ورزش زیر سایه سیاست؛ امریکایی ها به خانه ما نیایند

حالا ورزشکاران امریکایی اولین قربانیان نبرد سیاسی ایران و امریکا می شوند؛ قربانیانی که تمام امیدشان به شعار اول کمیته جهانی المپیک بوده است؛«ورزش دور از سیاست». همان شعاری که سرلوحه تمام فدراسیون های ورزشی شد. کمیته جهانی المپیک حتی می گوید در زمان برگزاری این رقابت ها، باید هر جنگی در سراسر جهان متوقف شود. اما کو گوش شنوا؟

 فدراسیون جهانی فوتبال سال ها است که به تبعیت از کمیته جهانی المپیک، هرگونه جنگ میان دولت هایی که به عضویت این فدراسیون درآمده اند را ممنوع اعلام کرده است. اما تقریبا در هر دوره جام جهانی، بمباران و خون‎ریزی و شلیک گلوله ها لای اخبار این رویداد گم می شوند. فیفا هم معترض نیست. همان که طور که تا امروز کمیته جهانی المپیک با شعارهایش کاری از پیش نبرده است.

قانون «کوبرتین» می گوید در زمان برگزاری المپیک، هیچ جنگی در سراسر جهان نباید رخ دهد. اما المپیک ۱۹۱۶ به خاطر جنگ جهانی اول برگزار نشد و رقابت های ۱۹۴۰ و ۱۹۴۴ نیز به دلیل جنگ جهانی دوم. یعنی سیاست به ورزش طعنه می زند. شاید طعنه هم نزند اما به سخره اش می گیرد، دورادور نگاهش می کند و می خندد.

حالا برویم سراغ فوتبال؛ جام جهانی برزیل حدفاصل ۱۲ ژوئن ۲۰۱۴ تا ۱۳ ژوییه ۲۰۱۴ برگزار شد. اسراییل هشتم ژوییه به غزه حمله کرد. اخبار این حمله لابه لای تب فوتبال گم شد. همان طور که در جام ملت های اروپا 2012 هم نظیر همین اتفاق رخ داد. در جام جهانی 2002، امریکا درگیر نبرد با طالبان در افغانستان بود. اساس نامه ها شاید شعارهایی بیش نباشند؛ البته نه برای همه کشورها. کویت سال ها فوتبالش به دلیل دخالت سیاست در فوتبال تحریم شد. ایران هم همین داستان را در زمان دولت محمود احمدی نژاد داشت. هفتم اردیبهشت ماه امسال هم فیفا مصر را تهدید کرد که اگر یک بار دیگر دولتش در امور فوتبال این کشور دخالت کند، فدراسیون و فوتبال آن را معلق خواهد کرد.

فدراسیون های جهانی که میزبان رقابت های بین المللی می شوند، براساس دستورالعمل موجود در قوانین کمیته جهانی المپیک، موظف به پذیرفتن تمامی ورزشکاران و مربیان کشورهای حاضر در رقابت های جهانی مورد تایید از سوی فدراسیون ها یا اتحادیه های ورزشی بین المللی هستند. اما گاهی هم پیش می آید که یک کشور مانند ایران در پاسخ به درخواست صدور روادید ورزشکاران امریکا برای حضور در رقابت های بین المللی تهران، خطاب به «ننادلالوویچ»، رییس اتحادیه جهانی کشتی بنویسد: «متأسفانه رییس‌جمهور جدید امریکا به‌تازگی در یک اقدام خارج از عرف دیپلماتیک، از ورود اتباع هفت کشور، از جمله اتباع شریف ایرانی به این کشور ممانعت نموده و بالطبع در برابر این سیاست غیراخلاقی و غیرانسانی، بر اساس مواضع اصولی، متعارف و منطقی دولت ایران مبنی بر اقدام متقابل، فدراسیون کشتی ایران نمی‌تواند پذیرای تیم کشتی امریکا در مسابقات جام جهانی آزاد باشد.»

ناامیدی برای حضور در رقابت های جهانی کرمانشاه را می شد از همان مصاحبه «جردن باروز»، قهرمان کشتی آزاد امریکا برای ورود به ایران دید. گفته بود: «با توجه به فضای سیاسی به وجود آمده، این موضوع می‌تواند یک اضطراب نیز به ما اضافه نماید اما من مطمئنم دیپلماسی همیشه برنده است.»

اما در نهایت این ورزش بود که شکست خورد. برد و باخت دیپلماسی برای سیاستمداران است، نه برای جردن باروز امریکایی، «حسن یزدانی» ایرانی یا  «دنیس چارگوش» روسی.

«بهرام قاسمی»، سخن گوی وزارت امور خارجه ایران روز جمعه رسماً مخالفت دولت با حضور تیم ملی کشتی آزاد امریکا در رقابت‌های جام جهانی در کرمانشاه را اعلام کرد.

امریکایی ها سکوت کرده اند. اتحادیه جهانی کشتی هم با یک درخواست از سوی ایران روبه رو شده است که یا تیم هشتم را به عنوان جانشین امریکا در کرمانشاه معرفی کنید، یا کلا رقابت های جهانی را با هفت کشور برگزار می کنیم. سکوت طرف امریکایی یک معنای مشخص دارد؛ آن ها تازه داشتند برای حضور در ایران، برای ورزش خود سرمایه گذاری می کردند.

همه چیز را چند امضای سیاستمدارانه به هم ریخته است. کشتی گیران، آخرین مسافران امریکایی به ایران نبوده اند؛ 23 بهمن ماه قرار است رقابت های جهانی شطرنج به میزبانی تهران برگزار شود. «سابینا فویسر»، «ایرینا کرش» و «کاترینا نمکووا»، سه شطرنج باز امریکایی برای حضور در ایران، درخواست روادید داده اند. سابینا شهروند امریکا، اما رومانیایی الاصل است. مادرش هم شطرنج باز قهار و بین المللی بود که چهارم بهمن ماه درگذشت. برای یک رومانیایی چه قدر سخت است گرفتن ویزای ایران؟

ایرینا کرش اصلیتی روسی دارد. ایران روی پاسپورت امریکایی او مهر ویزا را نزند، می تواند با پاسپورت روسی ولی با پرچم امریکا به تهران بیاید. کاترینا نمکووا هم ملیتی از چک دارد که در امریکا زندگی می کند. پس غیرممکن نیست که برایش با پاسپورت کشور چک ویزا صادر کنند. مگر این که نام این سه بانو در لیست سیاه قرار گرفته باشد.

در مورد این سه شطرنج باز در ایران می گویند که قرار است سیاست را دور بزنند. اما حضورشان در ایران، فقط یک سوی داستان است. تصور کنید پرچم امریکا در سالن مسابقات بالا برود. دلواپسانی که روزی مقابل ساختمان وزارت ورزش و جوانان برای جلوگیری از راه دادن بانوان به سالن 12 هزار نفری «آزادی» قیام کرده بودند، مقابل پرچم امریکا، آن هم یک روز بعد از 22 بهمن چه واکنشی خواهند داشت؟

شطرنج، آخرین ورزشی نیست که امریکایی ها را می خواهد به ایران بکشاند. بهمن ماه انگار موعد ملاقات ورزشکاران امریکا است با کشور ایران. البته اگر اجازه ورود پیدا کنند. دومین دوره تور جهانی والیبال ساحلی در ایران از 27 تا 30 بهمن ماه در جزیره کیش برگزار می شود.

ابتدا تصور می رفت که چهار تا شش کشور و در نهایت 12 تیم در این رقابت ها شرکت کنند اما ناگهان آمار عجیبی گزارش شد؛ فدراسیون والیبال با درخواست هایی مکرر از اروپا، آسیا و امریکا و حتی آفریقا روبه رو شد. ایتالیا با هفت تیم و اتریش با شش تیم، صاحب بیش ترین ثبت نام در این رقابت ها شدند. آلمان و امریکا (پنج تیم)، سوییس، روسیه و فرانسه (چهار تیم)، کانادا و هلند (سه تیم)، استرالیا، جمهوری چک، قزاقستان، قطر، ترکیه و لهستان (دو تیم)، بلژیک، انگلیس، استونی، مجارستان، ژاپن، آفریقای جنوبی، اسپانیا و اوکراین با یک تیم برای حضور در تور جهانی کیش تاکنون ثبت نام کرده اند.

امریکا تا امروز برای پنج تیم والیبال ساحلی خود در رقابت های جهانی کیش نام نویسی کرده است؛ یعنی بیش از 30 مربی و والیبالیست امریکایی منتظر صدور روادید هستند؛ منهای خبرنگاران، همراهان، تیم پزشکی، تدارکات و اعضای فدراسیون والیبال امریکا.

نکته در آخرین اظهارات «کسری غفوری»، سرپرست سازمان والیبال ساحلی ایران است. او منتظر بوده پس از دستورات دونالد ترامپ، والیبالیست های امریکایی خودشان کنار بکشند و دیگر به ایران نیایند. پس در گفت و گو با خبرگزاری «تسنیم» گفته است: «با توجه به دستور ترامپ، بابت انصراف امریکایی‌ها نگرانی نداریم.»

غفوری به تسنیم گفته که همه تیم‌های حاضر در مسابقات باید تابع قوانین ایران باشند، از مذاکره با فدراسیون والبیال امریکا بعد از تحریم ترامپ علیه ایرانیان خبر داده و به صورت تلویحی گفته است که خواستار کنار رفتن مسالمت آمیز والیبالیست های امریکا از این رقابت ها شده اند.

تازه داشت همه چیز حل می شد. از سال 1998 که فوتبال ایران و امریکا در جام جهانی با قضاوت «اورس مه یر» سوییسی در فرانسه با هم دیدار کردند و بعد تیم ملی کشتی امریکا برای نخستین بار در همان سال به تهران آمد، تا امروز بارها و بارها تیم های کوهنوردی، شنا، واترپلو، کاراته، والیبال و سایر رشته های ورزشی این کشور طعم حضور در ایران را چشیده بودند. حالا، تمام درها، پنجره ها و روزنه ها بسته شده اند. نامش را هم گذاشته اند دیپلماسی. قرار بود ورزش از هر نوع سیاستی دور بماند؛ البته روی کاغذ و قانون و شعار. همان طور که قرار بود امریکا سرزمین امن برای پناه جویان باشد.