علیرضا فغانی در گفت و گو با ایران وایر:  هدف ما داوری فینال جام جهانی است

کلکسیون افتخارات «علیرضا فغانی» پر است: قضاوت فینال جام ملت های آسیا، قضاوت در سه دوره جام باشگاه های جهان و داوری فینال رقابت ها در سال 2016، داوری در جام کنفدراسیون ها و قضاوت بازی نیمه نهایی، داوری بازی فینال المپیک ریو و قضاوت در مهمترین بازی های جام باشگاه های آسیا، ولی در این فهرست در افتخار، خبری از داوری در جام جهانی نیست، البته در جام جهانی 2014 برزیل هم انتخاب شد، اما در هفت بازی، فقط به عنوان داور چهارم کنار زمین نشست. جام جهانی روسیه اما می تواند این روند را بهم بزند. اتفاق ویژه این است که برای نخستین بار، یک تیم داوری از ایران می روند جام جهانی. رضا سخندان و محمد منصوری، دو کمک داور ایرانی هستند که کنار علیرضا فغانی به روسیه می روند. این تیم، فعلا یکی از محبوب ترین تیم های داوری برای فدراسیون جهانی فوتبال است. علیرضا فغانی بعد از مرحوم «جعفر نامدار» و «اسفندیار بهارمست»، دوباره ایران را صاحب سهمیه داوری در جام جهانی کرده است. با او درباره این اتفاق تازه حرف زدم.

• ما در داوری جام جهانی نمونه هایی مثل «محمد فنایی» یا «حسن کامرانی فر» را هم داشتیم، اما هر دو کمک داور بودند. ما می دانیم که سهم داوری آسیا از جام جهانی همیشه محدود بوده؛ درست مثل سهم تیم هایش در این رقابت ها. اما باز هم چندان این میزان دور بودن داوران ایرانی از جام های جهانی منطقی نیست. داوران ضعیف بودند یا لابی و توطئه بود؟

من زیاد پیرو تفکر توطئه و لابی نیستم. شاید اگر دنبال این افکار می رفتم به خیلی از اهدافم نمی رسیدم. چیزی که من طی سال های اخیر دیدم، تعامل کمیته داوران فیفا با داوران آسیایی و حتی ایرانی بود. من می گویم اگر هم لابی و یا دست پشت پرده ای هم باشد، شما می توانید آنقدر اصولی عمل کنید که دیده شوید. بیاییم با واقعیت زندگی کنیم. طی سال های اخیر کار خیلی ریشه ای و هدفمندی برای داوری ایران انجام نشده بود. پس چرا باید توقع مان در حد قضاوت در جام جهانی بالا می رفت؟ 

• حتی در همین ده سال اخیر که خود شما و سخندان و منصوری در داوری ایران کشف شدید؟ 

من معتقدم کار تیمی که خود ما طی این چند سال ارائه کردیم در تغییر نظر فیفا موثر بود. من سهم تلاش داور ایرانی برای پیشرفت کردن را بیشتر می دانم. 

•  مرحوم «جعفر نامدار»، دو دوره پیاپی به عنوان داور وسط در جام جهانی قضاوت کرد. آن هم زمانی که تعداد داورانی که فیفا برای قضاوت انتخاب می کرد محدودتر بود و کلا فوتبال آسیا در معادله های فیفا قرار نمی گرفت. شاید آن زمان کنار تلاش خودش، یک قدرت یا فشار یا دیپلماسی ورزشی یا حتی لابی در سطح کلان مدیریتی وجود داشت. 

در این که مرحوم نامدار یکی از نوابغ داوری بود، شکی نیست. من فکر می کنم اگر همین دوره هم حضور داشت، باز هم به جام جهانی می رسید. مسئله اساسی برای من یا بهتر است بگویم برای تیم داوری ایران در روسیه، قدرت یا لابی هایی که شما می گویید نیست. ما تلاش کردیم، سخت هم تلاش کردیم و احساس می کنم مزد تلاش مان را تا حدودی گرفتیم. حالا این «دیپلماسی ورزشی» که شما می گویید باشد یا نباشد، زیاد مهم نیست. 

• لااقل من نمی توانم به خوبی این مسئله را درک کنم که چرا علیرضا فغانی در جام جهانی قبلی هفت بار به عنوان داور چهارم کنار زمین بود، اما فیفا یک بازی به او شانس داوری نداد. بعد از او در فینال المپیک استفاده کرد، در جام باشگاه های جهان هم مهمترین بازی ها به علیرضا فغانی رسید، در جام کنفدراسیون ها هم همین طور. شما در حقیقت یک مسیر وارونه را رفتید. قضاوت در تمام تورنمنت های بزرگ، اما دور مانده از حتی یک بازی جام جهانی تا امروز...

شاید بهتر باشد وارد جزییات نشوم. درست است؛ من در برزیل هفت بار داور چهارم بودم. خب این شانس بزرگی بود که به تجربه ها من اضافه کرد. نمی خواهم از یک زاویه بدبینانه به داستان نگاه کنم. ما در برزیل داورانی داشتیم که فقط دو بازی داوری کردند اما من بازی افتتاحیه و شش بازی دیگر فرصت داشتم به عنوان داور چهارم کنار زمین باشم. مسلما آن دوره فقط حکم دانشگاه را برای من داشت. بیشتر تجربه به دست آوردم و یاد گرفتم. ولی این که می گویید در تورنمنت های بعدی به من یا همان تیم داوری ایران، فرصت داده شد، ربطی به جام جهانی نداشت. یعنی کمیته داوران فیفا نمی گوید چون به فغانی در برزیل زیاد فرصت ندادیم، حالا در المپیک یا جام کنفدراسیون ها برایش جبران کنیم؛ نه. ما داورها مثل فوتبالیست ها زندگی می کنیم. ما هم در طول هفته سخت تمرین می کنیم. باید مطالعه کنیم و به روز باشیم. تیم داوری ایران، دستمزد هر هفته تمرین کردنش را گرفت، نه چیز دیگری. الان چه اهمیتی دارد که به جام جهانی برزیل فکر کنم؟ همه چیز تمام شده و ما باید به روسیه برویم. ما براساس فرمول فدراسیون جهانی فوتبال یاد گرفتیم که باید قدم به قدم جلو برویم. یعنی وقتی وارد تورنمنت جام باشگاه های جهان یا جام کنفدراسیون ها شدیم، به این فکر نمی کردیم که خب حالا بعد از این مسابقات باید کجا سوت بزنیم. نه؛ من رویاها و هدفم را برای هر تورنمنت و هر بازی تعیین می کنم. در المپیک به خود المپیک فکر می کردم. به این که باید بهترین قضاوتم برای هر ثانیه از هر بازی را داشته باشم، بعد به فینال یا نیمه نهایی برسم. شاید چون همین تصویر را برای خودمان می ساختیم، امروز مورد اعتماد فیفا هستیم.

•  حتما این جمله را شنیده اید که «مغرور» هستید. به نظرم شما زیاد هم حرف نمی زنید. گاهی لحظاتی مثل اعتراض هایی که به میزان رسیدگی از داوران داشتید، را شاهدیم ولی در کل ساکت هستید ... 

بله من زیاد حرف نمی زنم. چرا باید زیاد حرف زد؟ شما در سکوت بیشتر تمرکز دارید یا وقتی بی وقفه حرف می زنید؟ من به اقتضای زمان و مکان واکنش نشان می دهم. وقتی دهان شما همیشه بجنبد، دیگر وقتی حرف حق هم بزنید، گوش شنوایی نیست. من گاهی اعتراض می کنم، نه از سر غرور و خود بزرگ بینی. شما تابحال ندیدید من بگویم چرا به علیرضا فغانی امکانات نمی دهید؟ همیشه حرفم در مورد جامعه داوران بود. گاهی هم این اعتراض ها فایده داشت. من گفتم شما دو «تیم» ملی در روسیه دارید. گفتم چرا داورانی که قرار است در روسیه قضاوت کنند فراموش می شوند؟ الان فدراسیون بخشنامه ای صادر کرده، هر پاداشی از سوی هیئت دولت به تیم ملی داده شد، باید عینا به تیم داوری هم برسد. ما مدتها زمین برای تمرین کردن نداشتیم. باور می کنید؟ الان به ما اجازه داده اند در کمپ «پک» که متعلق به فدراسیون فوتبال است، تمرین کنیم. البته خب دوری آقای سخندان و این که باید در مشهد زندگی کند این امکانات را از او گرفته، ولی خب لااقل می دانیم که نگاه ها تغییر کرده. هنوز هم فکر می کنم که باید کم حرف زد ولی به موقع صحبت کرد. این از روی غرور من نیست، من به اندازه توانایی هام از خودم و محیط اطرافم توقع دارم. 

•  ما دو تیم در جام جهانی روسیه داریم. تیم ملی ایران، تیم داوری ایران. می خواهم تصویر ذهنی شما را درباره احتمال موفقیت این تیم ها بدانم. کدام تیم موفق تر خواهد بود؟ 

ببینید یک حقیقت وجود دارد و آن هم این که وقتی تیم ملی ایران برای اولین بار به مرحله بعد صعود می کند، کل مردم ایران شاد هستند. نمی گویم از موفقیت ما کسی خوشحال نمی شود، اما خب واقعیت را باید قبول کرد. من تصور می کنم موفقیت تیم ملی، نگاه جهان به فوتبال ایران را تغییر می دهد. همان طور که موفقیت تیم داوری هم فضا و نگاه جهانی را نسبت به داوری ایران تغییر داده است. اجازه بدهید این را هم بگویم که کاش به حدی که مسوولین جهانی به ما توجه دارند، نگاه داخلی هم نسبت به داوران مثبت شود. من می توانم برای تیم ملی کشورم دعا کنم که موفق باشد، اما برای خودم و تیم داوری بجز دعا، باید تلاش هم بکنم. پیش بینی کردن درست نیست، شاید بهتر است برای تیم داوری ایران یک هدف تعیین کنم. هدفی که مدتهاست به آن فکر می کنیم یعنی قضاوت در فینال جام جهانی. بله، این هدف نهایی من و تیم داوری ایران در روسیه است. 

مطالب مرتبط:

علیرضا فغانی داور فینال فوتبال المپیک ریو شد

فغانی گزینه بهترین داور جهان شد/ بازی کنفدراسیون با فوتبال ایران