شایا گلدوست
یکی از گروه‌های آسیب‌پذیر رنگین‌کمانی فارسی‌زبان که متاسفانه بسیار کم به آن‌ها پرداخته شده و صدای‌شان کمتر شنیده شده، جامعه رنگین‌کمانی افغانستان است؛ کشور همسایه ایران که از نظر فرهنگی و مذهبی شباهت‌های زیادی با جامعه ما دارد. شرایط برای جامعه رنگین‌کمانی افغانستان در موارد زیادی حتی بدتر از ایران است. گفت‌وگوی «ایران‌وایر» با یکی از افراد جامعه رنگین کمانی افغانستان را می‌خوانید.
***
خودش را «دنیل» معرفی می‌کند:
«از یک خانواده اهل افغانستان اما متولد ایران هستم. ۱۲ ساله بودم که متوجه گرایش جنسی خود شدم و فهمیدم که به هم‌جنس خود گرایش عاطفی و جنسی دارم و هم‌جنس‌گرا هستم. کم سن و سال بودم که عاشق پسردایی خود شدم و با هم رابطه جنسی داشتیم. این اولین تجربه من از رابطه جنسی بود.
از کودکی بارها مورد تجاوز قرار گرفته اما جسارت حرف زدن درباره این موضوع را نداشته‌ام. نه کسی من را می‌فهمید و نه خانواده‌ای داشتم که درک و حمایتم کند. در آخر هم فردی که مدت‌های طولانی با خشونت و تهدید من را وادار به روابط جنسی متعدد می‌کرد، همه چیز را به خانواده‌ام گفت.
از خانواده طرد شدم و شرایط آن قدر وحشتناک شد که مجبور شدم ایران را به مقصد ترکیه ترک کنم و حالا چند سالی است که این‌جا پناهنده هستم.»
ترکیه اولین کشور امن برای توقف موقت و درخواست پناه‌جویی برای ساکنان ایران، افغانستان و کشورهای دیگر خاورمیانه است. بسیاری از اعضای جامعه رنگین‌کمانی به دلیل شرایط سخت خانوادگی، فرهنگی، اجتماعی، قانونی و... مجبور به ترک کشور خود و پناه‌جویی در ترکیه هستند به این امید که با کمک سازمان‌های حقوق بشری، به کشوری امن و آزاد برسند؛ جایی که بتوانند به عنوان یک انسان، با وجود همه تفاوت‌ها، به دور از تبعیض‌ها، حقوق برابری با سایر انسان‌ها داشته باشند و آزادانه زندگی و آرزوهای خود را دنبال کنند.
دنیل دلیل خود برای آمدن به ترکیه و شرایط را این طور تعریف می‌کند: «چاره دیگری نداشتم، فقط به فکر نجات جانم بودم. شرایط برایم آن قدر سخت شده بود که حتی نمی‌توانستم از خانه بیرون بروم چون می‌ترسیدم مورد تعرض و آزار جنسی قرار بگیرم. چون از سوی افرادی که من را می‌شناختند، مدام تهدید می‌شدم.
۱۶ سالم بود که به ترکیه آمدم و در شهر آنکارا زندگی می‌کنم. بیشتر از سه سال است که در ترکیه هستم و پیشرفت چندانی در پروسه پناهندگی من اتفاق نیفتاده است. از طرف کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان مصاحبه شده‌ام اما پرونده‌ام برای اسکان مجدد به هیچ کشوری داده نشده است.
سازمان‌های زیادی برای رسیدگی به امور پناهندگان، به ویژه پناه‌جویان و پناهندگان رنگین‌کمانی در ترکیه وجود دارد ولی عملا هیچ کار مفیدی انجام نمی‌دهند و ما هم‌چنان در بلاتکلیفی به سر می‌بریم. فقط می‌گویند صبور باشید. اما این شرایط سخت با صبوری درست نمی‌شود، ما نیاز به کمک داریم.»
پروژه سهیم کردن دولت ترکیه در امور پناه‌جویی با هدف تسریع روند آن از چند سال پیش آغاز شده است. اما از روز دهم سپتامبر سال ۲۰۱۸ که سازمان ملل ثبت نام و پذیرش پناه‌جویان را به اداره مهاجرت ترکیه واگذار کرد، شرایط برای پناه‌جویان سخت‌تر و پروسه‌ها طولانی‌تر شد. پناه‌جویان جدیدی که برای ثبت نام به دفاتر اداره مهاجرت در شهرهای مختلف می‌روند، تنها برگه‌های اقامت موقتی را دریافت می‌کنند که در آن‌ها تاریخ مصاحبه‌شان چند سال دیگر ذکر شده است و تا آن زمان جز موارد استثنایی، کارت شناسایی و اقامت ترکیه را نیز دریافت نمی‌کنند.
در ماه‌های اخیر نیز اداره مهاجرت ترکیه اعلام کرد پناه‌جویان رنگین‌کمانی که در گذشته به دلیل حساسیت شرایط در اولویت بودند، دیگر در اولویت اداره مهاجرت و دولت ترکیه برای مصاحبه و اسکان مجدد قرار ندارند.
از دنیل می‌پرسیم آیا با خانواده‌ات در ارتباط هستی؟ آن‌ها از شرایط تو خبر دارند؟
می‌گوید: «از خانواده طرد شده‌ام و ارتباط زیادی با آن‌ها ندارم. آن‌ها من را مایه ننگ و بی آبرویی می‌دانند. تنها خبر دارم که مادرم سه ماه پیش فوت کرده است. نه آن‌ها من را می‌خواهند و نه من دیگر می‌خواهم که به ایران برگردم. حتی در کشور خودم افغانستان هم به عنوان یک هم‌جنس‌گرا جایگاهی ندارم.»
در قانون افغانستان، جنسیت افراد دوگانه تعریف شده است و به مذکر و مونث خلاصه می‌شود. به دلیل فضای مذهبی حاکم بر این کشور، در بسیاری موارد هویت‌ها جنسیتی و گرایش‌های جنسی مختلف خلاف دین به حساب می‌آیند و برایشان مجازات در نظر گرفته شده است. این عدم حمایت قانونی، زمینه افزایش تبعیض و خشونت‌های خانگی و اجتماعی علیه جامعه رنگین‌کمانی را افزایش می‌دهد.
دیدگاه جامعه ترکیه به پناهندگان، به ویژه پناهندگان رنگین کمانی چیست؟
دنیل می‌گوید: «در این سال‌ها که این‌جا هستم، تجربیات خوبی نداشتم. جامعه ترکیه هم مثل ایران و افغانستان نگاه خوبی به اقلیت‌های جنسی و جنسیتی ندارد. اما بیشترین آسیبی که در سال‌های پناهندگی تجربه کرده‌ام، نه از سمت جامعه و مردم ترکیه بلکه از طرف هم‌وطنان افغان خودم بوده است که بدترین توهین‌ها، تمسخرها و آزارهای روحی و روانی را به من تحمیل کرده‌اند.»
ترکیه چه از لحاظ فرهنگی و چه از نظر سیاست‌هایی که دولت حاکم برای اداره کشور و قانون‌گذاری به کار می‌گیرد، کشور مناسبی برای جامعه رنگین‌کمانی محسوب نمی‌شود. هرچند افراد با گرایش‌های جنسی و یا هویت جنسیتی مختلف، از نظر قانونی مجرم محسوب نمی‌شوند اما قوانین سرسختانه‌ای در جهت حمایت از این بخش از جامعه وجود ندارد.
در سال‌های اخیر نیز رویکرد دولت حاکم به محدود کردن فعالیت‌ها و فشار بیشتر بر گروه‌های رنگین‌کمانی و نادیده گرفتن این قشر به عنوان بخشی از جامعه بوده است. طبیعی است که با وجود این شرایط، وضعیت برای پناهندگان رنگین‌کمانی روز به روز سخت‌تر می‌شود.
آژانس پناهندگی سازمان ملل و کشورهای پناهنده‌پذیر هم به دلیل تغییر سیاست‌های مهاجرتی خود، در بسیاری از مواقع جواب‌گو نیستند و اتفاقات داخلی و خارجی کشورها به نامشخص بودن آینده این افراد بیشتر دامن می‌زند و آن‌ها را در انتظاری بی پایان برای رسیدن به مقصد رها می‌کند.
مطالب مرتبط:
آموزش همراه با تبعیض، توهین و تحقیر: شرایط دشوار رنگین‌کمانی‌ها در مدارس (بخش اول)
زندگی در سایه؛ شرایط دشوار رنگین‌کمانی‌ها در مدارس (بخش دوم)
اولین رژه افتخار جامعه رنگین‌کمانی ایران؛ تجسم همدلی و همراهی
کرونا و افزایش خشونت روی اقلیت‌های جنسی و جنسیتی؛ همجنسگراستیزی به روایت مینا خانی
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
ثبت نظر