دادگاهی در تهران، یک زن جوان را به‌دلیل آنچه در حکم دادگاه «بیماری واگیردار بی‌حجابی» و «شیوع هرزگی جنسی» خوانده شده، به ۲ ماه زندان و ۶ ماه «مشاوره برای درمان بیماری» محکوم کرده است.
با یکی از نزدیکان این زن گفت‌وگو کرده‌ایم. نام و هویت او به‌خاطر امنیت این فرد، نزد «ایران‌وایر» محفوظ است. او را در این گزارش با نام مستعار «سحر» خطاب می‌کنیم.
***
در هفته‌های اخیر، شهروندان ایرانی بارها خشم و نگرانی خود از دریافت ابلاغیه‌های دادگاه برای عدم رعایت حجاب اجباری را، در شبکه‌های اجتماعی ابراز کرده‌اند.
روز دوشنبه، ۱۹تیر۱۴۰۲، تصویری از حکم دادگاه «کیفری ۲ مجتمع قضایی ارشاد تهران» برای یک زن جوان در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد. این حکم که به‌دلیل «کشف حجاب در انظار عمومی» صادر شده، در واقع متنی پر از توهین و تحقیر این زن جوان است.
ایران‌وایر با یکی از نزدیکان این زن گفت‌وگو کرده است. برای حفظ امنیت، او را با نام مستعار سحر خطاب می‌کنیم.
در این حکم، دستگاه قضایی مدعی شده که تصویر سحر از طریق دوربین‌های هوشمند شناسایی چهره ضبط شده است. این درحالیست که طی ماه‌های اخیر، بارها کارشناسان فناوری اطلاعات بر عدم وجود دوربین‌های شناسایی چهره در جمهوری اسلامی و البته نبود پایگاه داده لازم برای این‌کار از مشخصات هویتی شهروندان خبر داده‌اند.
دادگاه کیفری، رای به ممنوع‌الخروجی این زن جوان داده و نوشته است که به‌دلیل احتمال رفتار «ضد ایرانی» در سفرهای خارج از کشور، او برای دو سال ممنوع الخروج خواهد شد.
در بخش دیگری از این حکم نیز آمده است: «بی‌حجابی به‌عنوان رفتاری ضداجتماعی به‌قصد دیده شدن در محیط خارج از خانواده، بیماری روحی واگیردار تلقی شده که مغز ضد تفکر سرویس‌های امنیتی آلوده غربی، با سوار شدن بر شدت آلودگی این بیماری روحی، به‌دنبال پیشبرد اهداف ضدایرانی خود در جامعه پیشرو ایرانی هستند.»
این اولین بار نیست که جمهوری اسلامی زنان بدون حجاب موردنظر خود را بیمار می‌خواند. پیش از جنبش «زن، زندگی، آزادی» نیز زنانی که به‌دلیل نوع پوشش دلخواه گرفتار گشت ارشاد می‌شدند و به مراکز پلیس امنیت اخلاقی می‌رفتند، باید فرم‌هایی معروف به فرم روان‌‌شناسی را پر می‌کردند که در آن از انواع بیماری‌های روانی، مصرف قرص‌های اعصاب و روان گردان، مصرف مواد مخدر و آسیب‌های اجتماعی سوال شده بود.
حکم صادر شده برای سحر توسط فردی به نام «علی امیدی»، دادرس شعبه ۱۰۸۸ دادگاه کیفری دو مجتمع قضایی ارشاد تهران، امضا شده است.
فرد آگاهی که از دوستان سحر است، درباره پروسه‌ای که منجر به صدور این حکم شده به ایران‌وایر می‌گوید: «حدود یک ماه پیش برای سحر اس‌ام‌اسی (پیامک) آمد و بدون اخطار قبلی برای حجاب، به او گفته شد که به لینک ارسال شده وارد شود تا ابلاغیه دادگاه را ببیند.»
او ادامه می‌دهد: «سحر وارد لینک شد و دید که متن احضاریه دادگاه است و نوشته که فلان تاریخ در دادگاه حضور داشته باشید، چون از شما شکایت شده بابت کشف حجاب در معابر عمومی.»
او می‌گوید: «سحر می‌گفت که من اصلا جرمی مرتکب نشده‌ام و گیرم که داشتم راه می‌رفتم و یک لحظه روسری از سرم افتاده است. در نتیجه تصمیم گرفت به دادگاه نرود، ولی پنج روز بعد از وقت دادگاه، فوری و فوتی برایش دوباره اس‌ام‌اس آمد که حکم غیابی برایت صادر شده است.»
به گفته این شخص آگاه، متن حکم بسیار عجیبی که برای سحر صادر شده، بیشتر از آنکه شبیه به حکم قضایی باشد، به یک «مانیفست برای ارشاد مردم» و «عبرت ساختن» از او برای دیگران بوده است: «رای دادگاه این بوده که یا دو ماه حبس و دو سال ممنوع‌الخروجی خواهید داشت، یا به صورت آلترناتیو می‌توانی با کار اجباری، تخفیف در مجازات بگیری؛ یعنی چیزی حدود ۲۰۰ یا ۳۰۰ ساعت کار اجباری و هفته‌ای دو بار هم کلاس‌های روان درمانی.»
در حکمی که برای سحر صادر شده، با لحنی تحقیرآمیز آمده است که بابت «بیماری روحی» خودنمایی، باید از مشاوره کمک بگیرد.
بررسی‌های ایران‌وایر نشان داده که حتی حکومت زحمت تامین هزینه‌های جلسات روان‌درمانی را نیز به خود نمی‌دهد و این جلسات مشاوره که اغلب به کلینیک‌های وابسته یا نزدیک به قوه‌قضاییه واگذار می‌شود، با هزینه شخصی شهروندان است و هزینه‌های گزافی را به فرد یا خانواده او تحمیل می‌کند.
این موضوع را فرد آگاهی که با ایران‌وایر گفتگو کرده نیز تایید کرده و می‌گوید: «هزینه را باید خودشان بدهند و برای شش ماه هفته‌ای دو بار، حداقل باید ۲۶ میلیون تومان هزینه کنند.»
در حکم دادگاه سحر آمده است که این حکم به‌صورت غیابی صادر شده و درصورتی‌که به مدت ۲۰ روز بعد از صدور درخواست واخواهی به قوه‌قضاییه تسلیم نشود، حکم «قطعی و غیرقابل تجدیدنظرخواهی» خواهد بود.
فرد آگاهی که درباره سحر با ایران‌وایر گفت‌وگو کرده، همچنین می‌گوید: «براساس چه مستنداتی می‌گویند یک انسان ترویج هرزگی و فحشا کرده و بیماری روانی و جنسی دارد، یا ضداجتماع و ناهنجار است و میل به خودنمایی در انظار عموم دارد؟ این‌ها واژه‌هایی هستند که بار معنایی سنگینی دارند و ما به‌راحتی نمی‌توانیم آن را به کسی نسبت دهیم. برفرض اینکه دوربین هوشمند شما، اگر که واقعا دوربین هوشمندی بوده و عکس گرفته، یک لحظه را ثبت کرده، چطور چنین واژه‌هایی را که هرکدام مطابق قانون می‌تواند تعزیر داشته باشد، با یک عکس به یک شخص نسبت می‌دهند؟ پشت‌شان به کجا گرم است که از شکایت مردم و خانواده‌ها ذره‌ای نمی‌ترسند؟»
فقط در صورتی که ابلاغیه از دادگاه فرستادند بروید
«موسی برزین خلیفه‌لو»، وکیل دادگستری و مشاور حقوقی ایران‌وایر، از شهروندان و زنانی که این روزها به اشکال مختلف احضار می‌شوند چون «کشف حجاب» کرده‌اند، می‌گوید: «مردم باید دقت کنند که اگر ابلاغیه از سوی دادگاه است، مراجعه کنند و پرونده را بخوانند، اگر ابلاغیه از دادسرا نبود، اصلا مراجعه نکنند. چنانچه از دادسرا هم بود، بروند پرونده را بخوانند. اگر عکس و تصویر نبود، از اساس انکار کنند، ولی اگر عکس و تصویر بود بهانه بیاورند که مثلا شالم سر خورده و افتاده و حواسم نبوده و چنین دفاعی کنند.»
به گفته این وکیل حقوق‌بشری، علی‌رغم ادعای قوه‌قضاییه به ثبت تصاویر شهروندان با دوربین‌های هوشمند تشخیص هویت، جمهوری اسلامی هنوز چنین امکاناتی را ندارد و شکایت‌های مطروحه علیه زنان به‌دلیل عدم رعایت حجاب اجباری، اغلب از سوی فرد یا افرادی که در همسایگی، محل کار یا محل تحصیل آن‌ها را می‌شناسند صورت می‌گیرد: «به‌هیچ‌وجه از طریق دوربین، چهره‌شناسی صورت نگرفته است. این‌ها اغلب گزارش‌های نیروهای حکومت است که در محل کار، در‌و‌همسایه حضور دارند و یا یک عکس می‌اندازد و گزارش می‌دهند که فلانی در این منطقه در فلان روز و ساعت بی‌حجاب بوده و قوه‌قضاییه هم همان‌ها را مبنای احضاریه قرار می‌دهد. بعضی مواقع هم که اصلا عکسی در کار نیست و فقط گزارش نیروهای آمر به معروف است که مبنای احضار شهروندان به دادگاه می‌شود.»
برزین خلیفه‌لو با تاکید بر اینکه حتما اگر احضاریه‌ای از دادگاه برای شهروندان صادر شد باید در دادگاه حاضر شوند تا حکم غیابی صادر نشود، می‌گوید: «در چنین پرونده‌هایی نگران حکم حبس نباشند، اغلب جزای نقدی یا خدمات عمومی رایگان است که آن‌هم شهروندان می‌توانند همیشه اتهام مطروحه را نپذیرند و از اساس انکار کنند.»
او درباره مورد خاص سحر و حکم عجیب و توهین‌آمیزی که برای او صادر شده نیز می‌گوید: «برای ایشان فرصت واخواهی هست و از همان شعبه دادگاه کیفری می‌تواند تقاضای بررسی مجدد بدهد.»
او با تاکید بر اینکه در هفته‌های اخیر حکم‌های بسیار مشابه حکمی که برای این زن جوان صادر شده به دست او و تیم مشاوره حقوقی ایران‌وایر رسیده، می‌گوید: «توصیه ما این است که اگر در پرونده عکسی هم هست، بگویند که حواسم نبوده، یادم نیست ماجرا چیست، شاید یک لحظه شالم افتاده و این دفاع را مطرح کنند. دادگاه دوباره بررسی خواهد کرد و احتمالا در حکم تخفیفی هم بدهند.»
برزین ضمن گفتن اینکه حکم صادر شده برای بی‌حجابی، سوءسابقه و سوءپیشینه محسوب نمی‌شود نیز می‌گوید: «در مورد توقیف خودرو، اگر اس‌ام‌اس فرستادند یا تماس گرفتند که خودرو را بیاور، مردم اصلا توجه نکنند و خودرو را به پارکینگ نبرند. بعضی موارد بوده که گزارش شده خودرو را در خیابان توقیف می‌کنند، ولی شهروندان خودشان اصلا نباید با دست خودشان ماشین را به پارکینگ ببرند.»
زندان، جزای نقدی و احکام عجیب و غریب، دیگر اثر ندارد
یک فعال مدنی در تهران و از زنانی که ماه‌هاست حجاب اجباری به سر نمی‌کند، به ایران‌وایر می‌گوید که قصد حکومت از صدور چنین حکم‌هایی، ضمن «تحقیر زنان و بی‌اهمیت جلوه دادن تلاش آن‌ها برای باز کردن فضای جامعه»، حاوی یک پیام نیز هست: «بی‌حجاب بودن ارزش این را ندارد که ما مدام برایتان احضاریه و ابلاغیه بفرستیم.»
این فعال مدنی و مخالف حجاب اجباری توضیح می‌دهد: «هدف اصلی این است که با آزار‌و‌اذیت‌های جزیی که برای خودشان کم‌هزینه است، هزینه سر نکردن حجاب را برای ما بالا ببرند.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر