انتخابات ریاست جمهوری ترکیه قرار است ۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۲ برگزار شود.
«رجب طیب اردوغان»، رییس جمهوری فعلی ترکیه که نامزد «ائتلاف جمهور» است و «کمال قلیچ‌داراوغلو» به عنوان نامزد شش حزب مخالف حکومت از اصلی‌ترین نامزدهای این انتخابات هستند که در نظرسنجی‌ها شانس تقریبا برابری برای پیروزی در انتخابات پیش رو دارند.
***
انتخابات آینده ترکیه چه تاثیری بر روی جامعه مهاجر ایرانی ساکن ترکیه می‌تواند داشته باشد؟
در سالیان اخیر با توجه به وضعیت اقتصادی و سیاسی ایران، خیل عظیمی از ایرانیان به ترکیه مهاجرت کرده و یا به عنوان پناه‌جو به این کشور رفته‌اند.
به جز پناهندگان که منتظر پذیرش از طرف کشورهای غربی هستند، مهاجران زیادی نیز با خرید ملک و یا از طریق اقامت توریستی، در ترکیه ساکن شده‌اند.
بحران اقتصادی، تورم بالا و بحران پناه‌جویان از جمله مواردی هستند که مخالفان اردوغان بر روی آن متمرکز شده‌اند و امیدوارند به ۲۱ سال حکومت اردوغان بر ترکیه پایان بدهند.
بر اساس نظرسنجی‌های اخیر، بسیاری از رای دهندگان، پناهندگان را دومین مشکل مهم ترکیه پس از اقتصاد می‌دانند.
احزاب مخالف می‌گویند هر وقت در سخنرانی‌های خود در مورد پناه‌جویان سخن گفته، بیشترین بازخورد مثبت را گرفته‌اند.
بسیاری از تحلیل‌گران سیاسی پیروزی حزب جمهوری‌خواه «خلق»، اصلی‌ترین حزب مخالف حکومت در انتخابات شهرداری‌های سال ۲۰۱۹ را به وعده آن برای بازگرداندن پناه‌جویان در جریان مبارزات انتخاباتی نسبت می‌دهند.
مخالفان حکومت تغییر سیستم حکومتی از پارلمانی به ریاستی را اصلی‌ترین عامل این بحران‌ها عنوان می‌کنند و ادعا دارند این سیستم تک نفره است و هیچ کس بدون اجازه رییس جمهوری نمی‌تواند کار اجرایی انجام دهد. طرف‌داران حکومت نیز این تغییرات را در مسیر پیشرفت کشور و تصمیم‌گیری شخص اول حکومت در چارچوب قانون و بدون بروکراسی اضافی را به صلاح کشور توصیف می‌کنند.
در حال حاضر افراد خارجی که ملکی به ارزش ۴۰۰ هزار دلار در ترکیه بخرند، می‌توانند شهروندی ترکیه را به دست بیاورند؛ چیزی که در سالیان اخیر مورد انتقاد احزاب مخالف بوده است و از آن به عنوان فروش خاک به خارجی‌ها برای رفع کمبود ارز یاد می‌کنند.
بنابر آمار وزارت کشور ترکیه، تا اواخر سال ۲۰۲۲ میلادی پنج میلیون و ۲۴۰ هزار مهاجر در ترکیه به سر برده‌اند که از این تعداد، یک میلیون و ۲۲ هزار دانشجو و یا دانش‌آموز هستند.
کمال قلیچ‌داراوغلو با اشاره به افزایش بی‌رویه قیمت مسکن و اجاره بها، دو ماه پیش گفته بود: «اگر من رییس جمهوری بشوم، فروش ملک به خارجی‌ها را به مدت پنج سال ممنوع می‌کنم.»
ایرانیان زیادی در سال‌های اخیر با خرید ملک در ترکیه در این کشور ساکن شده‌اند. در صورت پیروزی قلیچ‌داراوغلو، سیاست ممنوع کردن فروش ملک به خارجی‌ها به چه اندازه امکان‌پذیر است و بر روی مهاجران ساکن ترکیه چه تاثیری دارد؟
«ایران‌وایر» در مصاحبه با «حقی اویغور»، رییس «مرکز مطالعات ایرانی آنکارا» (ایرام)، درباره این ادعاای قلیچ‌داراوغلو و روابط ایران و ترکیه بعد از انتخابات پیش رو پرسید.
او در پاسخ، با اشاره به افزایش قیمت مسکن در ترکیه، این حرف قلیچ‌داراوغلو را برای کاهش دادن قیمت مسکن عنوان کرد و گفت: «آقای قلیچ‌داراوغلو در صورت پیروزی در انتخابات، به تنهایی نمی‌تواند در این مورد تصمیم بگیرد. او یکی از اعضای ائتلاف شش حزب مخالف است که این احزاب در بیشتر موضوع‌ها دیدگاه‌های متفاوتی دارند؛ مثلا آقای علی باباجان، رهبر حزب دموکراسی و پیشرفت به اقتصاد لیبرال اعتقاد دارد. این ایده چه‌قدر می‌تواند در ائتلافی که شش حزب در آن هستند و خودشان هم تفاوت‌های ایدئولوژیکی دارند، اجرا شود را الان نمی‌توان با قطعیت گفت. شاید ممنوع کردن فروش مسکن به افراد خارجی بتواند در کاهش قیمت مسکن موثر باشد ولی می‌تواند تاثیر منفی هم بر سایر حوزه‌های اقتصادی بگذارد.»
اویغور درباره سوال «ایران‌وایر» در موضوع مهاجران نیز گفت: «وقتی از مهاجران و بازگرداندن آن‌ها به کشورشان سخن گفته می‌شود، بیشتر منظور مهاجران سوریه‌ای هستند. تعداد این مهاجران در ترکیه نزدیک به چهار میلیون نفر است و در شرایط بعد از انتخابات و در صورت پیروزی قلیچ‌داراوغو شاید بازگرداندن این مهاجران سرعت بیشتری بگیرد. این را هم نمی‌توان گفت که چه‌قدر عملی است. یکی دیگر از احزاب این ائتلاف مخالف حکومت، حزب آینده به رهبری احمد داووداوغلو است که معمار سیاست ترکیه در قبال سوریه این شخص است و شاید هم در صورت پیروزی احزاب مخالف، آقای داووداوغو به‌عنوان وزیر امور خارجه انتخاب شود. این که آقای داووداوغلو چه‌قدر با سیاست بازگرداندن مهاجران موافق است، خودش جای سوال است. درکل فکر نمی‌کنم این سیاست در صورت عملی شدن، تاثیر مستقیمی بر روی مهاجران ایرانی داشته باشد. شاید در دادن اقامت شغلی، توریستی و یا ملکی سخت‌گیری‌هایی انجام شود ولی در کل وقتی از سیاست‌های احزاب در قبال مهاجران و یا پناه‌جویان سخن گفته می‌شود، منظور مهاجران سوری هستند.»
پیش‌تر قلیچ‌داراوغلو در مرداد ۱۴۰۰، بعد از آمدن خیل عظیمی از پناه‌جویان افغانستانی به ترکیه گفته بود: «مردم عزیز من! این آخرین فرصت شما است. یا ما را انتخاب می‌کنید و حداکثر ظرف دو سال این موضوع را حل می‌کنیم یا فرزندان شما در آینده در این کشور حتی یک روز آرامش نخواهند داشت. این حکومت، هم مردم ترکیه را در شرایط بدی مدیریت می‌کند و هم به این مهاجران ظلم می‌کند.»
«علی‌ظفر صغیراوغلو»، مدیر مرکز مطالعاتی سیاست‌های مهاجرتی «دانشگاه ییلدیریم بایزید» آنکارا در گفت‌وگو با «ایران‌وایر» در مورد سیاست احزاب مخالف در مورد مهاجران با اشاره به این که تقریبا همه احزاب چپ‌گرا و راست‌گرا مخالف حضور این مهاجران و خصوصا سوریه‌ای‌ها هستند، گفت: «اگر احزاب مخالف پیروز این انتخابات شوند، فروش ملک به خارجی‌ها برای شهروندی به احتمال زیاد ممنوع خواهد شد، چون این احزاب در مورد این قضیه اعطای شهروندی را فروش تابعیت دانسته و این را برای آینده کشور خطرناک توصیف کرده‌اند. حکومت فعلی این دیدگاه را ندارد و نسبت به مهاجران دیدگاه انسان‌دوستانه‌تری از خود نشان داده است.»
صغیراوغلو در ادامه گفت‌وگوی خود با «ایران‌وایر»، در مورد وعده قلیچ‌داراوغلو در رابطه با ممنوعیت فروش ملک به خارجی‌ها گفت: «در صورت پیروزی آقای قلیچ‌داراوغلو، شاید سخت‌گیری‌هایی در این مورد از سوی حکومت اعمال شود ولی فکر نمی‌کنم فروش ملک ممنوع شود. احزاب مخالف وقتی که در موضع مخالف حکومت هستند و قدرت را در دست ندارند، این وعده‌ها را می‌دهند ولی این که این کار چه‌قدر قابل اجرا است و چه تاثیری بر اقتصاد کشور خواهد داشت را شاید متصور نیستند. اما آن چه مسلم است، سخت‌گیری‌هایی در این خصوص اعمال خواهد شد.»
صغیر اوغلو گفت: «حکومت فعلی حداقل آن مهاجرهراسی و دیگری‌هراسی که احزاب مخالف دارند را ندارد و نگاهش به کشورهای همسایه، دوستانه است. این در مورد ایران بیشتر صادق هست و در صورت دوام ریاست جمهوری اردوغان، روابط دو کشور به این صورت خواهد بود. فکر می‌کنم در مورد سوریه هم به مشترکاتی برسند که تاثیر مهمی در روابط دوستانه دو کشور خواهد داشت.»
روابط ایران و ترکیه در صورت پیروزی قلیچ‌داراوغلو و یا انتخاب دوباره اردوغان به چه صورت خواهد بود؟
ترکیه از جمله حامیان «برجام» و احیای آن و از جمله کشورهایی بوده که از تحریم‌های نفتی امریکا علیه جمهوری اسلامی معاف بوده است.
بعد از جنگ سوریه و موضع‌گیری ترکیه علیه «بشار اسد» و طرف‌داری جمهوری اسلامی از حکومت سوریه، روابط دو کشور در دوره‌هایی پرتنش بوده است. این تنش تا به امروز هم وجود دارد و در جنگ دوم قره‌باغ نیز این بر این تنش‌ها افزوده شد.
اویغور در مورد روابط دو کشور بعد از انتخابات گفت: «در ماه‌های گذشته قرار بود در سطح وزیران امور خارجه، دو کشور ترکیه و سوریه دیدارهایی با هم داشته باشند که بعد از زلزله، اولویت سیاست داخلی و خارجی ترکیه تغییر کرد و کشور بر روی زلزله متمرکز شد. فکر می‌کنم اگر آقای اردوغان دوباره برنده انتخابات بشود، این دیدارها در سطح بالاتری ادامه داشته باشند که این می‌تواند در عین حال تاثیر مثبتی بر رابطه ایران و ترکیه بگذارد. آقای قلیچ‌داراوغلو هم قبلا گفته بود که اگر پیروز انتخابات بشود، با بشار اسد دیدار می‌کند. پس در هر دو حالت (انتخاب اردوغان و یا قلیچ‌داراوغلو)، شاهد تاثیرات مثبتی در رابطه ایران و ترکیه در موضوع سوریه خواهیم بود. در قضیه قره‌باغ هم ترکیه به عنوان شریک استرتژیک آذربایجان، همراه این کشور بوده است. ترکیه برای حل مساله بین آذربایجان و ارمنستان، فرمول ۳+۳ را پیشنهاد داد و معتقد است این مساله با رایزنی کشورهای منطقه به دست می‌آید. ترکیه حمایت خود از آذربایجان را پنهان نمی‌کند ولی در تنش‌های بین ایران و آذربایجان، مواضع بی‌طرفانه‌ای داشته است. در کنار این، ترکیه از جمله کشورهایی بود که حمله به سفارت آذربایجان در تهران را به شت محکوم کرد و در کنار آذربایجان ایستاد. احزاب مخالف هم در صورت پیروزی، فکر می‌کنم این سیاست را دنبال کنند.»
قلیچ‌داراوغلو وعده داده است که در صورت به قدرت رسیدن، ساختار حکومت در ترکیه را به نظام پارلمانی بازگرداند. اردوغان در سال ۲۰۱۸ در یک همه‌پرسی توانست سیستم ریاستی را در ترکیه به وجود آورد. او بر خلاف مخالفان حکومت، معتقد است ترکیه در سال‌های قبل از «حزب عدالت و توسعه»، از ائتلافات ضربه خورده و کار اجرایی انجام نشده است.
پس از زلزله ویران‌گر ترکیه، احزاب مخالف حکومت را در امدادرسانی ضعیف و عدم آمادگی نهادهای حکومتی را مقصر دانستند و حتی اردوغان در جمع بازماندگان زلزله اخیر از آن‌ها به خاطر قصور در امدادرسانی حلالیت خواست.
باید دید که حکومت در دو ماه مانده به انتخابات، چه وعده‌هایی به زلزله‌زدگان می‌دهد و چه حمایت‌هایی از آن‌ها انجام خواهد داد. برخی از کارشناسان معتقدند حکومت می‌تواند با شروع ساخت و ساز در مناطق زلزله‌زده و کمک‌های مالی به زلزله‌زدگان، ورق را در این مناطق به نفع خود برگرداند.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر