زهره ذوالقدر، شهروند خبرنگار
وقتی خبر پیوستن «پردیس افکاری» به «شبکه جم» تکذیب نشد، یک معنی داشت؛ یکی دیگر از بازیگران زن سینما و تلویزیون از ایران رفت تا در محیطی به دور از سانسور، خط قرمزها و پرونده‌سازی‌های داخلی فعالیت کند. حالا اگر این فعالیت به اندازه بازی در یک یا دو فیلم، آن هم کپی دست چندم از سریالها و فیلم‌های تُرک باشد نیز اهمیتی ندارد. مهم، آزادی در بازی در نقشی است که دست و پای بازیگر را در میان خط قرمزها و محدویت‌هایِ سخت نگیرد و از همه مهم‌تر، دیده شدن و در خبرها قرار گرفتن است؛ روندی که البته هنوز شش ماه از آغاز آن نگذشته و مشخص است که در همین نقطه به پایان نمی‌رسد و ادامه خواهد داشت.
بخشی از این اتفاق ناشی از رفتارهای سخت‌گیرانه‌ای است که نسبت به هنرمندان توسط صداوسیما و نهادهای امنتیتی، از جمله حراست این سازمان و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اعمال می شود. بسیاری از این بازیگران نسبت به آن چه دخالت در زندگی خصوصی آن ها توسط نهادهای امنیتی اعلام شده، شکایت داشته و دارند. بیش ترین دخالت نیز در پوشش و رعایت حجاب اسلامی تحمیلی ایران بوده است.
مدیران رسانه ملی و قوه قضاییه ایران در چند سال گذشته، به ویژه بعد از گسترش شبکه‌های اجتماعی، با رصد صفحات بازیگران، نسبت به تصاویر و مطالبی که آن‌ها در صفحات اجتماعی خود نوشته‌اند، واکنش نشان داده، آن‌ها را احضار کرده و تا ممنوعیت کاری و تصویری این بازیگران پیش رفته اند. حراست سازمان صداوسیما و قوه قضاییه حتی پیش تر از این، میهمانی رفتن و معاشرت هنرمندان را زیر نظر داشته و با پرونده‌سازی، در گرفتن یا عدم گرفتن نقش و کار و بی کاری آن ها موثر بوده است.
اما این همه داستان بازیگران معترض نیست که آن‌ها را به خانه‌نشینی تا مهاجرت کشانده است؛ بخش دیگر به رفتار برخی تهیه‌کنندگان نسبت به بازیگران زن مربوط می شود. ماه گذشته تعدادی از بازیگران زن صداوسیما در نامه‌ای خطاب به ریاست سازمان این سازمان، از رفتار غیراخلاقی برخی از تهیه‌کنندگان نسبت به خودشان اعتراض کردند. به نوشته این زنان بازیگر، برخی از تهیه‌کنندگان بعد از ازدواج آن‌ها، رسما از دادن نقش به این هنرمندان خودداری و یا در مقابل انتظارات غیراخلاقی، به آن‌ها نقش پیشنهاد می‌کنند.
با پیوستن افکاری به شبکه جم، شمار بازیگرانی که بعد از یک دوره بی خبری، رسما سر از یک شبکه فارسی‌زبان در آورده اند، به ۱۰ نفر رسید. این بازیگران در چند نقطه با هم وجه مشترک دارند؛اول این که بازیگران درجه دوم سینما و بیش تر تلویزیون بوده و جز یک یا دو مورد، در هیچ فیلمی نقش اصلی بازی نکرده اند. دیگر این که بیش تر آن ها بعد از چند سال سکوت، سر از شبکه جم در آورده اند. اما مهم ترین پیامد رفتن و پیوستن آن ها به شبکه‌های فارسی زبان، به داخل گنجه رفتن شماری از سریالها و فیلم‌های سینمایی در رسانه ملی است.
پردیس افکاری؛ از قلاده‌های طلا تا شبکه جم
در روند ملحق شدن بازیگران زن ایرانی به شبکه جم، آخرین بازیگری که خبر پیوستن او به این شبکه مطرح شده، پردیس افکاری است. او در پرونده کاری خود تنها یک یا دو کار، آن هم در سال‌های بسیار دور، بازی در نقش اصلی را داشته و بیش تر بازیگر نقش‌های فرعی و مکمل بوده است. البته پردیس تنها بازیگری است که خبر پیوستنش به جم، پیش از انتشار عکسی بدون حجاب از او منتشر شده است.
افکاری که متولد 1343 در تهران است، در ۱۶ سالگی وارد مدرسه هنرپیشگی «آناهیتا مصطفی اسکویی» شد و بعد از گذراندن دوره، دو سال تحصیلات خود را تا مقطع کارشناسی رشته بازیگری و کارگردانی ادامه داد. او فعالیت هنری خود را با تآتر آغاز کرد و بعد از آن وارد تلویزیون شد. بعد از بازی در سریال‌هایی چون «فکر پلید» و «طریق عشق»، به گروه کودک تلویزیون رفت و در کارهایی چون «بزبز قندی» و «هادی و هدی» به عنوان عروسک‌گردان و گوینده بازی کرد تا وارد سینما شد. «گزل» در سال ۶۸ نخستین فیلم سینمایی افکاری بود. او بیش تر در فیلم‌های جنگی و اکشن بازی کرده و در کارهایی چون «بانی چاو»، «پنجاه روز التهاب» و «ضربه آخر» نقش منفی بازی می‌کرد. افکاری یکی از بازیگران فیلم پر حاشیه «قلاده‌های طلا» به کارگردانی «ابوالقاسم طالبی» بود. او در فیلم «بانی چاو» هم در نقش یکی از اعضای سازمان مجاهدین خلق را بازی کرد؛ فیلمی که باعث کم کار شدن او در سینما شد. «گیرنده» آخرین نقش سینمایی پردیس در ایران بود. البته افکاری در این چند سال، در چند مجموعه تلویزیونی، از جمله «در مسیر زاینده‌رود» بازی کرده است.
او پیش از پیوستن به جم، در گفت وگویی، با اعتراض به برخی تهیه‌کنندگان، درباره دلیل بی کاری خود گفته بود:«افرادی مثل من که باندی ندارند و در میهمانی های شبانه شرکت نمی کنند، جای کار ندارند. فکر می کنم دلیل این موضوع هم مدیریت های اشتباهی است که هر کسی که هر کاری دلش بخواهد، می تواند انجام بدهد. این روزها هر کسی که کمی پول ته جیب خود دارد، تهیه کننده می شود و تمام اقوام خود را وارد یک کار می کند و درنهایت یک سری رنگ و حرکات باعنوان فیلم سینمایی و سریال ارایه می دهند.»
بنا به نوشته برخی رسانه‌ها، پردیس افکاری با دعوت «مهدی مظلومی»، کارگردان «بدون شرح» به شبکه جم رفته است تا تله‌فیلمی به اسم «شهر قشنگ» بازی کند.
بهارک صالح‌نیا؛ از گمنامی تا خبرسازی
برخلاف سایر بازیگرانی که رفتن آن ها به جم خبرساز شد، «بهارک صالح‌نیا» بازیگر مشهوری نبود. او که دانش‌آموخته آموزشگاه «حمید سمندریان» بود، کار هنری را با نقش یک مامور نیروی انتظامی در «بی صدا فریاد کن» به کارگردانی «مهدی فخیم‌زاده» آغاز کرد. بازی او در نقش «ثوبیه»، کنیز «ابولهب» در فیلم «محمد رسول‌الله» «مجید مجیدی»، تنها اثر شاخصی است که از صالح‌نیا روی پرده سینما رفته است. البته بازی در فیلم تلویزیونی «پشت بام تهران» و یکی از نقش‌های اصلی فیلم «یتیم‌خانه ایران»، کار ابوالقاسم طالبی که فعلا در محاق است نیز از دیگر آثار این بازیگر 30 ساله به شمار می رود که خبر حضورش در جم را با کشف حجابش همراه کرد.
او در دفاع از مهاجرت خود گفته بود:«حدود 10 سال سعى كردم كارى رو كه عاشقشم، یاد بگیرم. راه درست رو برم تا بتونم سرم رو بالا بگیرم وبگم من چیزیم كه براى بهش رسیدن تلاش كردم...الان 30 ساله ام و به نظرم از این جا به بعد زندگى كمى عجله مى كنه. پس براى رسیدن به رویاهام كه حق مسلمم هستن، كمى باید عجله كنم... . نخواستم در حسرت فرصت هایى بمونم كه بهم داده نشدن یا شاید هیچ وقت داده نشن... پس راه دیگه اى رو انتخاب كردم كه حداقل از امروزش مطمئنم و آدم هایى هستن كه به وجودم و هنرى كه سعى كردم یاد بگیرم، احترام مى گذارن.»
او درباره تغییر پوشش هم گفته بود:«این یك كشف حجاب نیست... این یك كشف دیر هنگام استعدادی است كه تا امروز آن طور كه باید، دیده نشده... . ممنونم از كسانى كه باورم دارن و شمایى كه درك مى كنید. من هنوز چهارچوب همیشگى خودم رو دارم.»
او در چند تله فیلم نیز به کارگردانی مهدی مظلومی و «سعید ابراهیمی‌فر» بازی کرده است.
رابعه اسکویی؛ از نقش‌های کمدی تا نقش روح
«رابعه اسکویی» تا در ایران بود، بیش تر در نقش‌های کمدی بازی می کرد؛ بازیگری که فیزیک خاصش اجازه بازی در هر نقشی را نمی‌داد. او متولد ۱۳۴۵ در تهران و مانند صالح‌نیا، از دانش‌آموختگان آموزشگاه بازیگری حمید سمندریان بود. با این که در نقش‌های مکمل بازی می‌کرد، اما در آثار مهمی چون «سگ‌کشی»، «آیینه‌های روبه رو» و «یحیی سکوت نکرد»، هم چنین سریال‌هایی چون «ویلای من» و «بیدار باش» بازی کرده است. در چند سال گذشته او به خاطر تصاویری که از خودش در اینستاگرام و فیس‌بوک گذاشته بود، ممنوعیت تصویری پیدا کرد و بی کار شد. آخرین کاری که اسکویی بازی کرد، «نیمه شب اتفاق افتاد» به کارگردانی «تینا پاکروان» بود که هنوز اکران نشده است. او در زمستان سال گذشته به دعوتِ جم، به این شبکه پیوست و در مجموعه «پیاده‌روهای خالی» به کارگردانی مهدی مظلومی بازی کرد. البته خبرهایی از بازی او در نقش روح در سریال دیگری نیز مطرح بود که در حاشیه اخباری از اختلافش با مدیران شبکه جم همراه شد.
چکامه چمن‌ماه؛ بانوی کوچک پایان نامه
در میان بازیگرانی که از ایران خارج شده اند، شاید رفتن «چکامه چمن‌ماه» بیش تر از بقیه سر و صدا کرد. او که متولد ۵۹ بود، دختر «هنگامه فرازمند»، از شناخته شده‌ترین منشی های صحنه سینمای ایران است که بازیگری را با فیلم «بدون و نبودن» آغاز و در آثاری چون «بانوی کوچک» و «اعترافات ذهن خطرناک من» بازی کرد. او یکی از هنرمندانی بود که در ستاد انتخاباتی حسن روحانی فعالیت می کرد. اما خبری که بیش تر از هر چیزی نام چمن ماه را مطرح کرد، قتل دو پسردایی او، «سروش و آرش فرازمند» در امریکا بود؛ دو عضو گروه موسیقی«سگ‌های زرد» که توسط یکی از دوستانشان کشته شدند.
چمن ماه یکی از بازیگرانی است که خروجش را با نمایش عکس‌های بی حجاب اعلام کرد و بیش تر از سایر همکارانش در فیلم‌ها و سریالها بازی کرده است. انتشار عکس‌های چمن‌ماه باعث شد تا نقشی که در سریال «آمین خواهم گفت» بازی کرده بود، حذف شود تا سریال مجوز پخش پیدا کند. او برخلاف «صدف طاهریان»، همچنان در شبکه‌های اجتماعی فعال است.
صدف طاهریان؛ از حضور در جم تا مدل شدن
ماجرای حضور بازیگران ایرانی در جم با انتشار تصاویر صدف طاهریان، پیش از نمایش تصاویرشان در این شبکه شنیده شد؛ بازیگر متولد ۶۷ که در فیلم‌های «سلام بر عشق» کار هنری خود را آغاز کرد. او هم مانند بهارک صالح‌نیا، آثار شاخصی نداشته است و بازی در نقش فرعی و مکمل حدود ۱۰ فیلم، تنها پرونده هنری او است. اما رفتنش به شبکه‌های فارسی خارج از ایران بیش تر از بازیگران سر و صدا کرد و شبکه‌ها و رسانه‌هایی چون «ایندپندنت» راجع به او و کشف حجابش نوشتند.
او در واکنش به انتشار عکس‌هایش در برخی سایت‌های ایرانی، تهدید به افشاگری در باره سینما و تلویزیون ایران کرد و در مصاحبه ای گفت که برخی موسسات و شرکت‌های فیلم سازی و حتی کارگردان‌ها در ازای راه دادن او به فیلم‌ها و پروژه‌های بزرگ، از وی درخواست‌های شرم آور کرده و سعی داشته اند از این طریق با وی وارد معامله شوند.
طاهریان همچنین گفته بود که یکی از این افراد از او خواسته تا در برابر داشتن رابطهٔ یک‌ماهه، طاهریان را وارد پروژه‌های مهم سینمایی کند. او البته دربارهٔ تجربهٔ منفی خود از سینمای ایران تاکید کرده بود که این مسایل تنها تجربه های او و تنی چند از دوستانش است و شاید قابل تعمیم به تمامی بازیگران زن و دست اندرکاران سینما نباشد.
صدف طاهریان دربارهٔ این که چرا این مسایل را داخل خود ایران افشا نکرد، چنین گفت: «وقتی سراغ برخی اصحاب رسانه می‌رفتم و می‌گفتم اوضاع این گونه است، با کمال تعجب می‌گفتند که شاید خودت هم... داشتی که این کار را می‌کردند!»
نکاتی که البته بعدها در نامه هنرمندان سینما و تلویزیون نیز به آن ها اشاره شد. طاهریان فعلا قصدی برای بازی در جم ندارد و قصد دارد در حوزه مدلینگ فعالیت کند.
مانی کسراییان؛ چند سال دیده نشدن
درست است که ترک بازیگران زن از ایران بیش تر مورد توجه بوده اما در کنار آن ها، مردان بازیگری هم بوده اند که به جم پیوسته اند. یکی از شناخته شده ترین بازیگرانی که به این شبکه پیوست، «مانی کسراییان» بود؛ بازیگر «داستان یک شهر». او جزو بازیگرانی بود که اگر شانس داشت، می‌توانست در کنار افرادی چون «شهاب حسینی» قرار بگیرد. مانی که با بازی در فیلم «بانوی اردیبهشت» به کارگردانی «رخشان بنی‌اعتماد» بازیگری را آغاز کرد، در کارهای نمایشی چون «کبودان»، «اسفندیار و سیاوش به روایت من» و فیلم‌هایی چون «عشق طاهر» بازی کرد و بعد از چندین سال بی کاری، تصمیم گرفت به جم برود و بخت خود را در آن جا امتحان کند. کسراییان در سریال «آبی عشق» و «منو تنها نذار» بازی کرده است.
این بازیگران آخرین افرادی نیستند که به جم خواهند پیوست. این داستان انگار ادامه دارد.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
ثبت نظر