آیا تعداد مخاطبان تئاتر و سینما در دولت رئیسی افزایش یافته است؟

«محمدمهدی اسماعیلی»، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، روز ۱۲مهر۱۴۰۲ در نشست هیات دولت مدعی شد: «تعداد مخاطبان تئاتر و سینما در دولت ابراهیم رئیسی رکورد تازه‌ای ثبت کرده است.» وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در نشست هیات دولت گفته: «در دولت مردمی، همچنین شاهد رکوردزنی در تعداد مخاطبان تئاتر و سینما بودیم. در‌حالی‌که تا پیش‌از این دولت بالاترین رقم فروش یک فیلم ۵۰ میلیارد تومان بود، پارسال این رقم به ۷۷ و امسال به ۲۶۰ میلیارد تومان رسیده است.»

آیا سینمای ایران در دولت ابراهیم رئیسی در تعداد تماشاگر رکورد‌زنی کرده است؟ «ایران‌وایر» در این گزارش می‌کوشد به این پرسش پاسخ دهد.

***

کل فروش سینمای ایران در سال ۱۴۰۲ و مقایسه آن با آمار ۷ سال گذشته

براساس آمار مندرج در «سامانه مدیریت فروش و اکران سینما» که مداوم به‌روز رسانی می‌شود، در شش ماه اول سال ۱۴۰۲، سینماهای ایران در مجموع ۱۰ میلیون و ۷۴۱ هزار و ۳۸۵ بلیت فروخته‌اند، که عایدی آن برابر بوده با ۴۶۱ میلیارد و ۶۲۶ میلیون و ۳۴۴ هزار و ۹۹۰ تومان. مجموع کل سانس‌های برگزار شده ۳۲۴ هزار و ۲۰۰ سانس بوده است. 

 

آیا این میزان از فروش توانسته رکورد فروش در سینمای ایران را جابجا کند؟

خیر؛ اگر مبنای استقبال از سینمای ایران را تعداد مخاطبان درنظر بگیریم، سینمای ایران در دو سال اخیر نه‌تنها رکورد‌شکنی نکرده، بلکه با سال‌های قبل از دوره شیوع ویروس کرونا، فاصله دارد. 

جدول زیر، آمار مخاطبان سینمای ایران در ۸ سال اخیر را نشان می‌دهد:

 

نمودار آمار مخاطبان سینمای ایران در ۸ سال گذشته

همان‌طور که در نمودار بالا روشن است، سینماهای ایران تا رسیدن به رکورد سال ۱۳۹۷ که بالغ بر ۲۸ میلیون نفر را جذب کردند، فاصله دارند. سینماهای ایران در شش ماه اول سال ۱۴۰۲، جمعا حدود ۱۰ میلیون بلیت فروخته‌اند که اگر این روند در شش ماه دوم سال تداوم داشته باشد، مجموع فروش آن‌ها به ۲۰ میلیون بلیت خواهد رسید، یعنی ۸ میلیون کمتر از فروش در سال ۱۳۹۷.

بنابراین اگر ما سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ که سینمای ایران به‌دلیل شیوع ویروس کرونا تعطیل یا نیمه‌تعطیل بود را یک استثنا و شرایط ویژه درنظر بگیریم، باید بگوییم سینمای ایران هنوز به روزهای عادی خود بازنگشته و تا رسیدن به رکورد سال ۱۳۹۷، فاصله دارد.

 

گردش مالی سینمای ایران و رکورد قیمت‌ها

بررسی گردش مالی گیشه‌های سینمای ایران نشان می‌دهد تنها رکورد ثبت شده در دولت ابراهیم رئیسی، افزایش چشمگیر قیمت بلیت سینما و در نتیجه افزایش گردش مالی گیشه سینماهای ایران است، نه آمار مخاطبان. سینماهای ایران در سال ۱۴۰۲ به‌طور متوسط هر بلیت سینما را نزدیک به ۴۳ هزار تومان فروخته‌اند، به همین دلیل در شش ماه اول سال ۱۴۰۲، رکورد ۴۰۰ میلیارد تومانی فروش را ثبت کرده‌اند. حال آنکه متوسط قیمت بلیت سینما در سال ۱۴۰۱ معادل ۳۰ هزار تومان و در سال‌های قبل از کرونا، زیر ۱۰ هزار تومان بوده است. جدول زیر نشان می‌دهد که تورم چگونه سبب رشد قیمت بلیت سینما در ایران در طول ۸ سال گذشته شده است:

در فضای نه‌چندان پررونق سینماهای ایران، یک فیلم توانسته مخاطبان قابل‌توجهی را جلب کند. براساس گزارش سامانه مدیریت فروش و اکران سینما، فیلم کمدی «فسیل» به کارگردانی «کریم امینی»، توانسته با جذب حدود ۶ میلیون مخاطب، فروش ۲۶۰ میلیارد تومانی را ثبت کند که در تاریخ سینمای ایران سابقه نداشته است، ولی این اتفاق نمی‌تواند نشانه رونق سینمای ایران باشد چراکه مجموع آثار عرضه شده در سینماهای ایران نتوانسته تعداد مخاطبین معمول سینمای ایران بین سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۸ که رقمی بین ۲۲ تا ۲۸ میلیون نفر بوده را، جذب کند.                                       

این را هم باید درنظر گرفت که فیلم فسیل درحالی حدود ۶ میلیون ایرانی را به سینماها کشانده و در صدر پربیننده‌ترین فیلم های سینمای ایران در سال اول اکران قرار گرفته، که ۹ فیلم بعدی که در جدول ۱۰ فیلم پربیننده تاریخ سینمای ایران قرار گرفته‌اند، در سال‌های دور اکران شده که ایران جمعیت کمتری به نسبت سال ۱۴۰۲ داشته و تعداد سالن‌های سینما در آن سال‌ها، بسیار کمتر بوده است.

ایران در سال ۱۳۸۸ که اخراجی‌ها توانست رکورد ۵ میلیون و ۳۰۰ هزار نفری را ثبت کند، ۷۲ میلیون جمعیت داشته، اما فسیل در سال ۱۴۰۲ در ایرانی  ۸۵میلیونی رکورد ۶ میلیون و ۱۰۰ هزار نفری را ثبت کرده است:   

آمار دقیق و کاملی از فروش سالن‌های تئاتر در سراسر کشور در دست نیست. لذا بخش مربوط به هنرهای نمایشی در ادعای وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مورد بررسی قرار نگرفته است. 

 

جمع‌بندی

محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مدعی شد: «تعداد مخاطبان تئاتر و سینما در دولت ابراهیم رئیسی رکورد تازه‌ای ثبت کرده است.» بررسی‌های ایران‌وایر نشان می‌دهد که این ادعا نسبتی با واقعیت ندارد.

بررسی‌های ما نشان می‌دهد:

۱- تعداد کل تماشاگران سینماهای کشور در ۶ ماه اول سال ۱۴۰۲، حدود ۱۰ میلیون نفر بوده که اگر این روند تا پایان سال حفظ شود، مجموع تماشاگران سینماهای ایران به ۲۰ میلیون می‌رسد، حال آنکه بین سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۸، تعداد تماشاگران سینماهای ایران بین ۲۲ تا ۲۸ میلیون نفر بوده است.

۲- گردش مالی گیشه سینماهای ایران در سال ۱۴۰۲، رکورد ۴۰۰ میلیون تومانی را ثبت کرده، ولی دلیل آن نه استقبال گسترده‌تر از سینماها، بلکه افزایش لجام‌گسیخته تورم در ایران بوده است. قیمت بلیت سینما در سال ۱۳۹۸ به‌طور متوسط ۱۱ هزار تومان بود، اما در سال ۱۴۰۲ تاکنون به‌طور متوسط، بلیت‌های سینما به قیمت ۴۲ هزار تومان فروخته شده، یعنی افزایش ۴ برابری قیمت بلیت سینما، سبب ثبت رقم ۴۰۰ میلیارد تومانی فروش سینماهای ایران شده است.

۳- تنها بخش درست اظهارات وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، ثبت رکورد بالاترین فروش سینماهای ایران توسط یک فیلم در سال جاری بوده است. فیلم فسیل به کارگردانی کریم امینی توانسته با جذب حدود ۶ میلیون مخاطب، فروش ۲۶۰ میلیارد تومانی را ثبت کند که در تاریخ سینمای ایران سابقه نداشته فیلمی در سال اول اکران، به چنین فروشی دست یابد، اما نگاهی به ۱۰ فیلم پرفروش سینماهای ایران در سال اول، نشان می‌دهد که ۹ فیلم بعدی این جدول در سال‌های دور رکورد تعداد تماشاگر را شکسته‌اند، که جمعیت ایران بسیار کمتر بوده است.

بنابراین ایران‌وایر به ادعای محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مبنی‌بر اینکه: «تعداد مخاطبان تئاتر و سینما در دولت ابراهیم رئیسی رکورد تازه‌ای ثبت کرده»؛ نشان «حقیقت ندارد» می‌دهد. سینمای ایران هنوز با رسیدن به آمار جذب تماشاگر توسط سینماهای ایران در سال ۱۳۹۷، فاصله بسیار دارد.

حقیقت ندارد: اظهار دروغ درباره یک واقعه مشخص تازه، یا چیزی که قبلا عدم صحت آن اثبات نشده، با استفاده از واقعیات و مدارک موجود است. 

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره روش‌شناسی راستی‌آزمایی در ایران‌وایر، اینجا را کلیک کنید.