قفسی دور یک زندان؛ حصارکشی دور جزیره لس‌بوس یونان

به‌تازگی دولت یونان خبر داده است که می‌خواهد دورتادور جزیره «لس‌بوس» را برای مقابله با ورود غیرقانونی پناه‌جویان و مهاجران حصار بکشد. «لس‌بوس»، یکی از نزدیک‌ترین جزایر یونان به ترکیه است که کمپ «موریا» در آن قرار دارد. کمپی با گنجایش حدود چهار هزار نفر که در حال حاضر بیش از ۲۰ هزار پناه‌جو دارد. حالا قرار است، حصاری گرداگرد این جزیره کشیده شود.

طبق قرارداد اتحادیه اروپا با یونان و ترکیه از سال ۲۰۱۶ قرار بر آن شد که درخواست پناهندگی مسافرانی که به جزایر یونان می‌رسند، در همان جزیره‌ها مورد بررسی قرار گیرد و افرادی که واجد شرایط نیستند، به ترکیه بازگردانده شوند. در مقابل این اتفاق، کشورهای اتحادیه اروپا موظف شدند که از ترکیه پناه‌جو جذب کنند. درحالی‌که ترکیه می‌گوید این توافق به‌درستی عملی نشده است و هرازگاهی، برای پیشبرد مطالبات خود، اتحادیه اروپا را تهدید می‌کند که مرزها را روی پناه‌جویان خواهد گشود.

با روی کار آمدن دولت جدید در یونان، مساله پناه‌جویان و مهاجران در این کشور که یکی از اساسی‌ترین معضلات است، تغییرات جدی کرده است. به‌عنوان‌مثال، دولت یونان مقرر کرده که رسیدگی به درخواست پناه‌جویان سریع‌تر پیش خواهد رفت. درحالی‌که به دلیل ازدیاد شدید جمعیت، این اقدام از نظر سازمان‌های حقوق بشری امکان ضایع شدن حقوق بسیاری از پناه‌جویان را فراهم خواهد کرد. همچنین، بیمه پناه‌جویان تا زمان موافقت با پناهندگی‌شان قطع شده است و برای همین سازمان‌های خیریه برخی از امور را البته با کاستی‌های بسیار، برعهده‌گرفته‌اند.

حالا خبرهای دیگری اعلام شده است. جمعیت کمپ موریا به‌قدری بالا رفته است که کمپ‌های غیررسمی که تحت حمایت سازمان ملل و دولت یونان نیستند هم در اطراف «موریا» شکل گرفته‌اند. بیش از بیست هزار انسان در بی‌امکانات‌ترین شرایط ممکن روزگار می‌گذرانند. آلودگی و بیماری غوغا می‌کند. دارو به اندازه کافی نیست. پزشکان بدون مرز نیروی لازم را ندارند. خشونت و مرگ هرلحظه امکان‌پذیر است و انسان‌هایی خسته و بدون چشم‌انداز که در بدترین شرایط برای زنده ماندن دست‌وپا می‌زنند.

پنج‌شنبه ۳۰ فوریه، درست زمانی که زنان کمپ موریا در سطح شهر «میتیلینی» تظاهرات کرده بودند تا نسبت به این شرایط غیرانسانی اعتراض کنند، دولت یونان خبر دیگری را اعلام کرد. به گفته آن‌ها، قرار است حصاری ۲.۵ کیلومتری گرداگرد این جزیره را بگیرد. همچنین، این حصارها ۵۰ متر از سطح دریا بالا و چراغ‌های چشمک‌زن نشان از مرز آبی یونان خواهند بود. به گفته دولت یونان این حصارکشی حدود ۵۰۰ هزار یورو هزینه در بر خواهد داشت.

«نیکوس پاناگیتوپولوس» وزیر دفاع یونان می‌گوید که این حصارکشی مثل اقدامی است که حدود نه سال پیش در مرز شمالی یونان با ترکیه اتفاق افتاد. در آن زمان دولت یونان برای مقابله با ورود غیرقانونی مهاجران از مرزهای شمالی، در «اوروس» حصار کشید. وزیر دفاع یونان با اشاره به «نتایج مثبت» این اقدام، معتقد است که حصار دریایی هم می‌تواند جلوی مسافران اروپا را بگیرد. درحالی‌که نهادهای حقوق بشری و همچنین، وزیر سابق مهاجرت یونان هشدار داده‌اند که این اقدام خطرات را برای پناه‌جویان گسترش خواهد داد.

سازمان عفو بین‌الملل با انتقاد از این طرح، هشدار داد که خطرات جانی پناه‌جویان و مهاجران را هنگام تلاش برای رسیدن به سرزمینی امن، بالا خواهد برد.
«ماسیمو موراتی»، رییس گروه تحقیقاتی اروپا نیز می‌گوید اگرچه این اقدام نشان‌گر تشدید اقدامات دولت یونان در راستای مقابله با ورود پناه‌جویان و مهاجران به این کشور است اما این اقدام باعث می‌شود که مسایل جدی بسیاری بر سر راه امدادگرانی ایجاد می‌کند که پناه‌جویان را از دریا نجات می‌دهند.

درعین‌حال، «دیمیتریس ویتساس»، وزیر سابق مهاجرت یونان حصارکشی گرداگرد «لس‌بوس» را یک طرح «احمقانه» خواند که «ناکارآمد» خواهد بود: «ایده این‌که فنسی به این طول موثر خواهد بود، احمقانه است. این اقدام مانعی برای هیچ‌کس [پناه‌جویان و مهاجران] نخواهد شد.»

با وجود انتقادها و هشدارهای مختلف، اما دولت یونان وعده داده است که در صورت عملی شدن این طرح، حصارکشی دورتادور جزیره «لس‌بوس» تا پایان ماه آوریل سال جاری، انجام می‌شود. از سوی دیگر، دولت فعلی یونان زیر فشارهای بین‌المللی متعهد شده است که کمپ «موریا» را تا پایان سال جاری تعطیل کند و به‌جای آن، مسافران را در بازداشتگاه‌های بسته نگه دارد تا بلکه رسیدگی به درخواست پناهندگی‌شان سریع‌تر پیش برود و همچنین، امنیت جانی و روانی آن‌ها بیشتر تامین شود.

در حال حاضر بنا به آمار ضدونقیضی که منتشر می‌شود دست‌کم ۴۴ هزار پناه‌جو و مهاجر در جزایر یونان منتظر روشن شدن وضعیت پناهندگی‌شان هستند؛ یعنی جزایر «لس‌بوس»، «ساموس» و «خیوس.» البته این آمار بیان‌گر افرادی است که به شکل رسمی در کمپ‌ها ساکن هستند. شمار بسیاری از مسافران هم هستند که به شکل غیرقانونی در جزایر مانده‌اند تا بلکه راهی به خشکی آتن بیابند.

اگرچه به نظر می‌رسد که کلاف سردرگم پناهندگی در اروپا نه با حصارکشی و نه با ایجاد بازداشتگاه به سرانجام نخواهد رسید. اگر دورتادور «لس‌بوس» را هم حصار بکشند و «موریا» را تعطیل کنند، چه تضمینی وجود ندارد که موریاهای دیگری در جزایر دیگر یونان برپا نشود؟ از سوی دیگر، قاچاق‌برها که همواره به دنبال یافتن مسیرهای جدید هستند، راه‌های دیگری چه‌بسا پرخطرتر پیدا خواهند کرد. همان‌طور که بارها سازمان‌های حقوق بشری و مقامات مختلف تاکید کرده‌اند تمهیدات اروپا برای مقابله با ورود غیرقانونی پناه‌جویان تاکنون نه‌تنها نتیجه نداده است، بلکه روزبه‌روز بر تعداد مسافران این راه پرخطر و بدون امکانات، افزوده می‌شود.

شما هم می‌توانید خاطرات، مشاهدات و تجربیات خود از قاچاق انسان، پناهندگی و مهاجرت به اشتراک بگذارید. اگر از مسوولان دولتی یا افراد حقیقی و حقوقی که حق شما را ضایع کرده‌اند و یا مرتکب خلاف شده‌اند شکایت دارید، لطفا شکایت‌های خود را با بخش حقوقی ایران‌وایر با این ایمیل به اشتراک بگذارید: [email protected]

مطالب مرتبط:
آتش‌سوزی کمپ «موریا» در جزیره «لس‌بوس»؛ مرگ چندین پناهجو

تصمیمات جدید درباره پناه‌جویان؛ توپ بازی میان ترکیه، یونان و اتحادیه اروپا

یونان می‌خواهد پناه‌جویان را از کمپ‌های جزایر به بازداشتگاه‌های بسته منتقل کند