اول مهر امسال، مدارس در ایران درحالی بازگشایی شد که پیامدهای اعتراضات یک سال گذشته، بر آغاز سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۳ سایه انداخته است.
مدارس ایران به‌ویژه در مقطع ابتدایی، با کمبودهای فراوانی روبه‌روست؛ از کمبود شدید آموزگار گرفته، تا مشکلات فضای آموزشی؛ اما راهکارهای وزارت آموزش‌و‌پرورش برای جبران این کمبودها سوال‌برانگیز بوده است. از سوی دیگر، طرح رتبه‌بندی معلمان و فرهنگیان که بارها اجرا نشدن آن مورد اعتراض آن‌ها بوده، هنوز به‌طور کامل اجرایی نشده و در اجرای ناقص آن، حقوق معلمانی که معترض بوده‌اند، نادیده گرفته شده است.
***
انتقاد تشکل‌های صنفی از فضای امنیتی
هم‌زمان با آغاز سال تحصیلی، تعدادی از تشکل‌های صنفی معلمان از جو امنیتی حاکم بر مدارس و برخوردهای امنیتی و انضباطی با معلمان معترض، انتقاد کردند.
انجمن صنفی معلمان کردستان در بیانیه‌ای به مناسبت آغاز سال تحصیلی نوشت: «بە‌دنبال شروع اعتراضات و نارضایتی شهروندان در مهر۱۴۰۱ و برگزاری تحصن معلمان بە دفاع از حریم مدارس و دانش‌آموزانی کە متحمل هزینە و فشار شدە بودند، ۳۵۰ نفر از معلمان کردستان با کسر حقوق، قطع رتبه‌بندی، درج غیبت و معرفی بە هیات تخلفات مواجە شدند.»
انجمن صنفی معلمان استان بوشهر هم در بیانیه خود درباره وضعیت امنیتی مدارس نوشت: «معلمان سراسر ایران، ازجمله معلمان استان بوشهر، از ترکش این سرکوب‌ها مصون نماندند. پرونده‌سازی برای فعالین صنفی عضو کانون صنفی معلمان استان بوشهر و بیش از صد مورد تشکیل پرونده و صدور حکم در هیات رسیدگی به تخلفات اداری، نمونه‌ای کوچک از این فشارهای امنیتی بود.»
این تشکل‌های صنفی در بیانیه‌های خود به حملات شیمیایی به دبیرستان‌ها و هنرستان‌های دخترانه در سال تحصیلی گذشته نیز اشاره کردند؛ اتفاقی که دلیل آن از سوی مسوولان جمهوری اسلامی اعلام نشد.
انجمن صنفی معلمان کردستان درباره این حملات و حضور نیروهای امنیتی در مدارس در سال گذشته نوشت: «صدها مدرسە دخترانە مورد حملە شیمیایی قرار گرفتند و هزاران دختر معصوم دچار مشکلات تنفسی، حساسیت پوستی، اختلالات عصبی، مدرسە‌هراسی و... شدند. مدارس بە محل رفت‌و‌آمد نیروهای نظامی، شبەنظامی و حراستی تبدیل شد، بە‌طوری کە گاها احساس می‌شد ادارە امور آموزش‌و‌پرورش بە نظامیان و امنیتی‌ها سپردە شدە است.» معلمان بوشهر نیز نوشتند که «فاجعه حملات شیمیایی» به مدارس باعث شد که دانش‌آموزان دیگر در مدارس احساس امنیت نکنند.
تغییر مدیران و به‌کارگیری بازنشستگان
وجود جو امنیتی که تشکل‌های صنفی معلمان از آن یاد می‌کنند، موجب شده است که رسانه‌ها و کارشناسان نگاه دقیق‌تری به تصمیم‌های مدیران آموزش‌و‌پرورش داشته باشند. یکی از این تصمیم‌ها، به‌کارگیری بازنشستگان در مدارس است. دولت در سال‌های گذشته بارها اعلام کرده بود که آموزش‌و‌پرورش با کمبود شدید معلم روبه‌روست، اما حالا به‌نظر می‌رسد این وزارتخانه قصد دارد کمبود نیروی آموزشی را با به‌کارگیری معلمان بازنشسته که پیش‌تر از فیلتر گزینش عبور کرده‌اند جبران کند، نه استخدام معلمان تازه؛ آن هم در شرایطی که آمار بیکاری فارغ التحصیلان در ایران هرسال بالاتر می‌رود.
«ستار رحمانی»، فعال کارگری و معلمان، درباره این تصمیم آموزش‌و‌پرورش به «ایران‌وایر» گفت که حکومت در بازگردان معلمان بازنشسته، افرادی را که همسو با خودش است انتخاب می‌کند. از سوی دیگر به گفته ستار رحمانی، حکومت شرایط بسیار سختی را برای استخدام معلمان در نظر گرفته است، چراکه متوجه شده از میان معلمان استخدام شده در دوره‌های قبل، افرادی مثل «جعفر ابراهیمی»ها، «محمد حبیبی»ها و «اسماعیل عبدی»ها بیرون آمدند که افراد مترقی هستند و در مسائل صنفی حوزه آموزش بسیار فعال هستند. ستار رحمانی توضیح داد: «فعالیت این معلمان ترقی‌خواه از این نظر مهم است که معلمان می‌توانند بسیار در تحولات مهم باشند؛ نه‌تنها در بعد آموزش، بلکه در بعد اجتماعی هم.»
خبر دیگری که در مورد تغییرات در کادر آموزشی و اداری مدارس منتشر شده و پرسش‌برانگیز بوده است، اعلام جابه‌جایی ۲۰ هزار مدیر مدرسه است. «رضا مرادصحرایی»، روز ۳۰شهریور در سخنانی که بخش زیادی از آن به تحولات و اتفاقات انقلابی در مدارس مربوط بود، اعلام کرد که امسال نزدیک به ۲۰ هزار مدیر مدرسه تغییر کردند تا به گفته او، در مدارس «تحول» ایجاد کنند. او در مورد این تغییر و تحول توضیح بیشتری نداد، اما روزنامه «آرمان ملی» با اشاره به این موضوع نوشت: «با توجه به اتفاقاتی که در سیستم‌های آموزشی مقاطع بالاتر و تعدیل برخی اساتید صورت گرفته، [از این اتفاقات] تحولاتی در راستای برنامه‌های موردنظر و ذهنیاتی جهت کنترل و نظارت بیشتر بر محیط‌های آموزشی، ازجمله دانشگاه‌ها و مدارس به ذهن متبادر می‌شود.»
برخی از فعالان رسانه‌ای و خبرنگاران و کاربران شبکه‌های اجتماعی هم این اقدام دولت را نوعی پاکسازی دانستند. یکی از این کاربران در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «موج پاکسازی به مدارس رسید.»
ستار رحمانی نیز در بخش دیگری از گفت‌و‌گو خود با ایران‌وایر به این موضوع اشاره کرد و گفت: «تغییر ۲۰ هزار مدیر مدرسه به این دلیل است که حکومت می‌خواهد به‌طور کلی آموزش‌و‌پرورش را به سمت‌و‌سویی ببرد که خواست کامل حاکمیت است. حکومت می‌خواهد نظام آموزشی و امکانات آن را برای استفاده از مقاصد خودش بسیج کند.»
استخدام امام جماعت به جای آموزگار
یکی دیگر از اظهارنظرهای خبرساز مسوولان آموزش‌و‌پرورش در آغاز سال تحصیلی، تلاش برای استخدام حدود ۱۵ هزار امام جماعت برای مدارس است. «میکائیل باقری»، مدیرکل قرآن و نماز آموزش‌و‌پرورش، پنجشنبه۳۰شهریور در مراسمی گفت که آموزش‌و‌پرورش تصمیم دارد برای جذب و ساماندهی ۱۵ هزار امام جماعت، با کمک سازمان تبلیغات و حوزه‌های علمیه اقدام کند.
این اقدامات در‌حالی‌ست که طبق آمار رسمی، آموزش‌و‌پرورش در‌حال‌حاضر حدود ۳۰۰ هزار معلم کم دارد و برای جبران آن، به استخدام فوری معلمان نیاز دارد. خودداری از استخدام معلمان و به‌جای آن، استخدام نیروهای دیگر به‌عنوان معلم پرورشی و امام جماعت، به گفته ستار رحمانی، موجب می‌شود که کلاس‌ها با تعداد دانش‌آموزان بیشتر از ظرفیت تشکیل شود و این فشار بسیاری به معلمان وارد می‌کند، به‌طوری که موضوع آموزش از مفهوم اصلی خود تهی می‌شود.
با رویکردی که دولت و تقریبا همه دستگاه‌های حکومتی در پیش گرفته‌اند، استخدام امام جماعت به‌جای معلم و جابه‌جا کردن مدیران و اخراج معلمان معترض، اصلا دور از انتظار نیست. پیش از اینکه اخبار امنیتی شدن فضای مدارس در فضای مدارس منتشر شود، استادانی که با موج اخراج و بازنشستگی اجباری روبه‌رو شده بودند، خبر از تحولات تازه پس از اعتراضات ۱۴۰۱ داده بودند. حالا آموزش‌و‌پرورشی که دل در گرو منویات رهبر جمهوری اسلامی دارد، نه‌تنها می‌خواهد کادر آموزشی و فضای مدارس را متحول کند، بلکه به گفته «قاسم احمدی لاشکی»، معاون این وزارتخانه، قصد دارد بر‌اساس خواست «علی خامنه‌ای» مبنی‌بر «حذف علوم مازاد»، کتاب‌های درسی را نیز تغییر دهد؛ اقدامی که شاید بتوان گفت خشت آخر نظام آموزشی مورد دلخواه رهبر جمهوری اسلامی است.
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر