تا امروز به‌جز بانک مرکزی که اعلام کرده ۱۷ تن از کارمندانش بر اثر ابتلا به ویروس کرونا جان‌باخته‌اند و فعالان صنفی معلمان که اعلام کرده‌اند ۲۰ نفر از فرهنگیان قربانی این ویروس فراگیر شده‌اند، آماری از تلفات جانی کارگران کشور در بخش‌های مختلف به خاطر ابتلا به ویروس کرونا وجود ندارد.
هرروز اخبار زیادی از رعایت نشدن استاندارد بهداشتی در کارگاه‌های تولیدی و صنعتی منتشر می‌شود و دولت هنوز اقدام مشخصی برای پاسخگویی به نگرانی‌های بهداشتی کارگران انجام نداده است.
صحبت از بیش از بیست میلیون کارگر رسمی و غیررسمی در بخش‌های مختلف اقتصادی کشور است که حالا سرنوشت سلامت آن‌ها به تصمیم کارفرمایان گره خورده است. مدیران واحدهای تولیدی دولتی به تعطیلی کارخانه‌ها رضایت نمی‌دهند، چون هنوز دولت دستور نداده، خصوصی‌ها هم تغییری در روند فعالیت‌ها ایجاد نمی‌کنند، چون از دولت دستور نمی‌گیرند.
کارگران می‌گویند قراردادهای موقت کار و حمایت بیشتر قانون کار از کارفرمایان به آن‌ها این فرصت را نمی‌دهد که فشار بیشتری برای تامین لوازم بهداشتی و تعطیلی کارگاه‌ها به کارفرمایان وارد کنند.
آیا قانون کار راهی برای نجات کارگران دارد؟
یک فعال کارگری، نبود تشکل‌های کارگری مستقل در ایران و نگاه امنیتی به آن‌ها از سوی جمهوری اسلامی را مشکلی دیگر برای دفاع از حقوق آن‌ها در وضعیت بحرانی فعلی می‌داند.
«ستار رحمانی»، فعال کارگری ساکن انگلستان معتقد است در شرایطی که تشکل‌های مستقل اجازه فعالیت ندارند، کارگران از هرگونه فرصت برای چانه‌زنی با دولت در مورد تامین امنیت جانی خود بی‌بهره هستند.
از این فعال کارگری درباره فرصت‌هایی که قانون کار جمهوری اسلامی برای حفاظت امنیتی جانی در اختیار کارگران قرار می‌دهد، پرسیدیم. او به سه ماده این قانون که کارفرمایان را موظف به تامین بهداشت کارگاه‌ها می‌کند و موادی که براساس آن کارگران می‌توانند از مرخصی استفاده کنند، اشاره می‌کند: «ماده ۷۴ قانون کار جمهوری اسلامی مرخصی استعلاجی را با مجوز ادارات کار و تامین اجتماعی جزو حقوق کارگران دانسته است و در این ماده تاکید شده این مدت مرخصی استعلاجی جزو سوابق کار و بازنشستگی کارگران محسوب می‌شود.»
مانع اصلی پیش‌روی کارگران برای استفاده از مرخصی استعلاجی برای درمان کرونا، اثبات ارتباط این بیماری با محیط کار است: «قانون، مرخصی استعلاجی را برای بیماری‌های مربوط به محیط کار گذاشته و تکلیف شیوع بیماری‌هایی مثل کرونا، سارس و نظایر آن‌که بیماری‌های واگیردار هستند در قانون کار مشخص نیست. همه این مواد ذکرشده به بیماری‌های ناشی از کار اشاره کرده و خود مسئولان وزارت رفاه هم اعتراف کرده‌اند که در مورد وضعیت فعلی شیوع کرونا در کشور قانون سکوت کرده است. هرچند که به‌هرحال با توجه به عدم رعایت بهداشت ویروس کرونا در کارگاه‌ها، ابتلای کارگران به این ویروس، حتما باید شامل بیماری‌های ناشی از کار بشود. مسئولان وزارت رفاه وعده داده‌اند که به کارگران مبتلابه ویروس کرونا مرخصی استعلاجی داده می‌شود.»
یک مقام مسئول وزارت رفاه و تامین اجتماعی اخیرا از همکاران خود خواسته که با درخواست مرخصی استعلاجی کارگران مبتلابه بیماری‌های خاص و به‌منظور پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا موافقت کنند.
او گفته تا زمانی که کارگران از شش روز مرخصی استعلاجی استفاده کنند، می‌توانند حقوق و مزایای خود را از کارفرما دریافت کنند و درصورتی‌که مدت مرخصی آن‌ها از شش روز بیشتر شد، قرارداد آن‌ها به حالت تعلیق درآمده و می‌توانند از سازمان تامین اجتماعی بیمه بیکاری بگیرند. بااین‌حال هنوز تکلیف کارگرانی که بیماری خاص ندارند و هنوز هم به کرونا مبتلا نشده‌اند مشخص نیست؛ یعنی مشخص نیست این افراد چگونه می‌توانند از سلامت خود در محیط کار حفاظت کنند.
جدا از برخورداری از حق مرخصی، عدم رعایت بهداشت کارگاه‌ها یکی از اعتراضات اصلی کارگران در روزهایی است که ویروس کرونا در کشور فراگیر شده است. کارگران معترض می‌گویند: «کارفرمایان هیچ‌گونه امکانات پیشگیری از کرونا را در اختیار کارگران قرار نداده‌اند و کارگران بدون هیچ امکانات بهداشتی مشغول به کارند.»
مسئولان چه کسانی هستند؟
مسئول تامین بهداشت محیط‌های کار چه کسی است و چگونه باید این اقدامات انجام شود. ستار رحمانی، فعال کارگری با اشاره به یکی دیگر از مواد قانون کار به وظیفه کارفرما برای تامین کلیه وسایل بهداشتی کارگران اشاره می‌کند: «ماده ۸۵ قانون کار به مقررات صیانت فنی و ایمنی کار اشاره‌کرده و نهادهای مسئول در این زمینه را برشمرده و تاکید کرده کلیه کارگران، کارفرمایان و حتی کارگاه‌های خانوادگی مشمول این ماده می‌شوند. در تبصره یک ماده ۸۵ هم کارفرمایان مکلف شده‌اند که جهت تامین ایمنی کار، کلیه وسایل و ابزارهای لازم را در اختیار کارگران خود قرار دهند. آموزش نحوه استفاده از ابزارهای ایمنی کار هم براساس این قانون برعهده کارفرما گذاشته‌شده تا اگر کارگر طریقه تامین ایمنی خود با استفاده از ابزارها را بلد نبود، کارفرما این کمبود را جبران کند.»
نظارت بر شرایط ایمنی و بهداشت کار در کارگاه‌ها براساس قانون کار برعهده «شورای عالی حفاظت فنی» است که به گزارش رسانه‌های کارگری، آخرین جلسه این شورا شهریورماه امسال برگزار شده است.
علاوه بر تامین شرایط ایمنی کارگران در محیط کار، قانون کار کمیسیون‌های پزشکی وزارت رفاه را موظف کرده با معاینه‌های پزشکی از سلامت کارگران اطمینان پیدا کنند: «ماده ۹۲ قانون کار هم در ادامه ماده ۸۵ این قانون تدوین شده است. ماده ۸۵ آن‌طور که خود قانون‌گذار تاکید کرده برای «جلوگیری از بیماری‌های حرفه‌ای و تامین بهداشت محیط کار» تصویب شده و در ماده ۹۲ تشکیل پرونده پزشکی و حداقل یک بار در سال معاینه پزشکی کارگران مشمول ماده ۸۵ مورد اشاره قرار گرفته است. کارگران حق دارند از کارفرمای خود خواستار انجام معاینه پزشکی لازم شوند.»
چطور پیگیری کنیم؟
ستار رحمانی، فعال کارگری در این شرایط که تشکل‌های کارگری مستقل اجازه فعالیت ندارند و قانون کار هم تا حد زیادی به نفع کارفرمایان اجرا می‌شود، از کارگران می‌خواهد شکایت خود را از تامین نشدن شرایط بهداشتی و عدم اعطای مرخصی را به هیات‌های تشخیص ادارات رفاه و تامین اجتماعی ارائه کنند.
هیات‌های تشخیص در ادارات کار، رفاه و تامین اجتماعی همه شهرستان‌ها فعالیت می‌کنند و کارگران می‌توانند با مراجعه به این ادارات در مورد نحوه انجام شکایت از کارفرما راهنمایی لازم را دریافت کنند.
لطفا نتیجه پیگیری خود را برای ما به نشانی [email protected] ارسال کنید.
مطالب مرتبط:
کرونا و نگرانی کارگران؛ در محل کار مایع دست‌شویی نداریم، ماسک لازم داریم اما نیست
قربانیان بی نام و نشان کرونا: کارگران مبتلا به کرونا بیمه بیکاری می‌گیرند
هزاران کارگر ساختمانی به دلیل شیوع کرونا بیکار شده‌اند
مصائب کارگران مشاغل پس از شیوع کرونا: خانه نشینی یا ادامه کار
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر