یکی از مهم‌ترین وظایف سردبیر و هیات دبیران در رسانه‌ها، دروازه‌بانی خبر است. خبرنگار ممکن است اصول حرفه‌ای را رعایت نکند، یا نتواند بی‌طرفی خود را در پوشش اخبار و اطلاعات رعایت کند، یا توسط منابع اطلاعاتی گمراه شده باشد. در این حالت، این نقش و وظیفه سردبیر و شورای سردبیری است که اجازه ندهند اعتبار رسانه مخدوش، و اصول حرفه‌ای نقض شود. روزنامه‌نگاران به برخورد بی‌طرفانه و صادقانه در پوشش اطلاعات مکلف شده، و به‌جد از برچسب‌زنی به دیگران بر‌حذر داشته شده‌اند. برچسب‌زنی در رسانه‌ها می‌تواند به حیثیت و اعتبار یک انسان، هرچند مجرم و خلافکار باشد، آسیب جدی وارد کند. لذا یکی از مهم‌ترین اصول اخلاقی حرفه روزنامه‌نگاری، پرهیز از برچسب‌زنی است و یکی از حساسیت‌های دروازه‌بانی خبر در رسانه‌ها، محافظت از افراد در برابر آن است. اما وقتی سردبیر یک رسانه خود عامل برچسب‌زنی است، یعنی آن رسانه هیچ تعهدی به اخلاق حرفه‌ای ندارد.
برای روشن شدن این مساله، به این گزارش «همشهری آنلاین» که در ستون «انتخاب سردبیر» منتشر شده دقت کنید.
روزنامه همشهری در تاریخ ۵اردیبهشت۱۴۰۲، در گزارشی با عنوان «ماجرای پناهندگی جنجالی ورزشکار ایرانی | رییس فدراسیون: او با این پرونده اخلاقی نمی‌توانست ایران بماند»، تقاضای پناهندگی یک عضو تیم ملی اسکی ایران به نروژ را، مرتبط با پرونده اخلاقی این بازیکن دانسته و او را متهم به آزارواذیت جنسی دیگران کرده و او را «مزاحم نوامیس» خوانده است.
این گزارش، به‌نقل از «بهرام ساوه‌شمشکی»، دبیر فدراسیون اسکی آورده: «آقای سید ستار صید که به نروژ اعلام پناهندگی کرده است، چند ماه پیش، از سوی یکی از پرسنل پیست اسکی دیزین مورد ضرب‌وشتم قرار گرفت و راهی بیمارستان شد. ضارب و خانواده‌اش ادعا دارند که ایشان برای نوامیس آن‌ها ایجاد مزاحمت کرده بود، که پرونده در دستگاه قضایی در حال بررسی است. حال ایشان سعی دارند فدراسیون و نظام را درگیر موضوع پناهندگی خود کنند. ضمنا ایشان چند پرونده انضباطی از جمله ایجاد درگیری و حمله به مربی در حین مسابقات قهرمانی جهان ۲۰۲۱ در آلمان را هم داشتند که موجب محرومیت ایشان شد.»
این گزارش در ادامه، اظهارات «عباس نظریان»، رییس فدراسیون اسکی را منتشر کرده که گفته: «این پرونده باز است و آن را ما نه تایید و نه تکذیب می‌کنیم. با این حال، با توجه به این پرونده، صید به‌دلیل شرایط اخلاقی نمی‌توانست در دیزین زندگی کند و با پناهندگی، یک فرار رو به‌جلو انجام داده است، به‌خصوص که با توجه اشکالات رفتار حرفه‌ای و معمولی، فضای زندگی برای او تنگ‌تر شد تا از یک کشور اعلام پناهندگی کند... . برای چنین ورزشکاری میلیاردها تومان هزینه شده و حق و انصاف نیست که به‌دلیل زیاده‌خواهی، یک ورزشکار ناسپاسی کند و حالا در اواخر دهه چهارم زندگی‌اش، با غیراخلاقی‌ترین رفتار، هزینه و کارهایی را که برای او شده فراموش، و برای رفتن به یک کشور دیگر علیه نظام اسلامی مصاحبه کند.»
سال‌هاست که اعلام پناهندگی ورزشکاران به سایر کشورها به امری عادی تبدیل شده و دیگر چندان حساسیت‌برانگیز نیست و ارزش خبری خود را تا حدودی از دست داده است. با این وجود، معمولا روسای فدراسیون‌ها برای سرپوش گذاشتن بر کاستی‌ها، بی‌عدالتی‌ها و دخالت نیروهای امنیتی در حوزه ورزش، به «برچسب‌زنی» به ورزشکاران پناهنده روی آورده و اتهاماتی را متوجه آن‌ها می‌کنند، ولی انتشار این ادعاها بدون ارائه اسناد و مدارک معتبر، جای پرسش دارد. چرا یک رسانه به خود اجازه می‌دهد که ابزار برچسب‌زنی و اتهام‌زنی به دیگران شود؟
اخلاق حرفه‌ای حکم می‌کند که رسانه‌ها در انتشار داستان‌ها و روایت‌هایی که می‌تواند چندوجهی و چندجانبه باشد، دیدگاه طرفین را به‌طور عادلانه در گزارش خود بیاورند و برخورد صادقانه با اطلاعات داشته باشند. صداقت در کار رسانه‌ای، یعنی تلاش برای انتشار همه حقیقت، نه برخورد سلیقه‌ای با حقیقت. منتشر کردن تمام ابعاد حقیقت و دریافت تاییدیه صحت اطلاعات گردآوری شده از منابع متعدد، به کار یک خبرنگار جلوه برخورد صادقانه می‌بخشد، کاری روزنامه همشهری وابسته به شهرداری تهران آن را کامل فراموش کرده است.
هم سردبیر و هم خبرنگاران این رسانه می‌دانند که چنین گزارشی خلاف اخلاق حرفه‌ای است، اطلاعات ارائه شده نه با فکت‌های معتبر حمایت شده، و نه راوی بی‌طرف است. ولی آن را منتشر می‌کنند چون خود آن‌ها نیز «بی‌طرف نیستند»؛ «مستقل و آزاد» نیستند و بخشی از بار دستگاه پروپاگاندای نظام را حمل می‌کنند. تریبون‌هایی که رسالت‌شان سرکوب منتقدان و معترضان حکومت، تبرئه بی‌چون و چرای نظام و تبلیغ دیدگاه‌های رسمی و حکومتی است.
نپذیرفتن ادعاهای غیرمستند رسانه‌های حکومتی و داشتن تفکر انتقادی و ذهن پرسشگر، راه مقابله با دیس اینفورمیشن و اخبار جعلی است. رسانه‌های حکومتی آگاهانه و عامدانه به اطلاعات جعلی متوسل می‌شوند تا افکار عمومی را منحرف کنند. آگاه بودن نسبت به چگونگی تشخیص اطلاعات جعلی از حقیقی، و تردید داشتن نسبت به درستی اطلاعات منتشره توسط اینگونه رسانه‌ها، راه محافظت از خود و دیگران در برابر رسانه‌های مضر و خطرناک است.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر