۳۱ روز پس از قتل «علیرضا شیرمحمدعلی» در زندان تهران بزرگ و اعتراضات شدید به قتل این زندانی سیاسی، قوه قضاییه ایران سرانجام نتیجه تحقیقات خود را با عزل دو نیرویش معنا کرد.
در تاریخ ۱۱ تیرماه، «مصطفی محبی»، مدیرکل زندان‌های استان تهران از سمت خود عزل شد و «حشمت‌الله حیات‌الغیب» که پیش از این مدیر کل زندان‌های استان فارس بود، جای او را گرفت.
برخی خبرگزاری‌های ایران مانند «تسنیم»، «ایرنا» و «ایلنا» این تغییر ناگهانی را پیامد قتل علیرضا شیرمحمدی و تشکیل کمیته بررسی دلیل این قتل از سوی رییس قوه قضاییه عنوان کرده‌اند. اما با این حال، ایلنا در خبری همزمان با معرفی رییس جدید اداره کل زندان‌های استان تهران، نوشت اگرچه این تصمیم پس از ماجرای قتل شیرمحمدعلی اتفاق افتاده است اما روابط عمومی و اقدامات تامینی و تربیتی کشور اعلام کرده که عزل محبی به این ماجرا ربطی نداشته و تصمیمی بوده که پس از تعطیلات عید نوروز گرفته شده است.
علیرضا شیرمحمدی، زندانی سیاسی ۲۱ ساله، در اندرزگاه ۱۱ تیپ یک زندان بزرگ تهران که به «فشافویه» معروف است، نگهداری می‌شد. او در تاریخ ۲۰ خرداد امسال توسط دو زندانی پرخطر که یکی از آن‌ها متهم به قتل و دیگری متهم به جرایم مواد مخدر بود، با بیش از ۳۰ ضربه چاقو به قتل رسید. بسیاری از درویشانی که در تجمعات روز ۳۰ بهمن ۱۳۹۶، در اعتراضات موسوم به «گلستان هفتم» بازداشت شدند نیز در زندان فشافویه تهران نگهداری می‌شوند. برخی از این افراد بارها درباره شرایط غیرانسانی و عدم تفکیک جرایم در این زندان اعتراض کرده‌اند.
علیرضا شیرمحمدی نیز به همراه همبندی دیگرش به نام «برزان محمدی»، فروردین ۱۳۹۸ در اعتراض به عدم تفکیک زندانیان براساس جرایم در زندان فشافویه، مدتی دست به اعتصاب غذا زد. طبق آیین‌نامه سازمان زندان‌ها، اجرای تفکیک جرایم الزامی است. با این حال، رییس این زندان و مدیر کل زندان‌های استان تهران هیچ توجهی به این خواسته قانونی نشان ندادند.
روز دوشنبه، مصطفی محبی، «هدایت فرزادی»، رییس زندان تهران بزرگ (فشافویه) را برکنار کرد و «غلامرضا ضیایی»، رییس زندان «رجاییشهر» را به جای او نشاند. اما روز سه‌شنبه خودش هم از سمتش برکنار شد.
مصطفی محبی در سال ۱۳۹۵ به عنوان رییس سازمان زندان‌های کشور مشغول به کار شد و حالا تقریبا سه سال بعد از آغاز کارش، برکنار شده است. البته هنوز مشخص نیست چه سمتی به او واگذار شده است.
هدایت فرزادی نیز که بهمن ۱۳۹۶ به عنوان رییس جدید زندان تهران بزرگ معرفی شده بود، کمتر از دو سال بعد از سمتش کنار گذاشته شد. در آن زمان، خبرگزاری «مهر» درباره فعالیت‌های او نوشته بود که ۹ سال مدیر زندان مرکزی کرمانشاه بوده است.
رییس جدید زندان تهران بزرگ کیست؟
در خبرهای منتشر شده تنها نکته‌ای که از سابقه حشمت‌الله حیات‌الغیب آمده، این است که او پیش از این مدیر کل زندان‌های استان فارس و مدتی نیز مدیر کل زندان‌های استان یزد و سرپرست اداره کل زندان‌های استان بوشهر بوده است. اما اطلاعات جزیی‌تری از او، کارها و ویژگی شخصیتی وی در دست نیست.
در دوره ریاست حیات‌الغیب، «مهدی حاجتی»، عضو جوان شورای شهر شیراز برای اجرای حکمش به زندان «عادل‌آباد» شیراز منتقل شد و طبق گفته‌های یک زندانی سابق، او اکنون در بندی با مجرمان قتل و مواد مخدر به سر می‌برد. حمایت از بهاییان و مخالفت با تخریب آثار باستانی برای گسترش حرم «شاهچراغ»، مصادیق اتهام حاجتی بوده است. «حسین سپنتا»، زندانی عقیدتی نیز در این زندان نگهداری می‌شود. او به گفته یکی از هم بندی‌هایش، در اعتراض به وضعیت خود، از مدتی پیش دست به اعتصاب غذا زده است. نوکیشان مسیحی و بهاییان زیادی نیز در این زندان حضور دارند.
«محمود طراوت روی»، یکی از وکلای شهر شیراز از استان فارس درباره وضعیت زندان‌های این شهر و حومه در زمان ریاست حشمت‌الله حیات‌الغیب به «ایران‌وایر» می‌گوید: «من شخصا برخوردی با ایشان نداشتم ولی در دوره‌ای که مدیرکل زندان‌های فارس بودند، اعزام زندانیان بیمار به بیمارستان، نحوه اعزام‌شان به دادگاه‌ها و برخورد با آن‌ها بهتر شده بود. اما مشکل اساسی زندان‌ها که مربوط به تفکیک زندانیان براساس جرایم است، همچنان پابرجا بود؛ نکته‌ای که نه فقط زندانیان سیاسی و عقیدتی لازم دارند بلکه برای زندانیان جوان و بی‌سابقه و با جرم‌های کمتر نیز باید لحاظ شود. این از حقوق اولیه و اساسی زندانیان است.»
طراوتروی که بیشتر روی پرونده‌های حقوق بشری کار می‌کند، می‌گوید: «مشکل دیگر، عدم تفکیک زندانیان با بازداشت موقت از زندانیان دارای حکم است. زندانیان با بازداشت موقت پس از چند روز بودن در قرنطینه، به بندهای عمومی منتقل می‌شوند و بدون تفکیک در کنار محکومان، حتی گاهی محکومان پرخطر و سابقه‌دار قرار می‌گیرند تا زمانی که وثیقه و یا کفالت‌شان پذیرفته شود. اینها هر کدام نقض حقوق اولیه زندانیان است.»
این وکیل دادگستری درباره موکلان خود که از عدم رعایت قانون تفکیک زندانیان براساس جرایم آسیب دیده‌اند، می‌گوید: «زندانیان سیاسی و عقیدتی در شیراز و شهرهای اطراف بیشتر جوان و دانشجو هستند. اینها را معمولا در بندهای با زندانیان سابقه‌دار، جرم‌های مانند قتل و مواد مخدر و حتی گاهی زندانیان خطرناک می‌گذارند. آن‌ها معمولا به دلیل سطح سواد و سن اندک جوانان، آن‌ها را مورد تمسخر قرار می‌دهند و زور به
آن‌ها می‌گویند. هم دچار آسیب جنسی می‌شوند و هم دچار آسیب‌های بدنی. این مساله فقط هم شامل زندانیان سیاسی نیست. به طور کلی زندانیان را براساس جرم و سن باید تفکیک کرد؛ اتفاقی که نمی‌افتد.»
این وکیل دلیل عدم رعایت قانون تفکیک زندانیان را این‌طور عنوان می‌کند: «جمعیت محکومان کیفری ما بیش از ظرفیت زندان‌های ما است. یکی از دلایل آن، نبود فضا و شلوغی زندان‌ها است. ولی بعضی اوقات هم تعمدی در این امر صورت می‌گیرد و گاهی زندانی سیاسی را کنار زندانیان پرخطر می‌گذارند تا به نوعی شکسته و اذیت شوند و تحت فشار قرار بگیرند. اما نکته مهم در این‌جا، نقض حداقل حقوق زندانیان است.»
به گفته طراوتروی، بند «عبرت» در زندان عادل‌آباد شیراز دارای وضعیت اسفباری است و گاهی اوقات رییس زندان برای ترساندن و تحت فشار قرار دادن زندانیان، آن‌ها را به انتقال در آن بند تهدید می‌کند.
از سال ۱۳۹۲، اداره اطلاعات شیراز بندی به نام عبرت در زندان عادل‌آباد تشکیل داد که برای تحت فشار قرار دادن برخی از زندانیان از آن استفاده می‌شود. سایت «مجذوبان نور»، متعلق به درویشان گنابادی مرداد ۱۳۹۲ در مطلبی نوشت این بند بیشتر به یک سلول شبیه است تا بند:«بندی نسبتا نوساز است که فضای آن به سختی به ۳۵ متر می‌رسد. از فضایی برای هواخوری برخوردار نبوده وتنها هفته‌ای دو بار، آن هم از امکانات سایر بند‌ها برای هواخوری زندانیان استفاده می‌شود.»
در این مطلب آمده است:«تمام امکانات محدود بند، اعم از سرویس بهداشتی، حمام و سینک ظرف‌شویی و... در همان فضای ۳۵ متری وجود دارد.»
براساس گزارش همان سال مجذوبان نور از بند عبرت، تماس‌های تلفنی زندانیان با حضور نیروهای امنیتی و در کریدور بند دیگری انجام می‌شود که به دلیل محدود کردن زمان و تعداد این زندانیان، احتمال شنود تماس تلفنی‌های این زندانیان سیاسی عقیدتی نیز بسیار زیاد است. این بند امنیتی تا فضای اصلی زندان و سایر بند‌ها فاصله نسبتا زیادی دارد اما بر خلاف این موضوع، فاصلهٔ این سلول تا محل حضور نیروهای گارد ویژه و حفاظت اطلاعات بسیار نزدیک است.
«حسین رییسی»، وکیل دادگستری نیز در گفت‌وگویی با «مرکز حامیان حقوق بشر»، درباره زندان عادل‌آباد که بزرگ‌ترین زندان استان فارس است، گفته بود زندانیان خطرناک را بیشتر به این زندان می‌آورند در حالی که برای مدتی درویشان گنابادی مانند «کسری نوری»، «محسن اسماعیلی»، «محمدعلی صادقی» و «محمدعلی دهقان»، همین طور شهروندان مسیحی مانند «مجتبی حسینی»، «همایون شکوهی» و شهروندان بهایی شیراز مانند «رحمان وفایی» و «حمید اسلامی» در این زندان احکام خود را گذراندند.
او عادل‌آباد را این گونه تشریح کرده بود: «عادل‌آباد زندانی است که برای حدود یک هزار و ۵٠٠ نفر زندانی ساخته شده است اما در سال‌های اخیر به طور متوسط همیشه بیشتر از سه هزار و۵٠٠ زندانی در آن نگهداری می‌شود. در حال حاضر همه زندانی‌های خطرناک استان فارس را به این زندان می‌آورند.»
حیات‌الغیب مخالف اعتصاب غذای زندانیان
یکی از زندانیان سیاسی سابق در زندان عادل‌آباد شیراز به «ایران‌وایر» می‌گوید: «در طی دو سالی که من در زندان بودم، آقای حیات‌الغیب هیچ‌گاه برای بازدید از زندانیان و زندان نیامد. حداقل من او را در بند خودم ندیدم و حتی نشنیدم که به بندهای دیگر رفته باشد. فقط می‌دانم او به شدت با اعتصاب غذای زندانیان مشکل داشت. در زمان ورودم به زندان، برگه‌ای به من داده شد که مقررات زندان در آن نوشته بود و یکی از آن‌ها، ممنوعیت اعتصاب غذا بود که باید قبل از ورود به زندان زیر این برگه را امضا می‌کردیم.»
به گفته این زندانی سابق، حشمت‌الله حیات‌الغیب مدتی پس از شروع اعتصاب غذای حسین سپنتا، در زندان عادل آباد شیراز او را ملاقات می‌کند: «من از هم بندی‌های سپنتا شنیدم که در ملاقاتش او را تهدید کرده بود که باید اعتصابش را بشکند. به او هشدار داده بود که این‌جا اوین نیست و اجازه نمی‌دهیم به اعتصاب خود ادامه دهی. او را تهدید کرده بود که در صورت ادامه اعتصاب غذایش، او را به بند عبرت میفرستد که بند بسیار بدی است.»
پیش از این، برخی رسانه‌ها نیز از تهدید حسین سپنتا توسط حشمت‌الله حیات‌الغیب خبر داده بودند.
سپنتا، زندانی که به دین زرتشتی گرویده و با اتهاماتی، از جمله «اجتماع و تبانی علیه امنیت ملی» و «تبلیغ علیه نظام»، به ۱۰ سال حبس محکوم شده است، در زندان عادل آباد شیراز در اعتراض به عدم موافقت با آزادی مشروط و مرخصی خود، از مدتی پیش در اعتصاب غذا به سر می‌برد.
مطالب مرتبط:
مادر سهیل عربی: شرایط غیرانسانی زندان فشافویه دلیل اعتصاب غذای پسرم است
مادر علیرضا شیرمحمدعلی: قاتلان فرزندم سرخود نبوده‌اند، دستور داشته‌اند
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر