«داوطلب گرامی! به آگاهی می‌رساند صلاحیت شما توسط هیات نظارت بر انتخابات مورد تایید واقع …»، کاندیداهای انتخابات مجلس دوازدهم، طی دو-سه روز گذشته با دریافت چنین پیامی از سوی ستاد انتخابات کشور، از نتیجه تعیین صلاحیت خود مطلع شدند، اما این هنوز پایان راه نیست و تا پیش از شروع رسمی تبلیغات و رای‌گیری در اسفند، یک مرحله دیگر باقی مانده است.
***
مرحله مهم و بعدی از هفت‌خوان رستم تعیین صلاحیت‌ها، مرحله رسیدگی نهایی توسط شورای نگهبان است که هنوز باقی مانده است.
نه آن‌ها که صلاحیت‌شان تایید شده می‌توانند مطمئن باشند که این حکم تا پایان انتخابات پابرجاست و نه آنانی که صلاحیت‌شان رد شده، امیدشان به‌کل قطع شده، بلکه هنوز می‌توانند به لطف و کرم شورای نگهبان امیدوار باشند، چون حرف نهایی را شورای نگهبان می‌زند، مگر آنکه قید اعتراض را بزنند و چون «غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی»، نماینده رشت در مجلس نهم و دهم، تصمیم بگیرند به رد صلاحیت خود اعتراض نکنند و خود را خانه‌نشین کرده و دردشان را با چاه بگویند.
اعلام پایان مهلت بررسی صلاحیت کاندیداهای انتخابات مجلس دوازدهم توسط هیات‌های نظارتی و تحویل گزارش تعیین صلاحیت‌ها به ستاد انتخابات کشور توسط «هادی طحان نظیف»، سخنگو شورای نگهبان، نشان می‌دهد که او تنها با بازی با اعداد و ارقام می‌کوشد مخاطبان را گمراه و انتخابات را رقابتی جلوه دهد، حال آنکه واقعیت همانی است که پیش‌تر اعلام شده، انتخابات مهندسی شده با نتایجی از قبل تعیین شده.
آیا رد صلاحیت کاندیداها به نسبت دوره گذشته کاهش یافته؟
به گفته سخنگو شورای نگهبان در این دوره، پرونده ۲۱ هزار داوطلب در هیات‌های نظارتی استان‌ها بررسی و ۵۲ درصد آن‌ها یعنی حدود ۱۱ هزار نفر تایید صلاحیت شده‌اند که نسبت به دوره قبل، دو برابر است. او گفته صلاحیت ۳۸ درصد رد و صلاحیت حدود ۱۰ درصد کاندیداها احراز نشد. ادعای افزایش دو برابری آمار تایید صلاحیت‌شدگان گمراه‌کننده است چراکه:
- تعداد کل داوطلبان انتخابات مجلس دوازدهم حدود ۳ هزار نفر بیشتر از آمار ارائه شده توسط سخنگو شورای نگهبان است. در این دوره از انتخابات به گفته رییس ستاد انتخابات ۲۴ هزار و ۹۸۲ نفر ثبت‌نام کرده بودند که البته حدود ۷ هزار نفر آن‌ها توسط هیات اجرایی رد صلاحیت یا عدم احراز صلاحیت شده بودند که بسیاری از آن‌ها به نتیجه اعلام شده توسط هیات اجرایی اعتراض کرده و پرونده آن‌ها در هیات نظارت استان بررسی شده، بنابراین اگر مجموع کل را در نظر بگیریم، مجموع کل رد صلاحیت و عدم احراز صلاحیت‌ها در این دوره حدود ۵۴ درصد است، نه ۴۸ درصد.
- سخنگو شورای نگهبان به مجموع افرادی که انصراف داده‌اند اشاره نکرده و آمار را ناقص بیان کرده است. در دوره گذشته، حدود ۷ درصد کاندیداها انصراف دادند، این آمار از این جهت مهم است که بسیاری از افرادی که انصراف میدهند، به‌دلیل اطلاع از رد صلاحیت و برای پیشگیری از عواقب آن است که اعلام انصراف می‌کنند. بنابراین دانستن آمار انصرافی‌ها در دانستن آمار دقیق تعیین صلاحیت‌ها مهم است.
- در این دوره حدود ۱۱ هزار نفر از مجموع حدود ۲۵ هزار کاندیدا تایید صلاحیت شده‌اند، یعنی حدود ۴۶ درصد، اما در دوره گذشته صلاحیت حدود ۶ هزار کاندیدا از مجموع حدود ۱۵ هزار کاندیدا، یعنی حدود ۳۹ درصد تایید شده بود. در این دوره آمار تایید صلاحیت حدود ۷ درصد بیشتر شده نه دو برابر و دلیل آن را هم باید در کناره‌گیری داوطلبانه اصلاح‌طلبان از اعلام کاندیداتوری دانست، نه تغییر رویکرد شورای نگهبان.
- آمار اعلام شده، آمار نهایی انتخابات مجلس دوازدهم نیست، چون هنوز مرحله رسیدگی توسط هیات مرکزی نظارت بر انتخابات شورای نگهبان باقی مانده و احتمال تغییر این آمار وجود دارد.
باوجود ۳۸ کاندیدا برای هر کرسی انتخاباتی، انتخابات مجلس دوازدهم رقابتی است؟
سخنگو شورای نگهبان با اشاره به تایید صلاحیت ۳۸ کاندیدا به ازای هر کرسی انتخاباتی، ادعا کرده است که «زمینه مشارکت برای نقش‌آفرینی احزاب و جریانات سیاسی در انتخابات پیش روی مجلس شورای اسلامی فراهم است.» این ادعا حقیقت ندارد، چراکه وجود ۳۸ کاندیدا به ازای هر کرسی مجلس شورای اسلامی، به منزله رقابتی بودن انتخابات نیست.
رقابتی بودن انتخابات یعنی هر شهروندی بتواند از حق انتخاب شدن برخوردار باشد، ولی آنچه در انتخابات پیش رو جریان دارد، رقابت میان یک جریان سیاسی درون حکومت و به‌سان یک انتخابات درون گروهی است.
از میان احزاب شناخته شده اصلاح‌طلب و اعتدال‌گرا، تنها ۴ حزب کارگزاران سازندگی، اعتماد ملی، ندای ایران و اعتدال و توسعه نسبت به مشارکت در انتخابات علاقمندی نشان دادند، ولی به نوشته روزنامه «هم‌میهن»، از میان اعضای شورای مرکزی این ۴ حزب، تنها صلاحیت «محمد باقر نوبخت» از حزب اعتدال و توسعه، «محمدعلی محسنی بندپی» از حزب ندای ایرانیان و «رئوف قادری» از حزب اعتماد ملی تایید شده و در مجموع از ۱۱۴ عضو رسمی این ۴ حزب که اعلام کاندیداتوری کردند، تنها صلاحیت ۳۰ کاندیدا تایید شده و مابقی رد شده‌اند.
هادی طحان نظیف، سخنگو شورای نگهبان گفته فضا فراهم است تا انتخابات پیش رو پرشور و رقابتی باشد. یکی از مولفه‌های برگزاری انتخابات پرشور و رقابتی، حضور کاندیداهای سرشناس و محبوب میان رای دهندگان است، ولی نگاهی به چهره‌های رد صلاحیت شده انتخابات مجلس دوازدهم نشان می‌دهد که اتفاقا نتیجه عملکرد هیات‌های اجرایی و نظارتی در این دوره از انتخابات به حذف معدود کاندیداهای شناخته شده و تاثیرگذار در میزان مشارکت رای‌دهندگان منجر شده است.
هیات‌های نظارت اگرچه با تایید صلاحیت تعدادی از چهره‌های شناخته شده که از سوی هیات‌های اجرایی ردصلاحیت شده بودند همچون «علی مطهری»، «مسعود پزشکیان» و «غلامرضا تاجگردون» سعی کرده فضا را ترمیم کند، ولی با رد صلاحیت شمار زیادی از نمایندگان فعلی و ادوار مجلس شورای اسلامی که پیش‌تر دارا بودن رای قابل توجهی در حوزه انتخابیه را اثبات کرده بودند، نشان داده که چندان اعتنایی به پرشور برگزار شدن انتخابات ندارد.
چهره‌های شناخته شده رد صلاحیت شده توسط هیات‌های نظارتی انتخابات مجلس دوازدهم به این شرح‌اند:
۱- رد صلاحیت وزیر اطلاعات دولت‌های «حسن روحانی» و عضو مجلس خبرگان
«محمود علوی» نماینده پیشین لامرد در مجلس پنجم و عضو فعلی مجلس خبرگان رهبری در حالی رد صلاحیت شده که برای ۸ سال وزیر اطلاعات دولت حسن روحانی بود.
پیش‌از این نیز صلاحیت محمود علوی برای حضور در انتخابات مجلس نهم رد شده بود ولی انتظار نمی‌رفت پس از ۸ سال تصدی کرسی وزارت اطلاعات، صلاحیت او رد شود.
۲- رد صلاحیت ۲۶ نماینده فعلی مجلس شورای اسلامی
در مقایسه با دوره گذشته که صلاحیت ۷۵ نماینده وقت مجلس رد شده بود، در این دوره تعداد نمایندگانی که از گردونه رقابت‌ها حذف شده‌اند بسیار کمتر است، ولی این واقعیت را نمی‌توان نادیده گرفت که ترکیب مجلس دهم که به رد صلاحیت ۷۵ نماینده منجر شد، قابل مقایسه با مجلس یازدهم که یک دست در اختیار اصولگرایان بود نیست.
با‌این‌وجود، نگاهی به اسامی ۲۶ نماینده رد صلاحیت شده نشان می‌دهد که انتقاد به دولت و مخالفت با طرح‌های حکومتی همچون حجاب و عفاف و مبارزه با فساد تاوان دارد. از مجموع ۲۷۵ نماینده مجلس یازدهم صلاحیت افراد زیر تایید شده است:
«مهدی عیسی‌زاده»، نماینده مردم میاندوآب، «جلال محمودزاده»، نماینده مردم مهاباد، «علی موسوی» نماینده مردم ملکان، «احمد علیرضابیگی»، نماینده مردم تبریز، «کاظم موسوی»، نماینده مردم اردبیل، «غنی نظری»، نماینده مردم خلخال و کوثر، «جلیل رحیمی»، نماینده مردم تربت‌جام و تایباد، «احسان ارکانی»، نماینده مردم نیشابور، «علی جدی»، نماینده مردم شیروان، «مجتبی محفوظی»، نماینده مردم آبادان، «لفته احمدنژاد»، نماینده مردم خرمشهر، «قاسم ساعدی»، نماینده مردم دشت‌آزادگان و هویزه، «کمال علیپور» نماینده مردم قائمشهر، سوادکوه و جویبار، «احمد دنیامالی»، نماینده مردم بندرانزلی، «رضا حاجی‌پور»، نماینده مردم آمل، «شهریار حیدری»، نماینده مردم قصرشیرین و سرپل‌ذهاب، «محسن فتحی»، نماینده مردم سنندج و دیواندره، «مهدی فرشادان»، نماینده مردم سنندج و دیواندره، «معین‌الدین سعیدی»، نماینده مردم چابهار، کنارک و قصرقند، «اسماعیل حسین‌زهی» نماینده مردم خاش و میرجاوه، «جلال رشیدی کوچی»، نماینده مردم مرودشت و ارسنجان، «مجید انصاری»، نماینده مردم نورآباد ممسنی و رستم، «رجب رحمانی»، نماینده مردم تاکستان، «محمد خدابخشی»، نماینده مردم الیگودرز، «محمود احمدی‌بیغش»، نماینده مردم شازند و «اسفندیار اختیاری»، نماینده اقلیت زرتشتیان رد شده است. جالب اینکه صلاحیت «علی‌اصغر عنابستانی»، نماینده سبزوار که به سرباز پلیس راهنمایی و رانندگی سیلی زد، تایید شده است.
۳- رد صلاحیت نمایندگان ادوار مجلس شورای اسلامی
در میان لیست بلند‌بالای رد صلاحیت‌شدگان انتخابات مجلس دوازدهم، نام بسیاری از نمایندگان ادوار مجلس شورای اسلامی دیده می‌شود، نمایندگانی که پیش‌تر توانسته بودند اعتماد رای‌دهندگان را جلب کنند افرادی شامل:
- غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی نماینده رشت در مجلس نهم و دهم
- جواد هروی، نماینده قائنات در مجلس نهم
- علی محمد نمازی، نماینده لنجان در مجلس ششم
- حشمت فلاحت پیشه، نماینده اسلام آباد غرب در مجلس هفتم، هشتم و دهم و رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی
- بهروز نعمتی، نماینده اسدآباد در مجلس نهم و نماینده تهران در مجلس دهم
- جواد کولیوند، نماینده کرج در مجلس نهم و دهم و رییس کمیسیون شوراها
- نادر قاضی‌پور، نماینده ارومیه در مجلس هشتم، نهم و دهم
- جواد جهانگیرزاده، نماینده ارومیه در مجلس هفتم، هشتم و نهم
- فریدون همتی نماینده ایلام در مجلس هفتم و استاندار قم، قزوین و هرمزگان
- عزت‌الله یوسفیان ملا، نماینده آمل در مجلس هفتم، هشتم، نهم و دهم
- هادی حسینی، نماینده قائمشهر در مجلس نهم
- غلامرضا کاتب، نماینده گرمسار در مجلس نهم و دهم
- عبدالرضا عزیزی، نماینده شیروان در مجلس نهم و دهم و ريیس کمیسیون اجتماعی
- سلمان خدادادی، نماینده ملکان در مجلس پنجم، ششم، هفتم، هشتم و دهم
۴- چهره های حزبی-سیاسی رد صلاحیت شده
«حبیب خجسته پور»، «محمد دهستانی»، «علی آقازاده»، «پروین داداندیش» و «زهرا اربابی»، از اعضای شورای مرکزی حزب اعتدال و توسعه
«علی محمد نمازی»، از حزب کارگزاران سازندگی
«مهدی تندگویان»، فرزند شهید تندگویان و عضو سابق شورای شهر تهران
علی باقری عضو جبهه اصلاحات
«رضا آقاعلیخانی»، مدیرکل پیشین سیاسی و انتخابات استانداری تهران نیز، افراد شناخته شده حزبی و سیاسی هستند که با رد صلاحیت از گردونه رقابت‌های انتخاباتی کنار گذاشته شده‌اند.
انصراف وزیر جهاد کشاورزی دولت رئیسی
آمار کاندیداهای انصراف داده شده اعلام نشده تا تعداد نمایندگان رد صلاحیت شده کمتر شود، حال آنکه بسیاری از افرادی که پس از کاندیداتوری و در جریان بررسی صلاحیت انصراف میدهند، دلیل انصراف‌شان چیزی نیست جز علم به رد صلاحیت. یکی از شاخص‌ترین چهره‌های انصراف داده، کسی نیست جز «جواد ساداتی‌نژاد»، وزیر جهاد کشاورزی دولت ابراهیم رئیسی.
او که پیش‌تر نماینده کاشان در مجلس دهم و یازدهم بود، در نیمه‌های مجلس یازدهم از نمایندگی مجلس استعفا داد تا به دولت ابراهیم رئیسی بپیوندد، ولی عمر حضورش در دولت چندان طولانی نبود و گفته می‌شود در جریان افشای فساد چای دبش، از وزارت جهاد کشاورزی برکنار شده است. صلاحیت او احتمالا به‌دلیل فساد چای دبش و حواشی حضورش در وزارت جهاد کشاورزی رد می‌شد، لذا او از ماندن در میدان رقابت‌های انتخاباتی انصراف داد تا مهر رد صلاحیت در پرونده‌اش ثبت نشود.
با ترکیب حاضر در میدان رقابت‌های انتخاباتی و شرایط سیاسی و اجتماعی حاکم بر ایران و وجود تنش‌های حاد اجتماعی مثل تنش حجاب و عفاف، به‌نظر نمی‌رسد میلی برای مشارکت در انتخابات باقی مانده باشد و باید منتظر انتخاباتی کم‌رمق بود.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر