چشم‌هایش؛ شاهین میلان: رنجی مضاعف که مصداق شکنجه است

 ۲۸آبان۱۴۰۱،‌ یکی از ملتهب‌ترین شب‌های اعتراضات سراسری در شهرهای مختلف ایران بود. در آن شب بسیاری زخمی و نقص عضو شدند. در شهرستان «خوی» در استان «آذربایجان غربی» هم غوغایی به راه افتاده بود. مردم شعار می‌دادند، دود اشک‌آور در هوا بود، صدای تیراندازی می‌آمد و تعقیب‌و‌گریزهایی تا پاسی از شب جریان داشت. همان شب، «شاهین میلان»‌ که از سر کار به خانه برمی‌گشت، سلامت یک چشم خود را از دست داد و از همان زمان تاکنون، درگیر درمان چشم‌ خود است. 

دو نیروی سیاه‌پوش که مدتی بود در پیاده‌رو ایستاده بودند، به‌ناگهان سلاح خود را بالا آوردند و به مردم شلیک کردند؛ دست‌کم ۴۰ ساچمه در سر شاهین نشست. 

***

شاهین فرزند چهارم خانواده‌ای با پنج فرزند است. پدری که تاکسی دارد و شاهین که حالا کنف‌کار دکوراسیون داخلی منزل است. نه سرمایه آن‌چنانی دارد و نه رانت و روابطی که بخواهد با استفاده از آن‌ها، به آرزوی کودکی‌ خود برسد. او در کودکی آرزو داشت که به‌قدری رفاه داشته باشد که مثل بچه‌های تهران زندگی کند. 

کلاس هفتم بود که ترک تحصیل کرد و قدم به بازار کار گذاشت. با «کار مبل» شروع کرد. هر کاری که پیش می‌آمد؛ از کشاورزی تا یادگیری کنف‌کاری و «اوستا کار» شدن. شاهین تابه‌حال پایش را از استان آذربایجان غربی خارج نگذاشته است. 

اگرچه شاهین حالا با چشمی که از دست داده و سری که هنوز پر از ساچمه است، به کار برگشته، تفریح‌ او مثل قبل است. اگر دوستانش وقت داشته باشند و بتوانند ماشینی جور کنند، جمعه‌ها گشتی در شهر می‌زنند و خوراکی می‌خورند و روتین زندگی‌‌ او، از فردای همان روز تکرار می‌شود. از صبح ساعت ۸ تا ۶ بعدازظهر کارگری می‌کند؛ بدون هیچ پس‌انداز و چشم‌اندازی. او تا پیش از دوران سربازی برای پدرش کار می‌کرد و بعد از آن، درآمدش را صرف همین روتین می‌کند. 

 

صدای برخورد تیرآهن؛ سومین شلیک و چشم شاهین 

اعتراضات سراسری دو ماهه شده بود و هم‌زمان، سالگرد سرکوب خونین آبان۱۳۹۸ فرا رسیده بود. اعتراضات همچنان گسترده ادامه داشت. در شهر خوی، مردم به خیابان آمده بودند. فراخوان سه روز اعتراض، فضا را ملتهب‌تر هم کرده بود. 

مردم در خیابان بودند و شعار «آزادی، آزادی، آزادی» سر داده بودند. 

تصاویری از اعتراضات شامگاه ۲۸ آبان در خوی به دست بی‌بی‌سی فارسی رسیده است که نشان می‌دهد معترضان به خیابان برآمده و شعار «آزادی» سر‌می‌دهند. pic.twitter.com/wVhzQZwyOZ

— BBC NEWS فارسی (@bbcpersian) November 19, 2022

تا تعقیب و گریز در خیابان‌های خوی؛ 

🔴خوی
۲۸ آبان ۱۴۰۱
درگیری خیابانی در #خوی.#مهسا_امینی#آبان_ادامه_دارد pic.twitter.com/GjoOaxKSCe

— صدای شهریور (@SedayeShahrivar) November 19, 2022

شاهین هم که از سر کار برمی‌گشت، داخل جمعیت شد. ماموران سرکوب نیز پراکنده و میان جمعیت حضور داشتند. هنوز شلیک‌ها شروع نشده بود. ناگهان دو ماموری که در پیاده‌رو کمین کرده بودند، سلاح گرم درآوردند و شروع به شلیک کردند. شلیک اول، شلیک دوم…، شاهین می‌خواست جابه‌جا شود و پناه بگیرد که صدای شلیک سوم بلند شد و شاهین به زمین افتاد. 

صدایی که در سر شاهین پیچید، مثل برخورد دو تیرآهن به هم بود. اما هنوز حواس داشت که اگر روی زمین بماند، ممکن است دستگیر شود. چشم چپ شاهین کلا بسته شده بود. با چشم سالمش از زمین بلند شد و خودش را به کوچه‌ای امن‌ رساند و روی زمین افتاد. 

شاهین نه از ترس مرگ، بلکه از نگرانی بازداشت، زنده ماند. 

چشم راست و سالم شاهین از شدت درد بسته شد. از شانه به بالای شاهین را هدف سلاح ساچمه‌ای قرار داده بودند. دو ساچمه در ابرو، پایین، کناره و روی بینی شاهین وجود دارد. دورتادور چشم راست سالم مانده بود. در آن سوی صورت، ساچمه کره چشم چپ او را شکافته بود. 

امید و ناامیدی؛ رشد پرده درون چشم  

وقتی شاهین روی زمین افتاده بود، زنی کمک کرد تا شاهین را از محل دور کند. خونریزی به‌قدری شدید بود که راننده تاکسی نگران از خراب شدن صندلی‌هایش، آن‌ها را میانه راه پیاده کرد. ساچمه‌ها داخل دهان شاهین را هم شکافته بودند. شاهین به کمک آن زن بالاخره توانست با دوستان خود تماس بگیرد. 

رفقای شاهین او را به مطبی خصوصی بردند و صورتش را شست‌وشو دادند. حدود ۲۰ ساچمه‌ که سطحی‌تر بودند خارج شدند، اما هنوز مشخص نبود که چندین ساچمه در تن او نشسته است. ۲۹آبان، شاهین در بیمارستانی در تبریز مورد جراحی قرار گرفت. پزشک گفته بود چشم شاهین را باید تخلیه کنند، خانواده‌ او رضایت ندادند؛ پس فقط جلوی خونریزی گرفته شد. 

پزشک دوم پذیرفت جراحی را با هدف خارج کردن ساچمه انجام دهد و ساچمه‌ای که کره چشم شاهین را شکافته بود، از چشم او خارج شد. جراحی دوم، یک هفته بعد صورت گرفت. به‌مرور تاربینی و عدم تشخیص نور چشم آسیب‌دیده او در حال تغییر و رو‌ به‌ بهبود بود که پزشک به او گفت بایستی برای سومین بار مورد عمل جراحی قرار بگیرد. 

پرده‌ای در درون چشم شاهین در حال رشد بود که بایستی آن را خارج می‌کردند، وگرنه می‌توانست باعث کوری دائمی شود. شش ماه گذشته است و شاهین به‌تازگی مورد جراحی قرار گرفته است. 

دکتر «روزبه اسفندیاری»، پزشک هسته‌ای و مشاور پزشکی «ایران‌وایر»، در همین‌باره توضیح می‌دهد: «هرجای بدن که توسط جسم خارجی دچار آسیب می‌شود، در محل پارگی یک بافت «SCAR»، یا همان جوشگاه تشکیل می‌شود که با بافت اولیه کاملا متفاوت است. وقتی بخش آسیب‌دیده توانایی ترمیم خود را ندارد، سلول‌هایی مثل فیبروبلاستها، بافت همبند ایجاد می‌کنند که کارایی ندارد. این بافت در چشم می‌تواند به‌قدری بزرگ شود که باعث فشار به کره چشم شود.»

حتی پروسه برداشتن این پرده هم آسیب‌رسان است. به‌طوری‌ که دکتر اسفندیاری توضیح می‌دهد چطور می‌تواند جراحی برداشتن این بافت همبند، آسیب‌زا باشد: «برای جدا کردن SCAR یعنی بافت جوشگاه، بایستی لایه زیرین را که لایه عصبی است دستکاری کنند. به اصطلاح "Manipulate" کنند که می‌تواند باعث جداشدگی شبکیه شود. یعنی می‌خواهند SCAR را بردارند که این اقدام به شبکیه اگر سالم باشد، آسیب می‌رساند و می‌تواند باعث نابینایی یا ضعف چشم شود.»

از همان شب ۲۸آبان تاکنون، شاهین درگیر درمان چشم چپ‌ خود است. رنجی مضاعف در زندگی پسری که تمام عمرش کار کرده است و حالا با سری پر ساچمه و چشمی آسیب دیده از برخورد ساچمه، باز هم کار می‌کند؛ ساچمه‌هایی که از سلاح دو مامور سیاه‌پوش شلیک شد.

View this post on Instagram

A post shared by shaho (@shahiimilan)