تابوهای جنسی؛ سکس یک پیشنهاد زنانه نیست!

کتاب «تأدیب النسوان» را ورق می زنم؛ نویسنده اش ناشناس است، حرف هایش اما آشنا به نظر می رسد: «زن نباید از امور خسته‌کننده روز سخنی به میان آورد بلکه باید دلبری کند و از همه مهم‌تر، منتظر نشود مرد نخستین حرکت را بکند. خجالت و شرم در رختخواب نامربوط است. باید در کمال بی‌شرمی حرکت نمود. شأن خانمی و بزرگی را از سر بیرون کرده و بر کنار گذاشته و پیش خود تصور نکند که شأن من نیست.»

این توصیه ها را در بسیاری کتاب ها یا جزوه های آموزش روابط جنسی مطلوب می توان یافت. با این حال، کماکان در برخی لایه های اجتماع، باورهایی وجود دارد که عمل به این توصیه ها را شوریدن علیه آداب سنتی می دانند.

بر اساس این باورها، زن حتی در برابر همسر یا شریک جنسی‌ خود هم از ابراز تمایلات جنسی شرم می‌کند. او همیشه باید منتظر بماند تا مرد «دلش بخواهد» و نمی‌تواند خودش آغاز کننده ارتباط جنسی باشد یا بدتر این که تمایلش را به زبان بیاورد.

وقتی دلیل این را از یک کارشناس- مشاوره خانواده می پرسم، می گوید: «تصور عمومی و عرفی جامعه ما از پیشنهاد رابطه جنسیِ خانم‌ها چندان مطابق نیاز فردی اعضای جامعه نیست. از یک طرف نیاز و آمادگی زن‌ها برای سکس نادیده گرفته می‌شود، از طرف دیگر مردهایی هستند که این تمایل را دوست دارند و باعث تحریک بیش‌تر آن‌ها می‌شود. اما در همین هم پیچیدگی‌های بیان نشده فرهنگی نادیده گرفته می‌شوند که فشارهایی در سطح فردی و در ادامه آن، در سطح اجتماعی ایجاد می کنند.»

تلاش می کنم از چند دختر درباره این نکته سوال کنم، کوشش ها موفقیت آمیز نیستند. «نیوشا»، یکی از دخترانی که در این باره حرف می زند، می‌گوید: «همین که خیلی از خانم‌ها قبول نمی‌کنند به سوالات شما جواب بدهند، نشان می‌دهد چه قدر در این زمینه مشکل داریم.»

می‌گوید اگر مجبور شود، با جمله  هایی کوتاه نیاز جنسی خود را به دوست پسرش ابراز می‌کند. او نظر جالبی در مورد تغییر روابط جنسی در ایران دارد: « در سال های اخیر، تغییرها بیش تر در مورد گسترش روابط جنسی بوده تا ابراز مسایل جنسی. خانم‌های زیادی را می‌شناسم که در شروع همه رابطه‌های خود به مردان می‌گویند این اولین تجربه آن ها است یا با این که خودشان هم رابطه جنسی دارند اما آن را برای دیگران عیب می‌دانند! اگر در فیلم یا سریالی زن به مرد پیشنهاد سکس بدهد، برخی خانم‌ها حتی دختران جوان واکنش منفی نشان می‌دهند؛ مثلا می‌گویند زن برای جذاب بودن باید خودش را حفظ کند تا نیاز و عشق مرد به او بیش‌تر شود. این طرز تفکر در مردها هم تاثیر منفی گذاشته و آن‌ها هم گمان می‌کنند زنی که در ابراز نیاز جنسی با صداقت عمل می‌کند، زن سالم و عادی‌ نیست.»

دین اسلام در توصیه‌های سکسی خود همیشه مردان را خطاب قرار داده و راهکار زیادی برای زنان ندارد. دستِ بالا داشتن مرد تا آن جا است که در حدیثی از پیامبر نقل شده است: «بدبخت مردی که بنده زنش باشد.»

طبق این تعالیم، وقتی مرد بخواهد، زن حتی اگر سر نماز هم باشد باید نمازش را بشکند و با او هم‌بستر شود (صحیح مسلم، ص 21- 22). حتی رویت های مختلفی در مورد چه‌گونگی شروع جماع وجود دارد؛ مثلا از پیامبر نقل شده است: «مرد نباید مثل قاطر روی زن خود بیفتد. پیش از مقاربت باید به زن پیغامی بدهد. پرسیدند ای رسول خدا، چه پیغامی؟ فرمود بوسه‌ای، سپس آن گاه که می‌خواهد دست به‌کار شود، بگوید بسم الله الرحمن الرحیم، الله اکبر، الله اکبر.» (میثمی، ص 163-4)

از امام علی هم نقل شده که در جماع نباید عجله کرد و در کتاب «قانون قوه باء» به تفصیل در مورد ناز و نوازش‌های پسندیده پیش از سکس توضیح داده شده است (ص 39- 41).

اما خانم‌ها چه کنند؟ آیا زن نمی‌تواند شروع کننده سکس باشد؟ «مهسا» 24 ساله و مجرد می‌گوید: «نه، متاسفانه زن در جامعه ما همیشه باید محجوب و سر به‌زیر باشد. پس اگر چنین درخواستی از همسر یا دوست خود داشته باشد، به سبُک و هرزه بودن متهم می‌شود و این زن هیچ وقار و متانتی ندارد چون نیازش را به طرف مقابل بیان کرده است.»

ظاهرا وضع برای خانم‌های مسن‌تر و بهویژه ازدواج کرده‌ها بدتر است چون جوان‌ها به هرحال تمایل جنسی بیش تری دارند و از هر فرصت کوچکی برای عشق‌ورزی استفاده می‌کنند. اما برای زوج‌هایی که زیر یک سقف زندگی می‌کنند، وضع فرق دارد.

سحر 37 ساله می‌گوید: «این درخواست باید همیشه از طرف مرد باشد و ما نباید این نیاز را به زبان بیاوریم. همین می‌شود که زن باید مدام احساسش را سرکوب و یا خودارضایی کند. اما در مقابل، هروقت که مردش بخواهد باید مطیع باشد. حتی ممکن است در آن زمان تمایلی به سکس نداشته باشد و خیلی وقت‌ها مرد برای رفع نیازش به زور متوسل شود.»

«مهداد شریفیان»، روان‌شناس و کارشناس خانواده که تالیفاتی هم در این زمینه دارد، با این نظر موافق نیست. او با اشاره به مراجعان دفتر خود، این معضل را بیش تر در میان دوستان یا همسرانی که تازه رابطه‌ خود را شروع کرده‌اند، دیده است: «زوج‌هایی که مدت زیادی از رابطه آن‌ها می‌گذرد، بیش تر با کنش‌ها و نیازهای هم آشنا هستند و گاهی حتی به بیان مستقیم آن نیازی ندارند. البته فهمیدن رفتارهای غیرمستقیم یک چیز است و پاسخ مناسب به آن رفتارها چیز دیگری.»

او که در «مرکز مشاوره خانواده» وابسته به شهرداری تهران روزانه با موارد مشابه متعددی رو به رو است، این معضل را موضوعی جهانی می‌داند و آموزش عمومی را تنها راه حل معرفی می‌کند: «به لحاظ بیولوژیک و به طور عمومی، درخواست مرد برای داشتن رابطه جنسی بیش تر است. البته به این معنی نیست که عکس این اتفاق نمی‌تواند بیفتد. به همین خاطر، این موضوع فقط مربوط به فرهنگ ما نیست. به هر میزان جوامع بدوی‌تر باشند، این روند به سمت به اصطلاح مردسالاری گرایش دارد. آگاهی و آموزش می‌تواند این روند را تعدیل کند.»

شریفیان با اشاره به پیشرفت‌های سال‌های اخیر در ایران، می‌گوید: «این نگاه در فرهنگ نسل جدید ما خیلی تغییر کرده است.»

آیا واقعا همین‌طور است؟

«به نظرم وقتی دو نفر هم‌دیگر را دوست دارند، نباید مشکلی باشد. بعضی‌ها این نظر را دارند که برای سکس علاقه یا حتی هوس زودگذر (شبیه عشق در یک نگاه) هم لازم نیست. ولی این غیرممکن است. در کل، هر نوع علاقه‌ای، چه پایدار و چه زودگذر، می‌تواند باعث ایجاد چنین خواسته‌ای بشود و اگر هیچ‌کدام از طرفین مشکلی نداشته باشند خب حل است دیگر!»

این دیدگاه آسان‌گیرانه‌ «آیدا»، یک دانشجوی 27 ساله است. او و خیلی از هم‌نسلانش نیاز چندانی به ابراز تمایل مستقیم نمی‌بینند اما اگر لازم باشد، از به زبان آوردن خواسته خود ابایی ندارند.

آیدا می‌گوید: «بستگی دارد به این که صمیمیت‌مان در چه حدی است. البته من همیشه سعی می‌کنم تا جایی که ممکن است غیرمستقیم به او بفهمانم تا اصلا نیازی به حرف زدن نباشد. ولی اگر دیدم جواب نمی‌دهد، خب طبیعتا می‌گویم من احتیاج دارم. اگر باز هم جدی نگرفت، در موارد حساس به زور متوسل می‌شوم!»

اما چنین روحیه ای دردسرساز است: «راستش مطرح کردن مستقیم برایم دردسرساز شده است. رابطه‌هایی داشته ام که گاهی پیشنهادش از طرف من مطرح می‌شد و البته دست رد هم به سینه‌ام نمی‌خورد ولی مشکل وقتی پیش می‌آمد که طرف این مسایل را به عنوان یک قضیه ناجور برای دوستان مشترک‌مان تعریف می‌کرد و آن موقع بود که قضاوت‌ها شروع می‌شد. حتی کافی است با یک پسر سکس داشته باشی و به هر دلیلی از او جدا بشوی، بعد می شنوی که به خاطر ابراز تمایل جنسی، با فاحشه‌ها مقایسه‌ات کرده است. تازه اگر لطف کند و مستقیم بهت نگوید! انگار نه‌انگار که هرکاری کردیم، دوتایی کردیم و او هم یک طرف قضیه است.»

* توضیح: در گزارش اسامی مصاحبه شوندگان تغییر داده شده است.