از فوتبال ایران تا ایتالیا؛ سیلی یا رژ لب؟

خبر و تصویرش حتی در ایتالیا هم خبر یک نشد، چه رسد به خاورمیانه. شبکه تلویزیونی «دی زن»(DZAN) تخمین زده است که این تصویر را بیش از 80 میلیون نفر در سراسر جهان به‌صورت مستقیم دیده‌اند؛ تصویری که از نشستن خط «رژ لب» روی صورت بازیکنان دو تیم «ناپولی» و «یوونتوس» در حساس‌ترین بازی هفته‌های اخیر «کالچو» (لیگ برتر ایتالیا) ثبت شد.

نام جنبش را ساده انتخاب کردند؛ «مبارزه با خشونت علیه زنان». این درخواستی بود از سوی سازمان حقوق بشری «WeWorld Onlus» ایتالیا از اتحادیه بازیکنان این کشور که قدمی برای مبارزه با خشونت علیه زنان بردارند؛ خشونتی که برخلاف تصور یا انتظار، روزبه‌روز در حال گسترش است. گزارش سایت «دِ لوکال»(The local) در این مورد، جسم و روح را با هم می‌لرزاند. در بخشی از این گزارش آمده است: «در نیمه اول سال ۲۰۱۷ میلادی، ۱۱۴ زن در ایتالیا به دلیل خشونت کشته شده‌اند.»

مؤسسه تحقیقاتی ایتالیایی «ایورس»(Eures) روز ۲۶ نوامبر سال جاری میلادی اعلام کرد در خوش‌بینانه‌ترین حالت، هر سه روز یک زن ایتالیایی کشته می‌شود. سال ۲۰۰۰ میلادی درصد کشته‌شدگان زن به مرد در ایتالیا ۲۶ درصد بود که این رقم در سال ۲۰۱۷ به ۳۷ درصد رسیده است. این سازمان اعلام کرده است رشد قتل زنان در ایتالیا حتی در بعد جغرافیایی نگران‌کننده به نظر می‌رسد. تا یک دهه گذشته، بیش‎ترین قتل‌ها در جنوب ایتالیا رخ می‌داد و حالا شمال این کشور در زمینه تجاوز و قتل زنان از جنوب این کشور پیشی گرفته است.

ایورس اعلام کرده است بیش از ۷۵ درصد از مقتولان زن ایتالیایی به ‌دست اعضای خانواده خود کشته شده‌اند. دولت ایتالیا سال ۲۰۱۰ سعی کرد با تصویب قوانین جدید، به تشکل‌های «فمنیستی» در ایتالیا کمک کند اما دست کم در کنترل اعداد و ارقام مربوط به قتل و تجاوز ناکام مانده است.

حالا ستاره‌های فوتبال ایتالیا نه این‌که آستین بالا بزنند، که در حقیقت با کنشی متفاوت، کنار زنان این کشور ایستاده‌اند. در آخرین هفته لیگ ایتالیا، تعدادی از بازیکنان دو تیم با خطی از رژلب که روی صورت خود کشیده بودند، به این کمپین پیوستند.

«جان لوییجی بوفون» دروازه‌بان اسطوره‌ای باشگاه یوونتوس، «پائولو دیبالا» و «گونزالو هیگوآین» مهاجمان آرژانتینی «یووه»، «فالون بهرامی» ستاره سوییسی «اودینزه»، «رولاندو ماندراگونا» بازیکن ایتالیایی تیم «کروتونه» و «لوچیانو اسپالتی» سرمربی «اینترمیلان» روی صورت خود خطی قرمز کشیدند. بازیکنان تیم «لاتزیو» هم با این موج همراه شدند.

«مارکو استوراری»، بازیکن تیم «میلان» تصویری کنار همسرش را در اینستاگرام قرار داد. او خطی از رژ لب همسر را روی گونه دارد و نوشته است: «ما کنار شما هستیم برای مجازات خشونت علیه زنان.»
«لوییز فیلیپه» بازیکن برزیلی تیم «سالرنیتانا» و «فابیو لوسیانو» بازیکن تیم «بنونتو» هم تصاویری کنار همسران خود با خط رژی که بر گونه دارند، منتشر کرده اند.

اما سایت «سان» در پوشش این جنبش می‌نویسد: «هنوز کافی نیست.»
به نظر هم می‌رسد که در تجمع دو لیگ سری A و سری B فوتبال ایتالیا، این حجم از همراهی برای مقابله با خشونت علیه زنان کفایت نمی‌کند. هرچند که این حرکت تازه در آغاز راه است. رسانه‌های غرب از امیدواری برای گسترش این موج می‌نویسند در حالی که در ایران کم‎ترین نشانه‌ و خبری از چنین حرکت‌هایی به چشم نمی‌خورد.

آذرماه سال ۹۵ خورشیدی، «مرتضی تورک»، معاون دادستان تهران و رییس «کمیته اخلاق» فدراسیون فوتبال از «مسعود شجاعی» خواست تا به او در مورد آن چه در گفت و گو با یکی از رسانه‌های خارج از کشور به زبان آورده است، توضیح بدهد. جرم مسعود شجاعی را خبرگزاری «تسنیم» این‌گونه تشریح کرد: «شجاعی اخیراً مصاحبه‌ای با یک خبرنگار فراری ایرانی که در خارج از کشور و در رسانه‌های ضد انقلاب مشغول فعالیت است، انجام داده و در خصوص فساد در فوتبال و سایر مسایل صحبت کرده است.»

منظور از خبرنگار فراری، «مهدی رستم پور»، گزارش‎گر و خبرنگار سابق صداوسیما و روزنامه‌های ورزشی ایران است.

جرم شجاعی فقط مصاحبه با خبرنگار خارج از کشور نبود، او در این مصاحبه تاکید ‌کرد فساد در فوتبال ایران منحصر به فساد مالی نیست. از مفاسد اخلاقی در مدارس فوتبال حرف زد و حتی پا را فراتر گذاشت و در مورد معضلات اجتماعی انتقاد کرد. او از نگرانی‌هایش در مورد زنان بد سرپرست و کودکان بی‌سرپرست هم گفت.

گفته‌های شجاعی، اعتراض رسانه‌های نظامی و تندرو را به همراه داشت. ابتدا خبرگزاری «فارس» در گزارشی که ساعاتی بعد آن را حذف کرد، نوشت: «مسعود شجاعی به عنوان یک فوتبالیست چه طور خودش را موظف می‌داند در گفت‌وگو با یک شخص معاند نظام در مورد مسایلی صحبت کند که به او ارتباطی ندارد؟»

روزنامه «جوان»، وابسته به سپاه پاسداران هم در یادداشتی به قلم دبیرسرویس این نشریه، روز سیزدهم آذرماه نوشت: «جناب شجاعی در مقام وکیل مدافع حقوق اجتماعی مردم به گفت‌وگو با رسانه معاند و  مجری معلوم‌الحال آن می‌نشیند و کلیت نظام جمهوری اسلامی، از فوتبال گرفته تا رسانه‌ها و مسوولان ریز و درشت آن را زیر سؤال می‌برد، غافل از این که خود بزرگ شده همین فوتبال است.»

در این گزارش آمده بود: «ملی‌پوش سؤال‌برانگیز تیم فوتبال ایران در این گفت‌وگو به مسایلی ورود می‌کند که کوچک‌ترین ارتباطی به او ندارد.»

درحالی‌که گروهی از رسانه‌های نزدیک به اصول گرایان نقدهایی تند به گفته‌های شجاعی داشتند و خواهان برخورد جدی با او شده بودند، کاپیتان وقت تیم ملی ایران به نکته‌ای ویژه اشاره کرد: «من دوست دارم در مورد همه چیز بیش‎تر صحبت کنم ولی می‌دانم که مسعود شجاعی حذف خواهد شد. چون در این سیستم فاسد، نفر را  حذف می‌کنند. باید مجموعه پشت این موضع باشد تا صدایمان شنیده شود.»

تفاوت بر سر سیلی و رژلب است؛ از ایتالیا تا ایران.