری حاصل می‌شود.»

حسن روحانی یک ماه پس از قطعی سراسری اینترنت در ایران در توییتی از مالزی درباره اهمیت اقتصاد دیجیتال در دنیا گفته است.

یکی از مهم‌ترین وعده‌های انتخاباتی او در دو انتخاباتی که بیش از چهل میلیون رای از ایرانیان گرفت، بهبود وضعیت دسترسی شهروندان ایران به اینترنت بود که با فیلترینگ گسترده و سرعت نامطلوب مواجه است.

حسن روحانی گفته بود که به محدودیت‌های شدید پایان می‌دهد و زمینه کسب‌وکار گسترده اینترنتی را هم فراهم می‌کند و حتی در اظهارنظری صریح گفت که دست وزیر ارتباطات دولت او روی دکمه فیلترینگ نمی‌رود.

فقط چند ماه پس از این گفته، «تلگرام» محبوب‌ترین پیام‌رسان بین ایرانیان فیلتر شد و «اسحاق جهانگیری»، معاون اول دولت حسن روحانی در بخشنامه‌‌ای دولتی از همه اعضا و بخش‌های دولت خواست به فعالیت خود در تلگرام خاتمه دهند.

قطع سراسری اینترنت در ایران برای اولین بار در دولت حسن روحانی انجام شد و ایرانیان بیش از یک هفته به‌کلی دسترسی به اینترنت نداشتند. پیش از قطع کامل دسترسی به اینترنت، وزارت ارتباطات ایران مجری مانور قطع اینترنت ایران از شبکه جهانی بود.

برآوردهای اولیه از میزان خسارت ناشی از قطعی اینترنت ۳۷۰ میلیون دلار آمریکا (معادل ۴ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان) تخمین زده است.

علیرغم خسارت عظیم قطعی اینترنت به شهروندان ایرانی و کسب‌وکار آن‌ها، حسن روحانی در زمان ارائه لایحه بودجه سال ۱۳۹۹ به مجلس از برنامه دولت خود برای توسعه «شبکه ملی اطلاعات» خبر داد. شبکه ملی اطلاعات از شبکه جهانی اینترنت جداست و امکان مدیریت کامل دسترسی به محتوا را به مقام‌های جمهوری اسلامی ایران می‌دهد.

چند روز پس از اظهارات در مجلس درباره شبکه ملی اینترنت، حسن روحانی این بار در هیات دولت سخنرانی کرد و گفت «دشمنان چنین تبلیغ می‌کنند که دولت قصد دارد اینترنت خارجی را قطع کند درحالی‌که اصلا چنین نیست، بلکه قصد داریم در کنار اینترنت خارجی، شبکه ملی اطلاعات قوی و توانمند داشته باشیم تا مردم از هر دو استفاده کنند.»

به گفته روحانی آنچه در زمان ریاست‌جمهوری او در پیچیده‌تر شدن فیلترینگ و محدودیت‌های تازه صورت گرفته به خواست و مورد حمایت آیت‌الله «علی خامنه‌ای» بوده است. به همین دلیل است که افکار عمومی ایرانیان نگران قطعی مجدد سراسری اینترنت است و با نگرانی اظهارنظر مقام‌های ارشد درباره آن را دنبال می‌کند.

قطعی اینترنت مشابه آنچه مردم ایران در پاییز ۱۳۹۸ تجربه کردند در هیچ‌کدام از کشورهای اسلامی یا درحال‌توسعه اتفاق نیفتاده است. در چنین وضعیتی پیشنهاد همکاری‌های دیجیتال به کشورهای اسلامی تا چه حد از سوی بخش خصوصی این کشورها جدی گرفته می‌شود و آیا ایران محیط باثباتی برای سرمایه‌گذاری مالی، فنی و تحقیقاتی ارزیابی می‌شود؟