فعالان حقوق حیوانات در ایران می‌گویند که شهرداری دماوند با هجوم به یک مرکز نگهداری از سگ‌های عقیم شده و دارای پلاک، بیش از ۱۶۰۰ سگ را قتل‌عام کرده است. صفحه اینستاگرام خودِ مرکز نقاهتگاه و عقیم‌سازی گندک در نزدیکی دماوند نیز، اعلام کرده که ماموران، نگهبان این مرکز را در اتاقکی حبس کرده و با گلوله، سگ‌های بی‌پناهی را که در این مرکز نگهداری می‌شدند، کشته‌اند.
هم‌زمان، برخی فعالان حقوق حیوانات می‌گویند که از حدود یک هفته پیش، رسانه‌های جریان تندرو در ایران و برخی افراد ناشناس در شبکه‌های اجتماعی، با بزرگ‌نمایی درباره خطرات سگ‌های بی‌صاحب، مقدمات این قتل‌عام را ایجاد کرده‌اند. آن‌ها از ادامه این روند و احتمال کشتار سگ‌های مراکز دیگر، ابراز نگرانی کرده‌اند.
چرا فعالان می‌گویند، مقامات ایران کمر به قتل سگ‌ها بسته‌اند؟ برای جزییات بیشتر با «سامان گلناری»، فعال حقوق حیوانات و مدیر کمپین «حقوق حیوانات در ایران» و یک شهروند که به صورت داوطلبانه برای اسکان سگ‌ها در پناهگاه‌ها، فعالیت می‌کند، گفت‌وگو کرده‌ایم.
***
ماجرای قتل‌عام سگ‌ها در «گندک» چیست؟
صبح روز دوشنبه، صفحه اینستاگرام «نقاهتگاه و مرکز عقیم‌سازی گندک» در نزدیکی دماوند از وقوع یک سگ‌کشی با ابعاد بسیار وسیع خبر داد. گردانندگان این مرکز، از کشته‌شدن بیش از ۱۵۰۰ سگ که همگی عقیم‌شده، واکسن خورده و پلاک داشته‌اند، خبر داد. ساعاتی بعد ویدیوهایی از کشف اجساد سگ‌ها در محوطه این مرکز منتشر شد. در برخی از این ویدیوها، چند شهروند طرفدار حقوق حیوانات، با پیدا کردن تک‌تک جسدها، محل اصابت گلوله به بدن سگ‌ها و پلاک‌های آن‌ها را نشان می‌دهند.
هم‌زمان، فعالان حقوق حیوانات و از جمله گردانندگان صفحه اینستاگرام مرکز گندک، خبر داده‌اند که ماموران شهرداری پیش از به گلوله بستن سگ‌های این پناهگاه، راه ورودی به این پناهگاه را برای مدت ۶ ساعت بین ساعت‌های ۵ تا ۱۱ صبح مسدود کرده، نگهبان پناهگاه را در اتاقکی محبوس کرده‌اند و بعد به سوی سگ‌ها آتش گشوده‌اند.
همچنین برخی فعالان در شبکه‌های اجتماعی از همدستی گسترده‌ای بین چندین نهاد حکومتی از جمله، شهرداری دماوند، فرمانداری، سازمان محیط زیست و سازمان دامپزشکی خبر داده‌اند. برخی نیز مدعی شده‌اند که پوشش اخباری در روزهای گذشته، درباره حمله سگ‌های ولگرد به شهروندان و پست‌های برخی کاربران درباره این‌که سگ‌ها چقدر خطرناک هستند، همه نشان از برنامه‌ریزی نهادهای حکومتی برای این سگ‌کشی گسترده دارد.
«سامان گلناری»، فعال حقوق حیوانات ساکن تهران درباره این حمله به ایران‌وایر می‌گوید: «ما هنوز از این‌که چه‌طور توانسته‌اند این کار مغایر با عرف و دین و انسانیت را انجام دهند، در شوک هستیم.»
او درباره محل پناهگاه گندک و نحوه نگهداری این مرکز از سگ‌ها نیز توضیح می‌دهد: «پناهگاه منطقه گندک دماوند، به صورت نیمه‌باز بود. بعضی از سگ‌ها که تازه عقیم‌سازی شده بودند، محدود بودند و برخی دیگر هم آزادتر بودند و می‌توانستند تردد کنند، ولی موضوع این است که تقریبا همگی این سگ‌ها، واکسن‌خورده، عقیم‌شده و کنترل‌شده بوده‌اند و خطری از جانب آن‌ها برای کسی نبوده است.»
گلناری ادامه می‌دهد: «محیط این پناهگاه، نگهبان دارد و کسی اگر بخواهد وارد شود باید از در نگهبانی وارد شود. متاسفانه آن‌طور که ما شنیده‌ایم، به صورت ضرب‌العجلی و در کمتر از چند ساعت به آن‌جا هجوم برده، بیشتر از هزار سگ را کشته‌اند.»
این فعال حقوق حیوانات با اشاره به موضع‌گیری اخیر سازمان محیط زیست که اعلام کرده بوده، بنابر دستور یک شورای متشکل از چند نهاد دولتی، در این اقدام مشارکت کرده، می‌گوید: «سازمان محیط‌زیست عنوان کرده که چون بهداشت به ما نامه زده بوده، ما مجبور شدیم این‌کار را انجام دهیم. ظاهرا هم جلسه‌ای بوده بین سازمان محیط زیست، فرمانداری، بهداشت و پلیس و سازمان دامپزشکی که همگی متفق‌الامر بوده‌اند که چنین کاری را سریع انجام دهند. متاسفانه به یک‌باره گروهی از افراد وارد پناهگاه شده‌اند و نگهبان را محبوس کردند و تمام سگ‌ها را کشته‌اند. بعد هم با لودر خاک روی آن‌ها ریخته‌اند و دفن‌شان کرده‌اند.»
آیا مقامات دستور قتل‌عام سگ‌ها را صادر کرده‌اند؟
به باور سامان گلناری، از مدیران کمپین حقوق حیوانات در ایران، کشتار سگ‌های پناهگاه گندک، از پیش برنامه‌ریزی شده بوده است. او توضیح می‌دهد: «مدتی است که در شبکه‌های اجتماعی، کاربرانی که هویت‌شان خیلی مشخص نیست، علیه سگ‌ها و افرادی که سگ دارند، مطالبی می‌نویسند. اغلب این پست‌ها خصمانه هستند و همگی با هدف این‌که فضاسازی کنند، انجام می‌شوند.»
گلناری ادامه می‌دهد: «مشخص است که لیدری پشت این فضاسازی‌ها است و این کار از پیش تعیین‌شده و برنامه‌ریزی شده است. اغلب محتوایی که برای ارعاب منتشر می‌کنند، مربوط به حمله سگ به بچه‌ها، حتی در کشورهای دیگر است.»
این فعال حقوق حیوانات همچنین معتقد است که این فضاسازی‌ها در راستای عملی کردن و بهانه‌تراشی برای سگ‌کشی اخیر بوده و در آینده نیز به این بهانه که مردم از شهرداری درخواست کردند، ادامه خواهد یافت.
اشاره سامان گلناری، به برخی گزارش‌های رسانه‌های رسمی است که در آن از «درخواست‌های مکرر مردمی» برای رسیدگی به وضعیت «گله سگ‌های ولگرد» در دماوند، خبر داده‌اند. برای مثال، در گزارشی که سایت خبری «مشرق»، وابسته به سپاه پاسداران روز اول مردادماه، یعنی دو روز پیش از کشتار سگ‌های پناهگاه گندک منتشر کرده، یک مقام دولتی گفته است که بیش از ۱۲۰۰ نفر در دماوند، در سال ۱۴۰۰ مورد حمله سگ‌های ولگرد قرار گرفته‌اند. این سایت همچنین مدعی شده که با وجود خطرناک بودن سگ‌های بی‌صاحب و رها برای انسان و محیط زیست، «هنوز عزم جدی برای ساماندهی و عقیم‌سازی سگ‌های ولگرد شکل نگرفته، هیچ نظارتی بر سگ‌های صاحب‌دار وجود ندارد و خبری هم از قوانین مترقی مثل تعیین مجازات برای غذا دادن به سگ‌های ولگرد و یا مجازات سگ‌گردانی در معابر نیست!»
همچنین خبرگزاری «ایرنا»، خبرگزاری دولت نیز، روز یک‌شنبه دوم مردادماه، در گزارشی تحت عنوان، «پایان پرسه سگ‌های ولگرد مطالبه شهروندان در دماوند»، به نقل از یک مقام سازمان محیط زیست نوشته است: «گزارش کامل و جامع در خصوص سگ‌های ولگرد به فرمانداری شهرستان دماوند ارسال شده و جلسات مربوطه تشکیل و مردم شاهد ساماندهی سگ‌ها خواهند بود.»
این در حالی است که فعالان حقوق حیوانات در ایران می‌گویند که اصولا این مرکز جهت عقیم‌سازی و آماده کردن سگ‌های رها شده برای تحویل به افراد بوده تا بتوانند از آن‌ها مراقبت کنند.
سامان گلناری با تاکید بر این‌که این اقدام شهرداری دماوند «قانون‌شکنی» بوده، می‌گوید: «سگ‌های این پناهگاه، اغلب عقیم شده و مطابق مقررات وزارت کشور که اجازه داده سگ‌ها جمع‌آوری و عقیم شوند و تا زمان واگذاری در محل‌هایی نگهداری شوند، بوده است.»
او ادامه می دهد: «بنا بر مقررات وزارت کشور، حتی اگر سگی قابل درمان یا به قول خودشان مفید نبود هم، مرگش باید به روش یوتانایز کردن و در حالتی باشد که حیوان متوجه نشود. نه این‌که سگ‌ها را به رگبار ببندند.»
به باور این فعال حقوق حیوانات، با وجود این قانون‌شکنی، فعالان حقوق حیوانات نمی‌توانند از آمران و عاملان این کشتار شکایت کنند، چون تعداد سازمان‌هایی که پشت این تصمیم قرار دارند، زیاد است و فعالان عملا در مقابل آن‌ها قدرتی ندارند.
گلناری همچنین به سابقه سگ‌کشی در ایران اشاره کرده و می‌گوید: «تا شش، هفت سال پیش، در شهرهای مختلف ایران سگ‌کشی زیاد داشتیم. ولی، بعد از آن فعالان حقوق حیوانات با کارهای داوطلبانه و دوندگی‌های زیاد در سازمان‌های مختلف، توانستند برای مدتی این‌کار را متوقف کنند. با وزارت کشور توافقی صورت گرفت که بر اساس آن شهرداری ها موظف شدند، سگ‌های بی‌صاحب را از سطح شهرها جمع‌آوری کنند و به محل‌های امنی، مثل این پناهگاه ببرند.»
او در ادامه به تغییر دولت در ایران و یک‌دست‌تر شدن نهادهای دولتی نیز اشاره کرده و می‌گوید: «تا قبل از تغییراتی که در دولت و شهرداری‌ها صورت گرفت، اتفاقات خوبی در حال انجام بود. اما متاسفانه با تغییر مدیران و مسئولان، دوباره سگ‌کشی در حال تکرار شدن است.»
گلناری ضمن ابزار نگرانی از وضعیت هزاران سگ در چند پناهگاه موقتی در تهران نیز می‌گوید: «متاسفانه این نگرانی وجود دارد که این اتفاق برای بقیه پناهگاه‌ها هم بیفتد.»
«ل»، شهروند ساکن تهران و از حامیان حقوق حیوانات است. او نیز از این‌که جامعه ایران، دوباره شاهد چنین کشتاری باشد، ابراز نگرانی کرده و به ایران‌وایر می‌گوید: «با این‌که هنوز انگیزه این اقدام اخیر مشخص نیست، ولی ما به شدت نگران هستیم که این تازه شروع کار باشد. فکر می‌کنیم که احتمالا این طرحی برای نابود کردن تمام سگ‌هایی است که در گوشه و کنار ایران در پناهگاه‌ها نگهداری می‌شوند.»
دشمنی مقامات جمهوری اسلامی با سگ‌ها ناشی از چیست؟
سامان گلناری، فعال حقوق حیوانات، ضمن تاکید بر این‌که برخی نگرانی‌ها درباره بیماری‌های قابل انتقال از سگ‌ها به انسان، مثل هاری و خطرناک بودن، سگ‌های رها شده در طبیعت، موضوعی جدی است، می‌گوید: «مشکلاتی درباره سگ‌های بی‌صاحب و رها وجود دارد و ما منکر آن نیستیم. خود من با جمع‌آوری سگ‌ها مخالف نیستم. سگ‌های حیواناتی هستند که از ابتدا در کنار انسان بوده‌اند و نباید در طبیعت رها باشند. ما بارها مخالفت خود با مواردی مثل غذارسانی غیراصولی در کوه و کمر را ابراز کرده‌ایم. ولی این‌که ماموران هجوم ببرند به یک پناهگاه و کشتار راه بیندازند، این کاملا خلاف قوانین کشور و حتی اخلاق انسانی است.»
به باور این مدیر کمپین حقوق حیوانات در ایران، علت این برخورد با سگ‌ها، ناشی از اعتقادی است که سگ‌ها را نجس می‌داند. او با اشاره به استفتای برخی از فعالان حقوق حیوانات از فقها، می‌گوید: «بعضی فقها هم سگ‌کشی به بهانه نجاست را رد کرده‌اند و بحث نجاست منتفی است. سگ حیوان پرورشی است. سگ‌ها، جز اولین دوستان بشر بوده‌اند و از قدیم در روستاها با مردم زندگی می‌کرده‌اند و آن‌ها را از خطر حفظ کرده‌اند.»
«ل»، شهروند حامی حقوق حیوانات نیز معتقد است که این دشمنی با سگ‌ها که هم در برخورد با افرادی که سگ خانگی دارند و هم در سگ‌کشی اخیر، خود را نشان می‌دهد، ریشه در باورهای مذهبی اسلامی دارد.
او توضیح می‌دهد: «تمام این رفتارها بر اساس این باور مذهبی است که سگ نجس است. این بهانه‌ای است برای این‌که سگ‌های بی‌گناه را قربانی کنند. به‌نظرم قصدشان آزار و مخالفت با دوستداران سگ‌ها نیز هست و می‌خواهند آرامش مردم را برهم بزنند.»
«ل» همچنین به ایران‌وایر می‌گوید: «می‌گویند که سگ نماد غرب‌زدگی است. در حالی‌که سگ در همه کشورها وجود دارد و از ابتدا با بشر زندگی کرده و هیچ دلیلی از این‌که مربوط به غربی‌ها باشد، در دسترس نیست.»
اشاره این شهروند، به گفته‌های برخی از مقامات و نمایندگان مجلس در ایران است که می‌گویند، نگهداشتن سگ و گربه در منزل افراد، ناشی از «تهاجم فرهنگی» است و با فرهنگ و باورهای ایرانی و اسلامی هم‌خوانی ندارد.
با این‌وجود «ل»، تاکید می‌کند: «مشخص نیست واقعا هدف‌شان چیست. از طرفی می‌گویند که سگ‌گردانی جرم است و سگ‌ها نباید در شهر باشند. از طرف دیگر می‌روند سگ‌هایی را که کیلومترها دورتر از شهر، در یک پناهگاه نگهداری می‌شوند، قتل‌عام می‌کنند.»
این شهروند حامی حقوق حیوانات در پایان نیز می‌افزاید: «معمولا بهانه می‌آورند که مردم درخواست کرده‌اند، ولی خب این پناهگاه در گندک، در جایی بوده که آدم‌ها در نزدیکی آن زندگی نمی‌کردند. این حیوانات همگی عقیم شده و کنترل‌شده بودند. واکسن خورده بودند و پلاک داشتند. هیچ دلیل قانع‌کننده‌ای وجود ندارد و به‌نظرم بیشتر ضدیت با طرفداران حقوق حیوانات و تحمیل یک نوع نگاه خشک از باورهای اسلامی است.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر