هیرو قدیمی، فعال مدنی زندانی در کردستان کیست؟

«هیرو قدیمی»، از اهالی «سقز» که ۲۱شهریور، یعنی چند روز قبل از سالگرد «مهسا(ژینا)امینی» بازداشت شد، از فعالان مدنی شناخته‌شده در این شهر است. تداوم بازداشت او، گمانه‌زنی‌ها را در راستای سناریوسازی امنیتی برای این فعال مدنی، تقویت کرده است.

***

هیرو قدیمی متولد ۱۳۵۹، متاهل و دارای یک فرزند دختر است. شوهر او کارمند یکی از ادارات سقز است. اگرچه هیرو زنی خانه‌دار است، اما در سال‌های اخیر به‌دلیل فعالیت‌های مدنی و انسان‌دوستانه‌اش در سقز، به‌عنوان یکی از شناخته‌شده‌ترین زنان و فعالان در عرصه عمومی شناخته می‌شود.

خانواده پدری او، از افراد بانفوذ و یکی از خان‌های منطقه «تُرجان» و روستای «بیگ‌اویسی» سقز هستند و پدربزرگش، عضو حزب «ایران نوین» بوده که در کنگره‌‌ سال ۱۳۴۵ این حزب، شرکت داشته است. خانواده پدری او به‌لحاظ مالی ثروتمند و اکثرا دارای تحصیلات عالیه هستند. تعدادی از آن‌ها در شهرهای سقز و بوکان ماندگار شده‌اند، و برخی نیز راه مهاجرت به خارج از مرزهای ایران را در پی گرفته‌اند.

طبق اطلاع «ایران‌وایر»، هیرو قدیمی در این مدت بازداشت، تنها دخترش را فقط برای یک‌بار توانسته است ملاقات کند و همسر او تاکنون موفق به دیدار هیرو نشده است. جمهوری اسلامی این فعال مدنی را در «کانون اصلاح‌وتربیت» شهر «سقز» در حبس نگه‌داشته است. 

هیرو قدیمی تا این لحظه، از حق داشتن وکیل محروم بوده است و نهاد بازداشت‌کننده، هیچ‌گونه پاسخ‌گویی نسبت به چرایی بازداشت این فعال مدنی، به خانواده‌اش نداشته است.

هیرو در بند؛ زنی که به داد محرومان می‌رسید

هیرو قدیمی به‌واسطه اعتبار خانوادگی‌ خود، مورد اعتماد  بسیاری از مردم سقز و منطقه بود. او در بسیاری از کارهای عام‌المنفعه مشارکت داشت و این موضوع تنها به سقز محدود نمی‌شد، بلکه شهرهای بانه، بوکان، سردشت، پیرانشهر و حتی اشنویه را نیز در بر می‌گرفت. این فعال مدنی با بسیاری از انجمن‌ها و گروه‌های حمایت از بیماران ارتباط داشت و اینستاگرام او مدام محل به اشتراک گذاشتن شماره کارت و مشخصات بیماران خاص بود.

یکی از نزدیکان هیرو قدیمی در رابطه با فعالیت‌های این فعال مدنی به شهروندخبرنگار ایران‌وایر می‌گوید: «با خانم قدیمی، با خانواده‌های زیادی در ارتباط بودیم که حتی نان شب را هم نداشتند و این موضوع خانم قدیمی را بسیار ناراحت می‌کرد و تحت‌تاثیر قرار می‌داد. از همین‌رو به‌نوعی از افسردگی نیز دچار شده بود که گاهی از شدت تاثیر و دیدن اوضاع این خانواده‌ها گریه می‌کرد و این افسردگی و نیاز به درمان او، در گزارش‌های اخیر شبکه‌های حقوق‌بشری در مورد اشاره قرار گرفته است.»

هیرو قدیمی به‌همراه دیگر فعالان مدنی، در طول پنج سال گذشته صدها خانوار نیازمند را در سقز شناسایی کرده بود که عمدتا در مناطق حاشیه‌ای همچون «بهارستان»، «تازه‌آباد»، «سالح‌آباد»، «قَوخ» و ... ساکن بودند. 

این فعالان مدنی، شبکه‌ای متشکل از زنان را تشکیل داده بودند و این زنان، رابط آن‌ها در شناسایی فقرا و یاری‌دهنده‌شان هنگام توزیع بسته‌های غذایی در مناسبت‌های مختلف بودند.

اقدامات نوع‌دوستانه همچون تهیه خوار‌و‌بار در اعیاد، تهیه لباس در مناسبت‌هایی همچون نوروز و نیز اقلام آموزشی و کمک آموزشی در ابتدای سال، جزو این موارد بود.

زنی که یکی از رابط‌های هیرو قدیمی با زنان نیازمند در یکی از محله‌های حاشیه است در همین‌باره می‌گوید: «در طول این ۲۵ روز که از بازداشت خانم قدیمی می‌گذرد، غیر از چند روز اولیه، بسیاری از زنان با او تماس داشته و سراغ خانم قدیمی را گرفته و چشم‌انتظار رسیدن کمک‌های او هستند. نمی‌دانم چه پاسخی به آن‌ها بدهم. بسیاری از آن‌ها امیدوارند هرچه سریع‌تر کمک‌های خانم قدیمی به دست‌شان برسد.» 

بازداشت در حین یاری‌رسانی؛ دختری که بی‌تاب مادر است 

هیرو قدیمی در روزی که بازداشت شد، مشغول جمع‌آوری کمک برای دانش‌آموزان بود. این کار را از زمان شیوع ویروس کرونا آغاز کرده بود. او برای دانش‌آموزانی که موبایل یا تبلت نداشتند، ابزار لازم را تهیه می‌کرد یا برای آن‌ها کلاس‌‌های آموزش غیرحضوری ایجاد می‌کرد. این فعالیت‌ها تا روز بازداشت هم ادامه داشت، اما ماموران با هجوم به خانه هیرو، او را توام با خشونت بازداشت کردند. بازداشت او صرفا حبس یک فعال مدنی و تحت فشار قرار دادن خانواده‌اش نیست، بلکه امید بسیاری از کودکان و زنان و مادران تنها را هم به حبس کشیده‌اند. 

این روزها، فرزند هیرو قدیمی، «سوما» است که با انتشار تصاویری از بیرون بازداشتگاه و نوشتن از مادرش، یاد او را نگه می‌دارد، تا چنین رویکرد غیرقانونی و غیرانسانی فراموش نشود. 

سوما، در دانشگاه کردستان و در رشته هنر تحصیل می‌کند. به گفته نزدیکان هیرو قدیمی، این مادر و دختر مثل دو رفیق هستند و نبود هیرو قدیمی برای سوما، سخت شده است. هیرو در یکی از پست‌های اینستاگرامی خود که در اواخر مرداد۱۴۰۱ و به مناسبت تولد دخترش منتشر کرده بود، نوشته است: «تا آخرین نفس دوستت دارم و به تو اطمینان می‌دهم که در همه کارهایت مثل کوه پشتت باشم، مگر زمانی‌که زیر خاک باشم و دستم از تو کوتاه باشد.» 

حالا این روزها، دخترش است که با انتشار عکس از در کانون اصلاح‌وتربیت شهر «سنندج» می‌نویسد: «باید الان خونه کنارم می‌بودی هیرو گیان، نه اینکه پشت این در انتظار دیدنت را بکشم.»